|
Kazimierz Raczyński
 Kazimierz Jan Nepomucen Raczyński herbu Nałęcz (ur. 2 marca 1739 w Wojnowicach, zm. 25 listopada 1824) – generał wojska polskiego, marszałek nadworny koronny, członek Komisji Policji Obojga Narodów w 1792 roku[1], konsyliarz Rady Nieustającej w 1780 roku[2], poseł na sejm grodzieński (1793), uczestnik konfederacji targowickiej, agent Imperium Rosyjskiego, starosta czerwonogrodzki, starosta zelgniewski w 1771 roku[3], starosta czarneński w 1764 roku[4]. ŻyciorysSyn Wiktora (1698-1764) i Magdaleny Działyńskiej (1719-1743), siostry Augustyna. Absolwent Akademii Lubrańskiego. Karierę polityczną rozpoczął podczas elekcji Stanisława Augusta Poniatowskiego jako stronnik przyszłego monarchy. Został wówczas marszałkiem konfederacji województw wielkopolskich w konfederacji Czartoryskich i posłem na sejm konwokacyjny 1764 z województwa poznańskiego[5]. Jako poseł województwa poznańskiego na sejm elekcyjny był elektorem Stanisława Augusta Poniatowskiego w 1764 roku z województwa poznańskiego[6]. Był posłem na sejm koronacyjny 1764 roku z województwa poznańskiego[7]. Jednocześnie rozwijała się jego kariera wojskowa. Od stopnia rotmistrza awansował na generała wojsk koronnych w 1768 roku. W tym także roku nabył Czerwonogród, w którym został starostą oraz Rogalin, gdzie w pałacu zgromadził bibliotekę, która dała początek Bibliotece Raczyńskich. Członek konfederacji Adama Ponińskiego w 1773 roku[8]. W załączniku do depeszy z 2 października 1767 roku do prezydenta Kolegium Spraw Zagranicznych Imperium Rosyjskiego Nikity Panina, poseł rosyjski Nikołaj Repnin określił go jako posła właściwego dla realizacji rosyjskich planów na sejmie 1767 roku[9]. Był posłem województwa poznańskiego i kaliskiego na sejm 1767 roku[9]. Był posłem na Sejm Rozbiorowy (1773–1775) z województwa poznańskiego[10], wszedł w skład delegacji wyłonionej pod naciskiem dyplomatów trzech państw rozbiorczych, mającej przeprowadzić rozbiór[11]. 18 września 1773 roku podpisał traktaty cesji przez Rzeczpospolitą Obojga Narodów ziem zagarniętych przez Rosję, Prusy i Austrię w I rozbiorze Polski[12]. Członek konfederacji Andrzeja Mokronowskiego i w 1776 roku[13]. Był stronnikiem Rosji. W 1776 roku potwierdził odbiór od Rosjan 750 czerwonych złotych, co stanowiło połowę rocznej pensji 1500 czerwonych złotych wypłacanych mu z kasy ambasady rosyjskiej do końca misji ambasadora rosyjskiego Ottona Magnusa von Stackelberga[14]. Poseł na Sejm 1776 roku z województwa poznańskiego[15]. Konsyliarz Departamentu Policji Rady Nieustającej w 1788 roku[16]. Był członkiem konfederacji Sejmu Czteroletniego[17]. Sprzeciwiał się reformom Sejmu Czteroletniego. Figurował na liście posłów i senatorów posła rosyjskiego Jakowa Bułhakowa w 1792 roku, która zawierała zestawienie osób, na które Rosjanie mogą liczyć przy rekonfederacji i obaleniu dzieła 3 maja[18]. Pisarz wielki koronny w latach 1768-1776, następnie starosta generalny Wielkopolski 1778-1793, marszałek nadworny koronny 1783-1793. W latach 1780–1784 i 1786-1788 członek Rady Nieustającej, marszałek tej Rady 1782-1784. Członek Departamentu Interesów Cudzoziemskich Rady Nieustającej w 1783 roku[19]. W latach 1786–1788 kierownik departamentu Policji. Był konsyliarzem konfederacji generalnej koronnej w konfederacji targowickiej[20], posłem na sejmie grodzieńskim 1793. Nad ranem 17 kwietnia 1794, w dniu wybuchu insurekcji warszawskiej, opuścił miasto[21]. Po rozbiorach zaprzestał działalności publicznej. W latach 1797–1804 przewodniczący Komisji Bankowej, powołanej do likwidacji bankowości polskiej. Otrzymał tytuł hrabiowski 6 lipca 1798 w Belinie. Był wykształconym miłośnikiem architektury. Jako przewodniczący Komisji Dobrego Porządku w Poznaniu przyczynił się do rozwoju miasta. W Poznaniu odbudował Zamek Królewski w 1783, wzniósł odwach, Bramę Wroniecką. W 1787 został właścicielem Pałacu w Warszawie. Przez Stanisława Augusta Poniatowskiego odznaczony Orderem św. Stanisława w 1765[22] oraz Orderem Orła Białego w 1774, a przez władców Prus i Rosji Orderem Orła Czarnego i Orderem św. Aleksandra Newskiego[23]. Opracował zbiór dokumentów Wielkopolski, który został wydany przez jego wnuka Edwarda w 1840. Był to Kodeks dyplomatyczny wielkiej Polski. Przez całe swoje życie wyznawał zasadę lojalności wobec każdorazowego rządu, stając się prekursorem i teoretykiem późniejszego trójlojalizmu. Przez małżeństwo swojej córki Michaliny z Filipem Raczyńskim został dziadkiem Atanazego i Edwarda. Przypisy
Linki zewnętrzne
|
||||||||||||||||||||
