Kenshin
|
|
jap. るろうに剣心 -明治剣客浪漫譚- (Rurōni Kenshin -Meiji kenkaku romantan-) |
Gatunek | przygodowy, sztuki walki, romans[1] |
Manga |
---|
Autor | Nobuhiro Watsuki |
---|
Wydawca | Shūeisha |
---|
Polski wydawca | Egmont |
---|
Imprint | Jump Comics |
---|
Odbiorcy | shōnen |
Drukowana w | Shūkan Shōnen Jump |
---|
Wydawana | 12 kwietnia 1994 – 21 września 1999 |
---|
Liczba tomów | 28 |
Telewizyjny serial anime |
Reżyser | Kazuhiro Furuhashi |
---|
Scenariusz | Michiru Shimada Yoshiyuki Suga Akemi Omode Nobuaki Kishima Michiko Yokote Masashi Sogo |
---|
Muzyka | Noriyuki Asakura |
---|
Studio | Gallop (odc. 1-66) Studio Deen (odc. 67-95) |
---|
Stacja telewizyjna | Fuji TV |
---|
Premierowa emisja | 10 stycznia 1996 – 8 września 1998
|
---|
Liczba odcinków | 95 |
Film animowany |
Rurōni Kenshin: Meiji kenkaku romantan – Ishinshishi e no chinkonka |
Reżyser | Hatsuki Tsuji |
---|
Scenariusz | Shin'ichi Tsuji Yukiyoshi Ohashi |
---|
Producent | Jun’ichirō Hisaita Ryūzō Shirakawa |
---|
Muzyka | Tarō Iwashiro |
---|
Studio | Gallop |
---|
Wydany | 20 grudnia 1997 |
---|
Czas trwania | 90 minut |
OVA |
Tsuioku-hen |
Reżyser | Kazuhiro Furuhashi |
---|
Scenariusz | Masashi Sogo |
---|
Muzyka | Taku Iwasaki |
---|
Studio | Studio Deen |
---|
Liczba odcinków | 4 |
---|
Data wydania | 20 lutego 1999 – 22 września 1999 |
OVA |
Seisō-hen |
Reżyser | Kazuhiro Furuhashi |
---|
Scenariusz | Reiko Yoshida |
---|
Muzyka | Taku Iwasaki |
---|
Studio | Studio Deen |
---|
Liczba odcinków | 2 |
---|
Data wydania | 12 grudnia 2001 |
OVA |
Shin Kyōto-hen |
Reżyser | Kazuhiro Furuhashi |
---|
Scenariusz | Mari Okada |
---|
Muzyka | Noriyuki Asakura |
---|
Studio | Studio Deen |
---|
Liczba odcinków | 2 |
---|
Data wydania | 17 grudnia 2011 – 23 czerwca 2012 |
Telewizyjny serial anime |
Reżyser | Hideyo Yamamoto (s1) Yuki Komada (s2) |
---|
Scenariusz | Hideyuki Kurata |
---|
Muzyka | Yū Takami |
---|
Studio | Liden Films |
---|
Stacja telewizyjna | Fuji TV (Noitamina) |
---|
Premierowa emisja | 7 lipca 2023 – obecnie
|
---|
Liczba odcinków | 36 |
Kenshin (jap. るろうに剣心 -明治剣客浪漫譚- Rurōni Kenshin -Meiji kenkaku romantan-) – manga autorstwa Nobuhiro Watsukiego, publikowana na łamach czasopisma „Shūkan Shōnen Jump” wydawnictwa Shūeisha od kwietnia 1994 do września 1999. Opowiada o losach Kenshina Himury, byłego szermierza i zabójcy stojącego po stronie rojalistów w czasie bakumatsu.
Na jej podstawie powstała 95-odcinkowa seria anime, trzy serie OVA oraz pięć filmów aktorskich. Nowa adaptacja anime, za produkcję której odpowiada studio Liden Films, emitowana była od lipca do grudnia 2023. Premiera drugiego sezonu odbyła się w październiku 2024.
W Polsce wydawnictwo Egmont wydało 12 z 28 tomów mangi.
