Kodeks z Gortyny

Kodeks z Gortyny – zapis prawa karnego i cywilnego miasta Gortyna na Krecie, wykuty prawdopodobnie pod koniec VI wieku p.n.e. na kamiennych ścianach buleuteriona. Kodeks ten zawierał 12 kolumn, a każda kolumna zawierała po 52 linie.
Zapis jest wykonany w formie bustrofedona, tzn. w kolejnych wierszach tekstu na przemian od prawej do lewej, i od lewej do prawej strony przypominający sposób uprawy ziemi przez wieśniaków za pomocą wołów – "tak, jak wół orze".
Aktualnie eksponowany w odeonie na terenie starożytnej Gortyny.

Kodeks dostarcza informacji o położeniu prawnym ówczesnych niewolników osadzonych na roli (nazywanych wymiennie duloi lub woikees, "związanych z gospodarstwem"). Niewolnik mógł występować w sądzie i otrzymać odszkodowanie od człowieka wolnego, gdy sąd uznał, że został on skrzywdzony. Mógł się także ożenić z kobietą wolną, a jeśli małżonkowie mieszkali w domu żony, ich dzieci były wolne. Podobne stosunki istniały zapewne w większości polis w czasach archaicznych^[1].

Pozycja kobiet w Kodeksie jest lepsza niż we współczesnym mu świecie greckim; widać także przepisy wskazujące na istnienie pozostałości rodziny matrylinearnej (liczenie potomstwa i dziedziczenie w linii żeńskiej)^[2].

• Prawo Dwunastu Tablic

• Dwanaście kolumn z Gortyny — historia odkrycia
• Prawne konsekwencje rozwodu w Kodeksie z Gortyny
• Status prawny gortyńskiej patroiokos
• Adopcja w kodeksie z Gortyny
• Struktura społeczeństwa w świetle Kodeksu z Gortyny
• The Law Code of Gortyn
• Codificiation, tradition and innovation in the law code of Gortyn