|
Jean-Marie Le Pen
Jean-Marie Louis Le Pen (ur. 20 czerwca 1928 w Trinité-sur-Mer[1], zm. 7 stycznia 2025 w Garches[2]) – francuski polityk oraz prawnik. Założyciel i wieloletni przywódca Frontu Narodowego, deputowany krajowy, poseł do Parlamentu Europejskiego II, III, IV, V, VI, VII i VIII kadencji. Pięciokrotny kandydat w wyborach prezydenckich: w 1974, 1988, 1995, 2002 i 2007. ŻyciorysSyn Jeana Le Pena (1901–1942), rybaka, prezesa stowarzyszenia kombatantów i radnego miejskiego w Trinité-sur-Mer, oraz krawcowej Anne-Marie Hervé (1904–1965). Uczył się w kolegium jezuickim Saint-François-Xavier w Vannes, następnie studiował prawo oraz nauki polityczne na Uniwersytecie Paryskim[3]. W latach 50. wstąpił do Legii Cudzoziemskiej. Został wysłany najpierw do Indochin, gdzie przybył po bitwie o Dien Bien Phu[4]. Po powrocie do kraju podjął współpracę z Pierre’em Poujade’em, przywódcą organizacji zrzeszającej drobnych kupców i rzemieślników UDCA (Union de défense des commerçants et artisans). Z ramienia tego ugrupowania Jean-Marie Le Pen w 1956 po raz pierwszy został wybrany do Zgromadzenia Narodowego. W trakcie kadencji zawiesił wykonywanie mandatu i jako oficer służb specjalnych wyjechał na wojnę algierską[5]. W późniejszych latach wysuwano wobec niego podejrzenia o stosowanie tortur w trakcie działań wojennych w Algierii, którym Jean-Marie Le Pen zaprzeczał[4], jednocześnie przegrał proces o zniesławienie, który wytoczył redakcji dziennika „Le Monde”[6]. Ponownie zaczął działać w krajowej polityce – w 1957 objął stanowisko sekretarza generalnego Frontu Narodowego Kombatantów. Rok później uzyskał reelekcję w wyborach krajowych, tym razem kandydując z rekomendacji Narodowego Centrum Niezależnych i Chłopów. Mandat poselski wykonywał do 1962, nie został ponownie wybrany[7]. Zawodowo zajął się prowadzeniem działalności gospodarczej w ramach wydawnictwa fonograficznego SERP (1963–1985)[1]. Politycznie współpracował wówczas z nacjonalistą Jeanem-Louisem Tixier-Vignancour, kierował jego kampanią prezydencką w 1965[3]. 5 października 1972 powołał i stanął na czele Frontu Narodowego. W 1998 jego najstarsza córka Marie-Caroline, typowana przez niego na przyszłego lidera partii, opuściła szeregi FN wraz z mężem i grupą kilkudziesięciu działaczy, na czele której stał wiceprzewodniczący FN Bruno Mégret. Wówczas frakcją wierną przewodniczącemu partii kierowała jego druga córka – Marine Le Pen. Jean-Marie Le Pen zaprzestał kontaktów ze starszą córką, rozmawiał z nią krótko jedynie w 2002, gdy ta telefonicznie pogratulowała mu przejścia do drugiej tury wyborów prezydenckich[8]. Frontem Narodowym kierował nieprzerwanie do 16 stycznia 2011, kiedy to został zastąpiony przez Marine Le Pen[9]. Ugrupowanie to nie odnosiło przez dłuższy czas większych sukcesów w polityce krajowej. W 1986 wprowadziło jednak ponad 30 posłów do Zgromadzenia Narodowego – jeden z mandatów przypadł jego liderowi. Miejsce w parlamencie utracił w kolejnych wyborach dwa lata później, podobnie jak niemal cała reprezentacja FN[10]. Od 1993 do 2004 zasiadał w radzie regionu Prowansja-Alpy-Lazurowe Wybrzeże[1]. W 1984 po raz pierwszy został