Fabuła
Kenshin Himura to słynny zabójca Siepacz Battosai, „Krwawa Klinga” (jap. 人斬り抜刀斎 Hitokiri Battōsai), a obecnie 28-letni rōnin. Jest mistrzem stylu Hiten Mitsurugi-ryu służącego do walki z wieloma przeciwnikami. Kenshin uważa, iż przelał zbyt wiele krwi, poprzysiągł więc sobie więcej nie zabijać. Nosi Sakabatō, czyli miecz z odwróconym ostrzem (tępa głownia, ostrzona przeciwległa krawędź). Himura trafia do Tokio, gdzie poznaje Kaoru Kamiyę, właścicielkę małego dojo, opuszczonego z powodu zbója podającego się za Zabójcę Battosai i mordującego ludzi w imieniu Kamiya Dojo. Kenshin pomaga Kaoru pokonać złoczyńców i przywrócić dobre imię szkoły, lecz ta dowiaduje się o krwawej przeszłości Kenshina. Nie zważając na nią proponuje by zatrzymał się w jej domu. Udaje im się pozyskać pierwszego ucznia ponownie otwartego dojo, zaprzyjaźnić się i zawrócić na dobrą drogę awanturnika Sagara Sanosuke, a także pomóc młodemu Yutaro. Nie potrafi zostawić potrzebujących bez pomocy, zmaga się zarówno z przeciwnikami jak i z cieniami swojej przeszłości.
Bohaterowie
- Kenshin Himura (jap. 緋村 剣心 Himura Kenshin)
- Seiyū: Mayo Suzukaze[2]
- Były zabójca, znany także jako Siepacz Battosai, „Krwawa Klinga”, wędrujący po Japonii szermierz, który niosąc pomoc innym, chce odkupić swoje winy. Podczas swego pobytu w Tokio, spotyka młodą dziewczynę o imieniu Kaoru Kamiya. Następnie ratuje jej życie i razem z nią zamieszkuje w Kamiya Dojo.
- Kaoru Kamiya (jap. 神谷 薫 Kamiya Kaoru)
- Seiyū: Miki Fujitani[2]
- Nauczyciel kendo w Kamiya Kasshin-Ryū Dojo. Jej szkoła zaczęła tracić uczniów, gdy bandyta Gohei Hiruma zaczął zabijać ludzi podszywając się pod Zabójcę Battosai ze szkoły Kamiya Kasshin. Następnie Kaoru mierzy się z nim, lecz przegrywa. Życie ratuje jej prawdziwy Zabójca Battosai; Kenshin Himura, który zamieszkuje w jej dojo. Niedługo potem, pierwszym nowym uczniem Kaoru zostaje Yahiko Myōjin.
- Sanosuke Sagara (jap. 相楽 左之助 Sagara Sanosuke)
- Seiyū: Yūji Ueda[2]
- Były członek Sekihotai, awanturnik. Przez braci Hiruma, wyzywa Himurę na pojedynek. Po przegranej walce, zamieszkuje w Kamiya Dojo, jako przyjaciel Kenshina.
- Yahiko Myōjin (jap. 明神 弥彦 Myōjin Yahiko)
- Seiyū: Miina Tominaga[2]
- Misao Makimachi (jap. 巻町 操 Makimachi Misao)
- Seiyū: Tomo Sakurai[2]
- Aoshi Shinomori (jap. 四乃森 蒼紫 Shinomori Aoshi)
- Seiyū: Yoshito Yasuhara[2]
- Makoto Shishio (jap. 志々雄 真実 Shishio Makoto)
- Seiyū: Masanori Ikeda[2]
- Hajime Saitō (jap. 斎藤 一 Saitō Hajime)
- Seiyū: Hirotaka Suzuoki (seria i ova)[3], Ken Narita (ova Shin Kyōto-hen)[2]
Manga
Pierwszy rozdział mangi autorstwa Nobuhiro Watsukiego ukazał się w 19. numerze „Shūkan Shōnen Jump”, 12 kwietnia 1994 roku[4], a kolejne rozdziały publikowane były do 21 września 1999 roku (43. numeru)[5][6]. 255 rozdziałów zostało zebranych i opublikowanych w 28 tomach tankōbon przez Shueishę, przy czym pierwszy tom został wydany 2 września 1994 roku[7], a ostatni 4 listopada 1999 roku[8]. W lipcu 2006 roku Shūeisha rozpoczęło ponowne wydawanie serii w dwudziestu dwóch tomach specjalnej edycji kanzenban. Jeden rozdział kontynuujący serię, który przedstawiał historię Yahiko Myōjina – Yahiko no sakabatō (jap. 弥彦の逆刃刀), został pierwotnie opublikowany w „Shūkan Shōnen Jump” po zakończeniu publikacji oryginalnej serii. Pominięty w oryginalnych tomach, został dodany jako dodatek do wydania kanzenban[9].
