|
Jerzy Augustyński (prawnik)
Jerzy Stanisław Augustyński (ur. 22 marca 1908 w Sanoku, zm. 11 listopada 1939 w Piaśnicy) – polski prawnik, działacz Polonii gdańskiej, urzędnik Polskiej Agencji Eksportu Drewna (Paged) w Gdyni. ŻyciorysPochodzenie i wykształcenieUrodził się 22 marca 1908 w Sanoku[1]. Był synem Jana Augustyńskiego i Stefanii z d. Nalepa (1878-1965), wnukiem Wojciecha Augustyńskiego, wójta Odporyszowa. Miał młodszego brata Witolda. Podczas I wojny światowej przebywał wraz z bliskimi w Salzburgu, gdzie ojciec organizował szkolnictwo polskie dla uchodźców z Małopolski. Pod koniec wojny powrócił z rodziną do Sanoka, gdzie ojciec uczestniczył w rozbrajaniu wojsk austriackich. W 1920 jako uczeń chlubnie uzdolniony ukończył II klasę w Państwowym Gimnazjum w Sanoku[2]. W tym czasie jego ojciec, będący profesorem w tej szkole, znalazł się w gronie kilku pedagogów z tej placówki, których skierowano do pracy w polskich szkołach na obszarze byłego zaboru pruskiego. Wobec tego w połowie marca 1920 Jerzy przeprowadził się z rodziną do Nakła, a następnie do Grudziądza, gdzie jego ojciec był dyrektorem tamtejszego gimnazjum. W 1926 ukończył Gimnazjum Klasyczne w Grudziądzu, następnie zamieszkał z rodzicami w Gdańsku. Brał czynny udział w pracy społecznej rodziców, angażując się w życie Polonii gdańskiej. W tym czasie ojciec był dyrektorem Gimnazjum Polskiego i wiceprezesem Polskiej Macierzy Szkolnej w Gdańsku, a matka prowadziła działalność w Towarzystwie Polek, które opiekowało się świetlicami dla polskiej młodzieży[3]. Rodzina Augustyńskich utrzymywała bliskie relacje ze Stanisławą Przybyszewską[4][5]. Stefania Augustyńska była jej przyjaciółką i opiekunką[6]. Witold Augustyński był osobistym uczniem pisarki[7], znał także jej ojca Stanisława Przybyszewskiego[8]. Praca zawodowa i społecznaW 1930 podjął studia na Wydziale Prawa i Ekonomii Sorbony w Paryżu. Tam ożenił się z Allą (ur. 9 lutego 1909, zm. 1 maja 1979), z którą miał syna Jerzego Augustyńskiego - fotooperatora, autora filmów dokumentalnych. Po ukończeniu studiów zatrudnił się w Polskiej Agencji Eksportu Drewna (Paged) w Gdyni. W latach 1936–1939 mieszkał w Sopocie, przy Eisenhardtstraße 7 (obecnie ul. Chopina) w dwupiętrowej willi czynszowej wzniesionej w 1905 przez sopocką firmę projektowo-budowlaną Wilhelma Lippke. W bliskim sąsiedztwie znajdował się Dom Polski, centrum życia sopockiej Polonii[9]. Jerzy Augustyński angażował się w działalność społeczno-oświatową jako kierownik Misji Dworcowej i Portowej, wiceprezes Koła Pracy Kobiet, członek Polskiego Związku Zachodniego, Gminy Polskiej i od 1937 Gminy Polskiej Związku Polaków, Koła Przyjaciół Harcerstwa[10], Związku Pracowników Kupieckich[11] Był kierownikiem świetlicy polskiej na Oruni. Celem świetlic było „zapewnienie rozrywki młodzieży polskiej oraz zaznajomienie jej z geografią i historią rodzinnego kraju, z polskim obyczajem ludowym. Każda ze świetlic urządzona została w innym stylu regionalnym. Do świetlic uczęszczała przeważnie młodzież robotnicza, pracująca w firmach niemieckich, stąd zadaniem prowadzących było wychowywanie jej w duchu polskości. Organizowano pogadanki, wieczornice, przedstawienia amatorskie, a także propagowano polską książkę i czytelnictwo przy aktywnym udziale Jana Augustyńskiego[12]. Główną protektorką świetlic była zaś Leonia Papée, żona komisarza generalnego, siostra majora Henryka Dobrzańskiego „Hubala”. Śmierć    Po wybuchu II wojny światowej wstąpił do ochotniczego oddziału obrony Gdyni, gdzie został aresztowany 14 września 1939. Przebywał kolejno: w obozie tzw. Sammelkonzentrationslager der polnischen Intelligenz, zorganizowanym w Etapie Emigracyjnym w Gdyni-Grabówku, w więzieniu w Gdańsku (areszt śledczy), od listopada w więzieniu w Wejherowie. 11 listopada 1939 został zamordowany w Piaśnicy k. Wejcherowa[13]. Osierocił 6-letniego syna Jerzego i żonę Allę. W 1946 dokonano ekshumacji zwłok Jerzego Augustyńskiego, umieszczono je w trumnie nr 150 i pochowano w zbiorowej mogile w lesie Piaśnickim, grupa A. Zobacz teżPrzypisy
|
||||||||||||||
