|
Haubica górska 3,7-calowa
Haubica górska 3,7-calowa – haubica kalibru 94 milimetry używana przez wojska brytyjskie oraz państw Wspólnoty Brytyjskiej w okresie pierwszej i drugiej wojny światowej. Historia Działo zostało opracowane na zlecenie Armii Indyjskiej w 1910 przez firmę Vickers, ale ze względu na brak funduszy produkcję rozpoczęto dopiero w 1916 roku. Haubica była ostatnim z serii dział górskich o lufach dzielonych w połowie długości i łączonych przed strzelaniem. Celem takiej konstrukcji był podział działa na elementy o wadze nie przekraczającej udźwig pojedynczego muła (poniżej 100 kg)[1]. Nowa broń weszła do służby w marcu 1917 roku i od razu została użyta w konfliktach w Mezopotamii i Afryce Wschodniej. Do 1918 oddziały brytyjskie miały ok. 70 tych dział[2]. W czasie drugiej wojny światowej służyła przede wszystkim w Birmie, ale także na froncie północno- i wschodnioafrykańskim i włoskim. Przez pewien czas była także na wyposażeniu brytyjskich jednostek powietrznodesantowych, do czasu zastąpienia jej przez lżejszą amerykańską haubicę 75 mm. Royal Marines używali haubic 3,7 calowych jako dział desantowych[1]. Oddziały nowozelandzkie używały tych haubic na Nowej Gwinei, a australijskie – na Guadalcanal[3]. W 1944 powstał plan zastąpienia jej lżejszym działem 3,3 calowym, ale ostatecznie haubica pozostała w służbie do ostatecznego wycofania w lutym 1960 roku[1]. Opis konstrukcji Haubica była pierwszym brytyjskim działem z dwuogonowym łożem, dzięki któremu miała szeroki kąt ostrzału. Miała też nowoczesny oporopowrotnik hydropneumatyczny, a w okresie międzywojennym wyposażono ją w koła z oponami. Artylerzystów chroniła duża tarcza pancerna[1]. Zamek śrubowy, amunicja składana[3]. Haubicę zaprojektowano tak, aby można ją było łatwo rozłożyć na części, które można było transportować na mułach. Największymi elementami była lufa oraz zamek wraz z komorą nabojową, ważące odpowiednio 95 i 98 kilogramów[2]. Pierwsze modele haubicy miały koła drewniane i mogły być ciągnięte przez dwa konie (bez przodka); kół tych używano też w działach transportowanych w juki. Modele na łożach z kołami z oponami pneumatycznymi były dostosowane do trakcji motorowej[3]. Działo strzelało amunicją składaną, podstawowym typem granatu był pocisk burzący, ważący 20 lb (9 kg), długości 252 mm i zawierający 2 lb (0,9 kg) materiału wybuchowego. Wyprodukowano ich ok. 2,7 mln sztuk[3]. Wyprodukowano też szrapnele[1], a na potrzeby frontu birmańskiego – pociski kumulacyjne[3]. W zależności od ładunku prochowego prędkość wylotowa sięgała od 160 m/s (nr 1, minimalny, 90 g prochu) do 293 m/s (nr 5, maksymalny, 272 g); specjalny „super” ładunek miotający pozwalał osiągnąć 360 m/s. Zasięg wynosił odpowiednio od 2070 do 5460 m (6188 m z ładunkiem „super”)[3]. Ze względu na konstrukcję łoża dającą cztery punkty podparcia i niwelującą nierówności między nimi, mechanizm podniesienia oraz zróżnicowane ładunki prochowe, działo miało opinię bardzo celnego[2]. Załogę stanowiło sześciu artylerzystów, w oddziałach używających zwierząt jucznych – dziewięciu[3].  Uwagi
Przypisy
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
