Izba Handlowo-Przemysłowa ZSRR
Izba Handlowo-Przemysłowa ZSRR (ros. Торгово-промышленная палата СССР) – publiczne stowarzyszenie przedsiębiorstw i organizacji zajmujących się handlem zagranicznym. HistoriaPierwszą organizacją gospodarczą w Rosji było powołane w 1727 dekretem Katarzyny I Zrzeszenie Rosyjskich Kupców i Przemysłowców (Объединение русских купцов и промышленников)[1]. W latach dwudziestych XX wieku powstały radzieckie izby gospodarcze – Północno-Zachodnia Izba Gospodarcza (Северо-Западная торговая палата), później Wszechzwiązkowa Zachodnia Izba Gospodarcza (Всесоюзная западная торговая палатa) (handel z krajami Zachodu), później Wszechzwiązkowa Wschodnia Izba Gospodarcza (Bсесоюзная восточная торговая палата) (handel z krajami Wschodu). W 1931 izby handlowe połączyły się w Izbę Przemysłowo-Handlową ZSRR (Торгово-промышленная палата СССР) z filiami w Charkowie, Leningradzie i Władywostoku. Podczas II wojny światowej w Uljanowsku pracowała część władz centralnych izby[2]. Do 1970 utworzono izby w Łotewskiej SRR, Estońskiej SRR, Ukraińskiej SRR, istniały filie w Odessie i Charkowie, a także w Leningradzie, Swierdłowsku, Krasnodarze, Primorsku i Moskwie. Od 1972 powoływano przedstawicielstwa zagraniczne – w Austrii, Anglii, Belgii, Hiszpanii, Włoszech, Rumunii, Finlandii, Niemczech, Jugosławii, Japonii, Indiach, Bułgarii, na Węgrzech, w Iraku, Polsce i Szwajcarii[2]. Do 1988 na terenie RFSRR działały oddziały Izby Przemysłowo-Handlowej RSFSR – północno-zachodnia, środkowo-czarnoziemska, górnej i dolnej Wołgi, regionalne środkowoeuropejska, krasnodarska i północno-kaukaska, uralska, środkowo-syberyjska, wschodniosyberyjska i dalekowschodnia. Później zostały przekształcone w niezależne Izby Przemysłowo-Handlowe Federacji Rosyjskiej. Powstały też izby w Królewcu, Murmańsku, Ufie, Wołgogradzie, Jakucku, Nowosybirsku, Stawropolu i Permie[2]. Izba uczestniczyła w pracach Międzynarodowej Izby Handlowej, Międzynarodowego Centrum Handlu UNCTAD-GATT, Biura Wystaw Międzynarodowych, Związku Targów Międzynarodowych[2]. Liczba członków rzeczywistych izby na początku 1987 wynosiła 4987, w tym 3047 przedsiębiorstw przemysłowych, 639 instytutów badawczych, 700 organizacji handlowych i handlu zagranicznego[3]. Wraz z likwidacją ZSRR i powołaniem Federacji Rosyjskiej jej funkcje przejęła Izba Handlowo-Przemysłowa Federacji Rosyjskiej (Торгово-промышленная палата Российской Федерации)[4] Wydział „P”W istocie, zwłaszcza w okresie współkierowania i bezpośredniego kierowania izbą przez gen. KGB Jewgienija Pitowranowa (1966–1987), Izba Handlowo-Przemysłowa ZSRR była głęboko zakonspirowaną strukturą wywiadowczą alternatywną do istniejących ówcześnie radzieckich agencji wywiadowczych, choć bezpośrednio podległą przew. KGB Jurijowi Andropowowi. Strukturalnie jako Wydział „P”, nieoficjalnie określany „Firmą”, był częścią I Zarządu Głównego (wywiadu) KGB, dysponując jednakże własnym budżetem i niezależnymi od KGB kanałami łączności z przedstawicielami za granicą. Od połowy lat 70. struktura ta otrzymała status niezależnego wydziału operacji specjalnych pod nazwą Wydziału „F” Zarządu „S”. Powierzano też jej prowadzenie operacji kontrwywiadowczych.[5] MediaUkazywał się biuletyn „Gospodarka i zagraniczne stosunki handlowe ZSRR” (Экономика и внешнеторговые связи СССР)[2]. Przewodniczący[6]
SiedzibaMieściła się w budynku Starej Giełdy Moskiewskiej z 1875 (proj. Aleksandr Kaminski) przy ul. Ilinka (Ильинка) 6/1. Obecnie budynek zajmuje Izba Handlowo-Przemysłowa Federacji Rosyjskiej (Торгово-промышленная палата Российской Федерации)[7][8][9]. Przedstawicielstwo w PolsceFunkcjonowało w Warszawie w kamienicy Gustawa Pala z 1940 (proj. Jerzego Gelbarda i Romana Sigalina) w Al. Jerozolimskich 101 (1974[2]-1990[10]. Przypisy
|