W grudniu 2011 roku wydawnictwo Shūeisha ogłosiło, że Watsuki przerwie swoją ówcześnie tworzoną serię Embalming: The Another Tale of Frankenstein, aby rozpocząć reboot mangi Rurōni Kenshin, zatytułowany Rurōni Kenshin -Cinema-ban- (jap. るろうに剣心 -キネマ版- Rurōni Kenshin -Kinema-ban-), w celu promocji filmu. Pierwszy rozdział mangi ukazał się w czerwcowym numerze „Jump Square”, które ukazało się 2 maja 2012 roku[10], a ostatni w lipcowym wydaniu z 4 czerwca 2013 roku[11]. Reboot przedstawia bitwy ukazane w pierwszym filmie aktorskim. Kolejny specjalny rozdział, zatytułowany Rurōni Kenshin: Meiji Swordsman Romantic Story: Chapter 0, został opublikowany w „Shūkan Shōnen Jump” w sierpniu 2012 roku. Posłużył jako prolog do Rurōni Kenshin -Cinema-ban- i został zawarty w pierwszym tomie tej mangi[12]. W 2014 roku Watsuki napisał dla „Jump Square” dwurozdziałowy spin-off, zatytułowany Honō o suberu -Rurouni Kenshin uramaku- (jap. 炎を統べる -るろうに剣心・裏幕-), który opowiadał jak Shishio spotkał Yumi i utworzył Juppongatana[13][14].
Sequel mangi, pt. Rurōni Kenshin -Meiji Kenkaku Rōmantan Hokkaidō-hen- (jap. るろうに剣心 -明治剣客浪漫譚・北海道編-), rozpoczął swoją publikację 4 września 2017 roku w październikowym wydaniu magazynu „Jump Square”[15]. Autorami tej serii jest Watsuki oraz Kaoru Kurosaki[16]. W grudniu 2017 roku wydawanie mangi zostało tymczasowo wstrzymane po tym, jak Watsuki został oskarżony o posiadanie pornografii dziecięcej[16]. Publikację wznowiono w czerwcu 2018 roku[16].
Anime
Ma podstawie mangi powstała seria anime, za produkcję której odpowiadały studia Gallop oraz Deen[3]. Za reżyserię odpowiadał Kazuhiro Furuhashi, natomiast za scenariusze odpowiedzialni byli Michiru Shimada, Yoshiyuki Suga, Akemi Omode, Nobuaki Kishima, Michiko Yokote oraz Masashi Sogo; muzykę skomponował Noriyuki Asakura[3]. Seria w Japonii była emitowana na Fuji TV i Animax[3].
OVA
- Tsuioku-hen
Z mangą i anime związana jest także czteroodcinkowa seria OVA, zatytułowana Rurōni Kenshin: Meiji kenkaku romantan: Tsuioku-hen (jap. るろうに剣心 明治剣客浪漫譚 追憶編), która została wydana pierwotnie na kasetach VHS od 20 lutego do 22 września 1999[44][45][46].
N/o
|
Tytuł odcinka[46]
|
Premiera
|
1 |
Kiru otoko (斬る男) | 20 lutego 1999[44] |
2 |
Mayoi neko (迷い猫) | 21 kwietnia 1999[47] |
3 |
Yoinosatoyama (宵里山) | 19 czerwca 1999[48] |
4 |
Jūji kizu (十字傷) | 22 września 1999[45] |
- Seisō-hen
Wyprodukowano także dwuodcinkową serię OVA zatytułowaną Rurōni Kenshin: Meiji kenkaku romantan: Seisō-hen (jap. るろうに剣心 明治剣客浪漫譚 星霜編)[46].
