Share to:

 

Józef Pracki (wojskowy)

Józef Pracki
Ilustracja
pułkownik lekarz pułkownik lekarz
Pełne imię i nazwisko

Józef Gabriel Pracki

Data i miejsce urodzenia

18 marca 1882
Warszawa

Data i miejsce śmierci

15 listopada 1935
tamże

Przebieg służby
Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Jednostki

DOK I

Stanowiska

szef sanitarny

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka

Faksymile
Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941, dwukrotnie) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Kawaler Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Oficer Orderu Palm Akademickich (Francja) Medal Zwycięstwa (międzyaliancki)

Józef Gabriel Pracki (ur. 18 marca 1882 w Warszawie, zm. 15 listopada 1935 tamże) – pułkownik lekarz Wojska Polskiego, doktor wszech nauk lekarskich, psychiatra, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys

Urodził się 18 marca 1882 w Warszawie, ówczesnej stolicy Królestwa Kongresowego, w rodzinie Teodozjusza i Emilii z Budzyńskich[1]. W 1890 rozpoczął naukę w gimnazjum filologicznym w Radomiu[1]. Po dziesięciu latach zdał egzamin dojrzałości[1]. Jesienią 1909 rozpoczął studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Warszawskiego[1]. W lutym 1905 uczelnia została zamknięta w następstwie strajków szkolnych[1]. W sierpniu 1906 wyjechał do Kazania, w celu złożenia egzaminów dyplomowych na Fakultecie Medycznym Imperatorskiego Uniwersytetu Kazańskiego[1]. W październiku tego roku otrzymał dyplom lekarza z wyróżnieniem (medicus cum eximia laude)[1]. Po powrocie do kraju pracował w szpitalu św. Barbary w Dąbrowie Górniczej[1]. W kwietniu 1907 zatrudnił się w Zakładzie dla nerwowo chorych w Grodzisku, a w marcu 1908 w Szpitalu dla nerwowo chorych w Tworkach[1]. Tam początkowo pracował jako nadetatowy ordynator, a od lutego 1909 młodszy ordynator[1]. W czerwcu 1914 zwolnił się z pracy na własną prośbę mając zamiar wyjechać do Anglii na studia[1].

W sierpniu 1914 został wcielony do armii rosyjskiej jako lekarz rezerwy[1]. Służbę pełnił kolejno w 7 Szpitalu Twierdzy Modlin, 11 Syberyjskiej Dywizji Strzelców, 5 turkiestańskim pułku strzelców (ros. 5-й Туркестанский стрелковый полк) i 264 zapasowym pułku piechoty (ros. 264-й пехотный запасный полк)[1]. W grudniu 1917 został zdemobilizowany w stopniu lekarza wojskowego(inne języki) – radcy VII rangi (ros. Надворный советник), który odpowiadał stopniowi podpułkownika w piechocie[1]. W Kijowie wstąpił do Związku Wojskowych Polaków[1]. 30 czerwca 1918 wrócił do Warszawy[1].

15 lipca 1915, w stopniu porucznika, został przyjęty do Polskiej Siły Zbrojnej i wyznaczony na stanowisko lekarza szkoły podoficerskiej w Ostrowi Łomżyńskiej[1]. 15 października 1918 Rada Regencyjna potwierdziła jego awans na kapitana lekarza[2]. Później pełnił funkcję naczelnego lekarza Domu Ozdrowieńców w Pustelniku i starszego lekarza 1 pułku piechoty[1]. Od września 1919 do września 1920 walczył na froncie przeciwko bolszewikom na stanowisku szefa sanitarnego 18 Dywizji Piechoty, która zyskała przydomek „Żelazna Dywizja”[1][3]. 24 czerwca 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu podpułkownika, w Korpusie Lekarskim, w grupie oficerów byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej[4]. Wyróżnił się w sierpniu 1920 w bitwie nad Wkrą[1]. 8 lipca 1921 dowódca 18 DP, generał porucznik Franciszek Krajowski sporządził wniosek na odznaczenie orderem „Virtuti Militari”, w którym napisał:

