|
Kalendarium powstania warszawskiego – 14 września
14 września, czwartek  Rozpoczęło się natarcie niemieckie na Górny Czerniaków. Nieprzyjaciel zmusił powstańców do odwrotu z ulicy Czerniakowskiej i odskoku na ulicę Zagórną. W tym samym czasie Niemcy zajęli również ulicę Przemysłową i jej okolice. Blisko 400 cywilów zostało wyciągniętych z piwnic i spędzonych do Portu Czerniakowskiego, gdzie Niemcy zamordowali większość młodych mężczyzn. Zginął m.in. kierownik portu, Feliks Słoczyński. Resztę ludności Niemcy pognali ulicą Łazienkowską ku Agrykoli[1]. Nocą na Czerniaków przeprawili się pierwsi zwiadowcy z 1 Armii Wojska Polskiego. Po dwugodzinnym przygotowaniu artyleryjskim, wspierani przez czołgi Niemcy zaatakowali z dwóch stron powstańcze pozycje na Marymoncie. Wobec przewagi wroga wykrwawione oddziały powstańcze były zmuszone wycofać się na Żoliborz[2]. W zajętych przez siebie kwartałach Niemcy wymordowali około 500 cywilów, jak również rannych i personel z powstańczego szpitala przy ulicy Rudzkiej 4[3]. Jako jeden z dwóch rannych z masakry na Marymoncie, dokonanej przez Niemców w powstańczym punkcie sanitarnym przy ulicy Rajszewskiej 12, ocalał kpr. pchor. Wacław Gluth-Nowowiejski ps. „Wacek”[4]. Ukrył się wówczas w piwnicy jednego z okolicznych domów, gdzie pozostawał do połowy listopada 1944[4]. Polskie Radio nadało odezwę PKWN w Lublinie, która była odbierana także w Warszawie. Można w niej było usłyszeć m.in., iż rzekomo: Chwila wyzwolenia jest bliska. Kończą się Wasze męki i cierpienia. Niemcy drogo zapłacą za krew przelaną i ruiny Warszawy i w zakończeniu: Pomoc nadchodzi! Wytężcie wszystkie siły. W rzeczywistości „wyzwolenie”, czyli wejście armii sowieckiej do pustego i zburzonego miasta, nastąpiło 17 stycznia 1945. Niemiecka obrona przeciwlotnicza strąciła nad parkiem Skaryszewskim samolot Consolidated B-24 Liberator ze 178 dywizjonu RAF[5]. Maszyna wpadła do Jeziorka Kamionkowskiego, zginęli wszyscy poza jednym członkiem załogi[5]. Tego dnia został ciężko ranny Jerzy Zborowski (ps. „Jeremi”). Później został schwytany i zamordowany przez Niemców w nieznanych okolicznościach. Podczas niemieckiego bombardowania Szpitala Ujazdowskiego zginął generał WP Mikołaj Majewski. W rejonie ul. Szarej poległ 19-letni kapral pchor. Zdzisław Wasserberger. Na Czerniakowie zginęli m.in. Jerzy Niedzielski, Jan Kozubek, Alicja Czerwińska i Irena Schirtładze, zaś pod ruinami Poselstwa Chińskiego na Czerniakowie zginęli byli więźniowie Gęsiówki Dawid Goldman i Józef Filar. W szpitalu powstańczym zmarła łączniczka Bożenna Rażniewska. Przypisy
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