- Shin Kyōto-hen
W kwietniu 2011 roku w czerwcowym numerze czasopisma Jump Square wydawnictwa Shūeisha ogłoszono powstawanie nowej adaptacji mangi[49]. Projekt ten stanowi remake rozdziałów mangi i odcinków wcześniejszej adaptacji anime przedstawiających wątek rozgrywający się w Kioto, przedstawiający starcie Kenshina Himury z Makoto Shishio; podjęto jednak decyzję, że opowieść zostanie pokazana z perspektywy postaci Misao Makimachi[50]. Odcinki tej serii OVA zostały wyprodukowane przez Studio Deen[50]. Reżyserem serii został Kazuhiro Furuhashi, za muzykę skomponował Noriyuki Asakura, za scenariusze odpowiadała Mari Okada, a projekty postaci przygotował Hiromitsu Hagiwara[50]. Do swych ról powróciła prawie cała dotychczasowa obsada z jednym wyjątkiem – w roli Hajime Saitō został obsadzony Ken Narita[50]. Seria ta składa się z dwóch odcinków i jest zatytułowana Shin Kyōto-hen (jap. 新京都編)[2].
Pierwszy odcinek, trwający 45 minut i zatytułowany Shin Kyōto-hen zenpen: Homura no ori (jap. 新京都編 前編『焔の獄』), miał swoją premierę 17 grudnia 2011 w japońskich kinach, a następnie wydany na Blu-ray i DVD 21 marca 2012 roku[46][51][52]. Drugi odcinek, zatytułowany Shin Kyōto-hen kōhen: Hikari no saezuri (jap. 新京都編 後編『光の囀』), miał swoją premierę 23 czerwca 2012 w japońskich kinach, a następnie wydany na Blu-ray i DVD 22 sierpnia 2012 roku[53][54][46].
Nowa adaptacja
18 grudnia 2021 roku, podczas internetowego wydarzenia Jump Festa ’22 organizowanego przez wydawnictwo Shūeisha ogłoszono, że manga Kenshin zostanie ponownie zekranizowana w formie serii telewizyjnej, za którą odpowiada Liden Films[16][55]. Pierwszy sezon emitowany był od 7 lipca do 15 grudnia 2023 w bloku programowym Noitamina stacji Fuji TV[56][57]. Drugi sezon, noszący podtytuł Kyoto dōran, miał premierę 4 października 2024[58].
Ścieżka dźwiękowa
Odcinki
|
Tytuł
|
Wykonawca
|
Źródło
|
Czołówka
|
1–38
|
„Sobakasu” (jap. そばかす)
|
Judy and Mary
|
[59]
|
39–82
|
„1/2”
|
Makoto Kawamoto
|
83–95
|
„Kimi ni fureru dake de” (jap. 君に触れるだけで)
|
CURIO
|
Napisy końcowe
|
1–12
|
„Tactics”
|
The yellow monkey
|
[60]
|
13–27
|
„Namida wa shitteiru” (jap. 涙は知っている)
|
Mayo Suzukaze
|
28–38
|
„Heart of Sword ~yoake mae~” (jap. Heart of Sword ~夜明け前~)
|
T.M.Revolution
|
39–49
|
„The Fourth Avenue Cafe”
|
L'Arc~en~Ciel
|
50–66
|
„It's Gonna Rain!”
|
Bonnie Pink
|
67–82
|
„1/3 no junjō na kanjō” (jap. 1/3の純情な感情)
|
SIAM SHADE
|
83–95
|
„DAME!” (jap. ダメ!)
|
Be-B
|
Live action
28 czerwca 2011 roku ogłoszono plany powstania filmowej adaptacji mangi[61]. Producentem filmu było Warner Bros. oraz Studio Swan. Film został wyreżyserowany przez Keishi Ōtomo, a w rolach głównych wystąpili Takeru Satō (znany z Kamen Rider Den-O) jako Kenshin, Munetaka Aoki jako Sanosuke Sagara i Emi Takei jako Kaoru[62]. Miał swoją premierę 25 sierpnia 2012 roku w Japonii.