wybrany do Parlamentu Europejskiego, reelekcję uzyskiwał w 1989, 1994, 1999, 2004, 2009[1] i 2014[11]. Mandat europosła V kadencji utracił w 2003 na skutek wyroku skazującego zgodnie z prawem krajowym – Jean-Marie Le Pen przegrał później proces przed Trybunałem Sprawiedliwości w tej sprawie[12]. W 1974 wystartował w wyborach prezydenckich, notując wynik poniżej 1% głosów[10]. Siedem lat później nie zdołał zarejestrować swojej kandydatury[3]. Ponownie ubiegał się o wybór w 1988 (14% głosów i 4. miejsce) oraz w 1995 (15% głosów i 4. miejsce). Największy sukces wyborczy odniósł w wyborach prezydenckich w 2002. Zdobył 16,86% głosów, co stanowiło 2. wynik. Jean-Marie Le Pen wyprzedził socjalistycznego premiera Lionela Jospina i przeszedł do drugiej tury, w której dostał niespełna 18% głosów, przegrywając z ubiegającym się o reelekcję prezydentem. W 2007 po raz piąty startował w wyborach prezydenckich, wynik 10% głosów ponownie dał mu 4. miejsce wśród kandydatów[10]. Jean-Marie Le Pen wielokrotnie publicznie głosił poglądy antysemickie i rasistowskie, co prowadziło do postępowań karnych m.in. za podżeganie do nienawiści rasowej (do 2004 przynajmniej sześciokrotnie był karany). Imigrantów z Afryki Północnej obwiniał o bezrobocie wśród Francuzów, domagał się deportacji nielegalnych imigrantów i zaostrzenia kontroli granicznych[13]. Zarzucano mu także negowanie Holocaustu – w 1987 na forum Parlamentu Europejskiego komory gazowe określił „detalem historii”, za co został później skazany na grzywnę[14]. Podobny pogląd wygłosił w PE w 2009[15]. Został także skazany za zastosowanie przemocy fizycznej wobec socjalistycznej kandydatki Annette Peulvast-Bergeal, w trakcie kampanii wyborczej w 1997 w okręgu Mantes-la-Jolie, w której o mandat z listy FN ubiegała się jego córka Marie-Caroline. Orzeczono wówczas m.in. roczny zakaz ubiegania się o funkcje publiczne[16][17]. W maju 2015 został zawieszony w prawach członka Frontu Narodowego. Przewodnicząca ugrupowania, Marine Le Pen, zorganizowała mailowe referendum, w którym działacze zadecydowali o pozbawieniu Jeana-Marie Le Pena tytułu honorowego prezesa (większością ponad 94% głosów). Podanym powodem było 15 kwestii, w tym bagatelizowanie eksterminacji Żydów w czasie II wojny światowej i obrona marszałka Philippe’a Pétaina. W lipcu tego samego roku obie decyzje zostały unieważnione sądownie z powodów proceduralnych. W sierpniu komisja dyscyplinarna partii zdecydowała o wykluczeniu go z ugrupowania[8]. W następnym miesiącu powołał własne stowarzyszenie polityczne Rassemblement bleu blanc rouge[18]. Mandat posła do PE wykonywał do końca VIII kadencji w 2019[1]. Życie prywatneOd 1991 był żonaty z Jany Le Pen (ur. 1932 jako Jeannine Paschos), córką imigranta z Grecji. W latach 1960–1987 żonaty z Pierrette Le Pen z domu Lalanne (ur. 1935), z którą miał trzy córki: Marie-Caroline, Yann i Marine. W 1984 pierwsza żona odeszła od niego z byłym dziennikarzem magazynu „Paris Match”, który pisał biografię lidera FN[19]. W działalność polityczną zaangażowała się również jego wnuczka Marion Maréchal-Le Pen. Przypisy
Kontrola autorytatywna (osoba): |
||||||||||||||||
.jpg)
