Jakub Skurtys, właśc. Jakub Skurtys-Idczak (ur. 1989) – krytyk i historyk literatury, doktor literaturoznawstwa, specjalizujący się w poezji najnowszej i literaturze XX wieku[1].
Pracuje na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Wrocławskiego[2]. W pracy naukowej zajmuje się głównie polską awangardą i neoawangardą[3], odczytywaną przy użyciu współczesnych metodologii politycznych i kulturowych (studia nad codziennością[4], ekokrytyka(inne języki)[5], studia somatyczne[6], teorie wspólnotowości w literaturze i filozofii[7]). Zajmuje się też koncepcją ekonomii symbolicznych (wyobraźnia ekonomiczna[8]) i jej zastosowaniem do studiów nad polityczną reorientacją literatury nowoczesnej (tematowi temu poświęcił rozprawę doktorską o twórczości Adama Ważyka[9]).
Jako krytyk stara się towarzyszyć zwłaszcza rocznikom 80. i 90. Uprawia polityczną i społecznie ukierunkowaną lekturę poezji najnowszej, zachowując jednak specyfikę narzędzi literaturoznawczych i broniąc pojęcia autonomii literatury[10].
Recenzje i szkice publikuje regularnie na łamach różnych czasopism, takich jak: „Odra”, „artPapier”, „Mały Format”, „Wizje” i „Kontent”. Publikował też w „Opcjach”, „Nowej Dekadzie Krakowskiej”, „Wyspie”, „FA-arcie”, „Akcencie”, „Ricie Baum”, „Wakacie” i wielu innych[17].
W latach 2010–12 współpracował z „LITERą. Dodatkiem Literackim do Nagrody Gdynia”, a w 2013–2014 z „Ritą Baum” oraz z Fundacją na Rzecz Kultury i Edukacji im. Tymoteusza Karpowicza. Od 2017–2019 prowadził w „Małym Formacie” autorski cykl „Krytyka negatywna”, który poświęcał krytycznej rozprawie ze współczesną poezją. W tym piśmie publikuje też coroczne podsumowania roku w poezji[18].
Autor książek krytycznoliterackich Wspólny mianownik (Wrocław 2020, nominacja do Nagrody Literackiej Gdynia w kategorii esej[19]) oraz Wiersz… i cała reszta (Kraków 2021), współredaktor tomu szkiców o poezji najnowszej Tajne bankiety (Poznań 2014). Jeden z autorów posłowia do wierszy zebranych Roberta RybickiegoPodręcznik naukowy dla onironautów (Stronie Śląskie 2017, wraz z D. Kujawą i M. Glosowitz) i współautor wyboru wierszy Jarosława MarkiewiczaAaa!... (Warszawa 2020, wraz z D. Kujawą i R. Wawrzyńczykiem). Autor przedmowy do II wydania rozprawy filozoficznej Andrzeja Falkiewicza „Jeden i liczba mnoga” (Wrocław 2016) oraz wyboru wierszy Agnieszki Wolny-HamkałoZerwane rozmowy. 105 wierszy na inne okazje (Wrocław 2020).
Dwukrotny stypendysta MNiSW, wyróżniony w programie stypendialnym Prezydenta Miasta Wrocławia[20].
W roku 2015 był nominowany w zespole do wrocławskiej nagrody Warto w kategorii literatura za współorganizację Mikrofestiwalu[21], a rok później za powołanie i współredagowanie Magazynu Literatury i Badań nad Codziennością „Przerzutnia”[22]. Od 2020 juror tejże nagrody w kategorii literatura[23].
Publikacje
Wiersz… i cała reszta. Rozważania o poezji i krytyce po 1989 roku, Kraków: Universitas 2021.
Wspólny mianownik. Szkice o literaturze i poezji po 2010 roku, Wrocław: Fundacja na Rzecz Kultury i Edukacji im. T. Karpowicza, 2020.
A. Wolny-Hamkało, Zerwane rozmowy. 105 wierszy na inne okazje, wybór i posłowie J. Skurtys, Wrocław: Warstwy, 2020.
J. Markiewicz, Aaa!... 111 wierszy, wybór i posłowie D. Kujawa, J. Skurtys, R. Wawrzyńczyk, Warszawa: Convivo, 2020
Tajne bankiety, red. P. Kaczmarski, M. Koronkiewicz, P. Mackiewicz, J. Orska, J. Skurtys, Poznań: WBPiCAK, 2014
↑JakubJ.SkurtysJakubJ., Figury dyssensu w praktyce późnej awangardy: jukstapozycja i entropia Adama Ważyka, [w:] J.J.Kornhauser, M.M.Szumna, M.M.Kmiecik (red.), Awangarda i krytyka. Kraje Europy Środkowej i Wschodniej, Kraków 2015, s. 59-72.
↑JakubJ.SkurtysJakubJ., Praktyki codziennego oporu. Everyday life studies jako teoria sprzeciwu, [w:] J.J.Wach, Ł.Ł.Janicki (red.), Opór – protest – wykroczenie, Lublin: UMCS, 2015, s. 71-84.
↑JakubJ.SkurtysJakubJ., Zamiast Szymborskiej? Krystyna Miłobędzka i źródła współczesnej ekopoezji w Polsce, „Przestrzenie Teorii”, (28), 2017, s. 207-224.
↑JakubJ.SkurtysJakubJ., „Nieprzekraczalna jest bariera ciała”: ucieleśnienia Adama Ważyka, „Pamiętnik Literacki”, z. 1, 2015, s. 129-150.
↑JakubJ.SkurtysJakubJ., Chłopcy w za dużych mundurach. O męskich wspólnotach w wojennej prozie Józefa Czechowicza, „Wielogłos 2018, z. 4 (38), s. 23-45”. Brak numerów stron w czasopiśmie