W sierpniu 2013 roku ogłoszono, że dwa sequele zostaną nakręcone jednocześnie, z planowaną premierą w 2014 roku. Kyoto Inferno i The Legend Ends są adaptacją łuku fabularnego „Kyoto” z mangi[63][64].
2 kwietnia 2019 roku ogłoszono, że latem 2020 roku nastąpi premiera dwóch kolejnych filmów[65]. Ostatecznie premiera została przesunięta na wiosnę 2021 roku z powodu pandemii COVID-19[66]. W Japonii Rurouni Kenshin: The Final miał swoją premierę 23 kwietnia 2021 roku, a Rurouni Kenshin: The Beginning – 4 czerwca[67].
- Lista filmów
Produkcje sceniczne
Takarazuka Revue wystawił musical oparty na mandze. Za reżyserię i scenariusz odpowiadał Shūichirō Koike. Seina Sagiri wcieliła się w rolę Kenshina, a Miyu Sakihi w rolę Kaoru. Musical był wystawiany od 1 kwietnia do 8 maja 2016 roku[68].
W 2018 roku wystawiony został spektakl teatralny w teatrze Shinbashi Enbujō w Tokio (od 11 października do 7 listopada) i teatrze Shōchikuza w Osace (od 15 do 24 listopada). Seina Sagiri ponownie wcieliła się w rolę Kenshina, a Moka Kamishiraishi wystąpiła w roli Kaoru. Kanō Sōzaburō, oryginalna postać wprowadzona w poprzednim musicalu, pojawiła się ponownie, a w jej roli wystąpiła Mitsuru Matsuoka. Za reżyserię i scenariusz odpowiadał Shūichirō Koike[69].
W 2020 roku planowano wystawić musicalową adaptację łuku fabularnego „Kyoto” z mangi, która miała być wystawiona od listopada do grudnia 2020 roku w IHI Stage Around Tokyo. W rolach głównych mieli wystąpić Teppei Koike jako Kenshin Himura i Mario Kuroba jako antagonista Makoto Shishio. Shūichirō Koike ponownie został reżyserem i scenarzystą sztuki[70]. Musical został odwołany z powodu pandemii COVID-19[71].
Przypisy
- ↑ Rurouni Kenshin [online], Viz Media [dostęp 2025-01-01] (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i New Rurouni Kenshin to Be 2-Part Shin Kyoto Video Anime. Anime News Network, 2011-08-20. [dostęp 2022-02-08]. (ang.).
- ↑ a b c d 「るろうに剣心」Staff&Cast. kenshin-tv.com. [dostęp 2022-02-10]. (jap.).
- ↑ 『るろうに剣心』25周年記念展のキービジュアルが公開! 見どころや各種チケット情報もチェック [online], Famitsū, 4 stycznia 2020 [dostęp 2025-01-01] (jap.).
- ↑ 週刊少年ジャンプ 1999年(平成11年)43 表紙=岸本斉史「NARUTO」. mandarake.co.jp. [dostęp 2021-06-18]. (jap.).
- ↑ ヒカルの碁」「るろ剣」「封神演義」「I"s」――「NARUTO」が始まった1999年の「週刊少年ジャンプ」 デジタル版が無料配信!. itmedia.co.jp. [dostęp 2021-06-18]. (jap.).
- ↑ a b るろうに剣心 1 [online], Shūeisha [dostęp 2025-01-01] (jap.).
- ↑ a b るろうに剣心 28 [online], Shūeisha [dostęp 2025-01-01] (jap.).
- ↑ るろうに剣心 完全版 22. shueisha.co.jp. [dostęp 2021-06-18]. (jap.).
- ↑ Rurouni Kenshin Manga Series to Return in Japan in May. Anime News Network. [dostęp 2021-06-18]. (ang.).
- ↑ Rurouni Kenshin: Restoration Manga to End on Tuesday. Anime News Network. [dostęp 2021-06-18]. (ang.).
- ↑ Rurouni Kenshin Manga's "Chapter 0" to Run in Shonen Jump. Anime News Network. [dostęp 2021-06-18]. (ang.).
- ↑ New Rurouni Kenshin Manga Spinoff to Be About Enemy Characters. Anime News Network. [dostęp 2021-06-18]. (ang.).
