Hiperwentylacja

Ten artykuł należy dopracować:

od 2021-08 → dodać wiarygodne źródła medyczne w postaci przypisów (informacje medyczne muszą być poparte dowodami naukowymi),
→ usunąć treści oparte na nierzetelnych źródłach lub podać w przypisach wiarygodne źródła informacji.
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.
Uwaga: Aby ułatwić pracę, stosuj standardowe parametry z datą: nierzetelne=2025-01

Hiperwentylacja – autonomiczna lub kontrolowana zwiększona wentylacja płuc:

• Znaczenie 1: Stan, w trakcie którego zwiększona ilość powietrza wnika do pęcherzyków płucnych (pobudzona wentylacja pęcherzykowa)^[1], powodując zmniejszenie pCO₂ (hipokapnia) i prowadząc do rozwoju zasadowicy (alkalozy) oddechowej.
• Znaczenie 2: Nieprawidłowy, przyspieszony lub pogłębiony oddech często stosowany jako badanie w kierunku padaczki^[2].

Hiperwentylacja może zostać wywołana przez:

1. działanie wzmożonych bodźców nerwowych (np. działanie zimna, stres psychologiczny, nerwica);
2. działanie toksyn lub alergenów na układ oddechowy (astma atopowa, zatrucia wziewne);
3. zmiany zwyrodnieniowe ośrodkowego układu nerwowego;
4. hipoksję;
5. ciążę – hiperwentylacja fizjologiczna jako efekt przystosowania układu oddechowego.

Możliwe jest również w bardzo łatwy sposób mechaniczne spowodowanie hiperwentylacji, także w sposób zamierzony przez chorego.

Obraz symptomatologiczny zależny jest od stopnia nasilenia hiperwentylacji. Mogą wystąpić: odrętwienie, mrowienie, tężyczka normokalcemiczna, bóle głowy i klatki piersiowej, nerwowość, lekkie otępienie, a nawet omdlenie.

Niektórzy uważają, że hiperwentylacja zamierzona jest stosowana jako metoda terapeutyczna w rebirthingu. Sami rebirtherzy nie zgadzają się z tym^[3] tłumacząc, że hiperwentylacja zachodzi jedynie przy nieodpowiednim wykonywaniu techniki rebirthingu.

Hiperwentylacja często używana jest przez pływaków oraz nurków. Polega ona na wzięciu 3 głębokich oddechów. Usuwa to z płuc dwutlenek węgla i gazy ciężkie, które zalegają. Im większy wdech, tym więcej usuwanego jest pCO₂ z płuc pływaków. Poprzez hiperwentylację przygotowuje się również pęcherzyki płucne nieco rozciągając je, przez co przy kolejnych wdechach są bardziej rozciągnięte i mogą nabrać więcej powietrza. Długotrwała wentylacja prowadzi do zwiększenia ilości powietrza wnikającego do pęcherzyków płucnych (pobudzona wentylacja pęcherzykowa), powodującej zmniejszenie pCO₂ (hipokapnia) i prowadzi do rozwoju zasadowicy (alkalozy) oddechowej – zakłócenie równowagi kwasowo-zasadowej^[4].

Hiperwentylacja jest również podstawą w technice oddechowej Wima Hofa^[5].

• hipowentylacja
• tachypnoe
• równowaga kwasowo-zasadowa