ppłk Józef Pracki (przydzielony MSWojsk. Dep. Sanit.) jako szef sanitarny 18 Dywizji Piechoty w ciężkich walkach pod Płońskiem, Ciechanowem, (...) i Mławą w sierpniu 1920, zorganizował pomoc sanitarną nie zważając na bardzo ciężkie warunki. Nieraz z narażeniem własnego życia urządził czołówki sanitarne pod silnym ogniem artylerii i karabinów nieprzyjaciela i osobiście opatrywał rannych. Odznaczył się stale wytrwałą pracą i energią, odwagą, spokojem i zimną krwią[1].

1 czerwca 1921 pełnił służbę w Departamencie VI Sanitarnym Ministerstwa Spraw Wojskowych, a jego oddziałem macierzystym była kompania zapasowa sanitarna nr 1[5]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu pułkownika ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 i 48. lokatą w korpusie oficerów sanitarnych (lekarzy)[6][7][8]. Później został przydzielony do Wojskowej Szkoły Sanitarnej w Warszawie, a jego oddziałem macierzystym był 1 batalion sanitarny[9]. W 1924 był przydzielony do Szefostwa Sanitarnego Dowództwa Okręgu Korpusu Nr I w Warszawie[10]. W 1928 pełnił służbę w Departamencie Zdrowia MSWojsk. na stanowisku inspektora służby zdrowia[11]. W czerwcu 1930 został przeniesiony do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr I na stanowisko szefa sanitarnego[12][13][14]. 30 kwietnia 1934 został zwolniony z zajmowanego stanowiska, a z dniem 30 czerwca 1934 przeniesiony w stan spoczynku[15]. Mieszkał w Warszawie przy ul. Mokotowskiej 15 m. 7[1].

Zmarł 15 listopada 1935 w Warszawie[16]. Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera A 19, rząd 3, grób 30)[17].

Był żonaty z Jadwigą Zofią z Ignatowskich (zm. 1940), z którą miał córkę Zofię Katarzynę po mężu Węgrzecką (1915–2011), żołnierza Sanitariatu Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej, a w czasie powstania warszawskiego pielęgniarkę szpitala polowego przy ul. Jaworzyńskiej 2[1][17][18].

Ordery i odznaczenia

14 września 1936 Komitet Krzyża i Medalu Niepodległości odrzucił wniosek o nadanie mu tego odznaczenia „z powodu braku pracy niepodległościowej”[25].

Przypisy

  1. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y Pracki Józef Gabriel. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.11-652 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2025-01-27].
  2. Dz. Rozp. Komisji Wojskowej Nr 1 z 28 października 1918, poz. 6.
  3. Tuliński 2020 ↓, s. 929.
  4. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 26 z 14 lipca 1920, s. 579.
  5. Spis oficerów 1921 ↓, s. 423.
  6. Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 310.
  7. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1197.
  8. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1078.
  9. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1123, 1534.
  10. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 42, 1017.
  11. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 709, 724.
  12. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 18 czerwca 1930, s. 213.
  13. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 321, 455.
  14. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 31 stycznia 1934, s. 55.
  15. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934, s. 146.
  16. Rocznik Lekarski 1938 ↓, s. 935.
  17. a b Józef Pracki. Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Warszawie. [dostęp 2025-01-27].
  18. Zofia Węgrzecka. Muzeum Powstania Warszawskiego. [dostęp 2025-01-27].
  19. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 18 lutego 1922, s. 104.
  20. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2025-01-27].
  21. a b Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 321.
  22. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2025-01-27].
  23. a b Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 709.
  24. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2025-01-27].
  25. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2025-01-27].

Bibliografia

Prefix: a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9

Portal di Ensiklopedia Dunia

Kembali kehalaman sebelumnya