- ↑ Viz's Shonen Jump to Publish Rurouni Kenshin's Shishio Spinoff. Anime News Network. [dostęp 2021-06-18]. (ang.).
- ↑ "Rurouni Kenshin" Hokkaido Arc Manga Prepares To Launch. crunchyroll.com. [dostęp 2021-06-18]. (ang.).
- ↑ a b c d Rurouni Kenshin Gets New TV Anime by Liden Films. Anime News Network, 2021-12-19. [dostęp 2022-02-08]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l Kenshin [online], Tanuki.pl [dostęp 2025-01-01] (pol.).
- ↑ るろうに剣心 2 [online], Shūeisha [dostęp 2025-01-01] (jap.).
- ↑ るろうに剣心 3 [online], Shūeisha [dostęp 2025-01-01] (jap.).
- ↑ るろうに剣心 4 [online], Shūeisha [dostęp 2025-01-01] (jap.).
- ↑ るろうに剣心 5 [online], Shūeisha [dostęp 2025-01-01] (jap.).
- ↑ るろうに剣心 6 [online], Shūeisha [dostęp 2025-01-01] (jap.).
- ↑ るろうに剣心 7 [online], Shūeisha [dostęp 2025-01-01] (jap.).
- ↑ るろうに剣心 8 [online], Shūeisha [dostęp 2025-01-01] (jap.).
- ↑ るろうに剣心 9 [online], Shūeisha [dostęp 2025-01-01] (jap.).
- ↑ るろうに剣心 10 [online], Shūeisha [dostęp 2025-01-01] (jap.).
- ↑ るろうに剣心 11 [online], Shūeisha [dostęp 2025-01-01] (jap.).
- ↑ るろうに剣心 12 [online], Shūeisha [dostęp 2025-01-01] (jap.).
- ↑ るろうに剣心 13 [online], Shūeisha [dostęp 2025-01-01] (jap.).
- ↑ るろうに剣心 14 [online], Shūeisha [dostęp 2025-01-01] (jap.).
- ↑ るろうに剣心 15 [online], Shūeisha [dostęp 2025-01-01] (jap.).
- ↑ るろうに剣心 16 [online], Shūeisha [dostęp 2025-01-01] (jap.).
- ↑ るろうに剣心 17 [online], Shūeisha [dostęp 2025-01-01] (jap.).
- ↑ るろうに剣心 18 [online], Shūeisha [dostęp 2025-01-01] (jap.).
- ↑ るろうに剣心 19 [online], Shūeisha [dostęp 2025-01-01] (jap.).
- ↑ るろうに剣心 20 [online], Shūeisha [dostęp 2025-01-01] (jap.).
- ↑ るろうに剣心 21 [online], Shūeisha [dostęp 2025-01-01] (jap.).
- ↑ るろうに剣心 22 [online], Shūeisha [dostęp 2025-01-01] (jap.).
- ↑ るろうに剣心 23 [online], Shūeisha [dostęp 2025-01-01] (jap.).
- ↑ るろうに剣心 24 [online], Shūeisha [dostęp 2025-01-01] (jap.).
- ↑ るろうに剣心 25 [online], Shūeisha [dostęp 2025-01-01] (jap.).
- ↑ るろうに剣心 26 [online], Shūeisha [dostęp 2025-01-01] (jap.).
- ↑ るろうに剣心 27 [online], Shūeisha [dostęp 2025-01-01] (jap.).
- ↑ a b るろうに剣心 ~明治剣客浪漫譚~ 追憶編 第一幕 「斬る男」. suruga-ya.jp. [dostęp 2022-02-08]. (jap.).
- ↑ a b るろうに剣心 ~明治剣客浪漫譚~ 追憶編 第四幕 「十字傷」. suruga-ya.jp. [dostęp 2022-02-08]. (jap.).
- ↑ a b c d e 「るろうに剣心」実写版3作品や原作のその後描くOVAが一挙放送. natalie.mu, 2015-07-04. [dostęp 2022-02-08]. (jap.).
- ↑ るろうに剣心 ~明治剣客浪漫譚~ 追憶編 第二幕 「迷い猫」. suruga-ya.jp. [dostęp 2022-02-08]. (jap.).
