|
Karta'97 Karta'97 (biał. Хартыя’97, Chartyja’97, ros. Хартия’97, Chartija’97) – białoruska inicjatywa obywatelska na rzecz obrony praw człowieka i zjednoczenia sił politycznych opozycyjnych wobec władzy prezydenta Alaksandra Łukaszenki. Karta'97 ogłoszona została 10 listopada 1997 roku. Wyrażała sprzeciw wobec łamania praw człowieka na Białorusi i niszczenia kultury narodowej. Jej autorami i inicjatorami byli dziennikarze niezależnych mediów, a jej tekst opublikowany został w najważniejszych niezależnych gazetach tego czasu: „Imia”, „BDG”, „Narodnaja Wola”, „Swaboda”, „Swobodnyje Nowosti” i innych. Stanowić miała białoruską analogię Karty 77 – deklaracji ustanawiającej zasady przezwyciężenia totalitaryzmu i przywrócenia demokracji w Czechosłowacji. W skład komitetu organizacyjnego inicjatywy w różnych okresach wchodzili: Andrej Sannikau, Alaksandr Milinkiewicz, Uładzimir Mackiewicz, Wiktar Iwaszkiewicz, Ludmiła Hraznowa, Piotr Marcau, Juryj Chaszczawacki i inni działacze. W pierwszej kolejności pod Kartą'97 pozostawiło swoje podpisy 100 znanych na Białorusi polityków, działaczy kulturalnych i społecznych, dziennikarzy. Następnie dokument podpisało ponad 100 tys. obywateli Białorusi[1]. charter97.orgW ostatnich latach inicjatywa znana jest przede wszystkim przez stronę internetową swojego centrum prasowego, która stała się jedną z najczęściej odwiedzanych stron informacyjnych białoruskiego internetu. Represje po wyborach prezydenckich 19 grudnia 2010 rokuO godzinie 4:40 w nocy z 19 na 20 grudnia 2010 roku, na fali aresztowań działaczy opozycji po wyborach prezydenckich, siedziba redakcji strony internetowej charter97.org została zaatakowana przez umundurowanych przedstawicieli struktur siłowych. Zdaniem członków redakcji, był to specnaz. Ludzie w mundurach wyłamali drzwi siedziby, po czym wywieźli z niej wszystkie znajdujące się tam osoby, tj. redaktor strony Natallę Radziną i wolontariuszy, do budynku Komitetu Bezpieczeństwa Państwowego (KGB)[2]. Wolontariusze otrzymali różne sądowe wyroki po kilka dni administracyjnego aresztu, natomiast Natalla Radzina została umieszczona w izolatce śledczej KGB. Uznano ją za podejrzaną o organizację masowych niepokojów w Mińsku wieczorem 19 grudnia (art. 293 Kodeksu Karnego), za co grozi jej do 15 lat więzienia. Radzina jest jedną z 23 osób, wobec których wysunięto takie podejrzenie[3]. Od momentu aresztowania redakcji 20 grudnia, internetowy serwis informacyjny Karty'97 ograniczył swoją pracę do 1–3 wiadomości na dobę. Nieznane osoby wznowiły jego normalną pracę dopiero 27 grudnia[3]. Działalność po 2010 rokuPo zniszczeniu biura na Białorusi, Karta'97 i jej strona internetowa zaczęły pracować z Wilna. W 2012 roku biuro Karty zostało przeniesione do Warszawy, pozostawiając w stolicy Litwy punkt korespondencyjny. Stało się tak dzięki wsparciu władz Polski i samorządu Warszawy. Oficjalne otwarcie nowego biura odbyło się 14 września 2012 roku. Uczestniczyło w nim ok. 100 gości, m.in. podsekretarz stanu w polskim MSZ Jerzy Pomianowski i były minister stosunków międzynarodowych Słowacji Pavol Demeš[4]. W sierpniu 2022 roku białoruskie władze uznały Kartę’97 za ugrupowanie ekstremistyczne[5]. Wcześniej w latach 2021-2022 kanał Telegram, logo, strona internetowa i strony Karty w sieciach społecznościowych znalazły się na liście materiałów ekstremistycznych[6] . Przypisy
Linki zewnętrzne
|
.svg)