- ↑ るろうに剣心 ~明治剣客浪漫譚~ 追憶編 第三幕 「宵里山」. suruga-ya.jp. [dostęp 2022-02-08]. (jap.).
- ↑ Egan Loo: Anime News Network April 18. Anime News Network, 2011-04-18. [dostęp 2022-02-08]. (ang.).
- ↑ a b c d New Rurouni Kenshin Anime's Part I Promo Video Streamed. Anime News Network, 2011-11-28. [dostęp 2022-02-08]. (ang.).
- ↑ New Rurouni Kenshin Anime's Part I Slated for December 17 (Updated). Anime News Network, 2011-11-01. [dostęp 2022-02-08]. (ang.).
- ↑ New Rurouni Kenshin Anime's 1st BD/DVD Volume Titled, Dated. Anime News Network, 2011-11-01. [dostęp 2022-02-08]. (ang.).
- ↑ New Rurouni Kenshin Anime's Part II Promo Streamed. Anime News Network, 2012-06-05. [dostęp 2022-02-08]. (ang.).
- ↑ New Rurouni Kenshin Anime's Part II Slated for June 23. Anime News Network, 2012-05-07. [dostęp 2022-02-08]. (ang.).
- ↑ 「るろうに剣心」. rurouni-kenshin.com. [dostęp 2022-02-08]. (jap.).
- ↑ AlexA. Mateo AlexA., New Rurouni Kenshin TV Anime's Visual Reveals July Premiere [online], Anime News Network, 22 marca 2023 [dostęp 2025-01-01] (ang.).
- ↑ EganE. Loo EganE., New Rurouni Kenshin Anime's 4th Promo Video Unveils Reol's Ending Song, July 6 Debut [online], Anime News Network, 13 maja 2023 [dostęp 2025-01-01] (ang.).
- ↑ Rafael AntonioR.A. Pineda Rafael AntonioR.A., New Rurouni Kenshin Anime's Season 2 Video Reveals More Cast, Opening Song, October 3 Premiere [online], Anime News Network, 16 września 2024 [dostęp 2025-01-01] (ang.).
- ↑ 「るろうに剣心」Czołówka. kenshin-tv.com. [dostęp 2022-02-08]. (jap.).
- ↑ 「るろうに剣心」Napisy końcowe. kenshin-tv.com. [dostęp 2022-02-08]. (jap.).
- ↑ "Rurouni Kenshin" to get film adaptation starring Sato Takeru!. tokyohive.com. [dostęp 2021-06-10]. (ang.).
- ↑ Emi Takei to Play Live-Action Rurouni Kenshin's Kaoru. Anime News Network. [dostęp 2021-06-10]. (ang.).
- ↑ Rurouni Kenshin Gets 2 New Live-Action Kyoto Arc Films. Anime News Network. [dostęp 2021-06-10]. (ang.).
- ↑ New Live-Action Rurouni Kenshin Sequel Image Previews Juppongatana. Anime News Network. [dostęp 2021-06-10]. (ang.).
- ↑ Rurouni Kenshin Gets 'Final' 2 Live-Action Films in Summer 2020. Anime News Network. [dostęp 2020-10-31]. (ang.).
- ↑ Live-Action Rurouni Kenshin 'Final Chapter' Films Delayed to Spring 2021 Due to COVID-19. Anime News Network. [dostęp 2020-10-31]. (ang.).
- ↑ 映画『るろうに剣心 最終章 The Final/The Beginning』公式サイト. warnerbros.co.jp. [dostęp 2020-10-31]. (jap.).
- ↑ Rurouni Kenshin Takarazuka Musical's Cast Perform in Videos. Anime News Network. [dostęp 2016-03-08]. (ang.).
- ↑ Rurouni Kenshin Gets New Stage Play in October. Anime News Network. [dostęp 2021-07-12]. (ang.).
- ↑ Rurouni Kenshin Manga's Kyoto Arc Gets Stage Musical This Fall Starring Teppei Koike. Anime News Network. [dostęp 2021-07-12]. (ang.).
- ↑ New Rurouni Kenshin Stage Musical Canceled Due to COVID-19. Anime News Network. [dostęp 2021-07-12]. (ang.).
Bibliografia
Linki zewnętrzne