|
Krążowniki pancernopokładowe typu Edgar
    Krążowniki pancernopokładowe typu Edgar – seria dziewięciu brytyjskich okrętów, zbudowanych w latach 90. XIX wieku i służących podczas I wojny światowej. Klasyfikowane były w Royal Navy jako krążowniki I klasy. HistoriaProjekt ten był pomniejszoną wersją okrętów typu Blake, z nieco słabszym opancerzeniem i takim samym uzbrojeniem głównym (2 działa kalibru 234 mm i 10 dział 152 mm). Od nazwy pierwszego okrętu HMS „Edgar” był nazwany typem Edgar. HMS „Crescent” i „Royal Arthur” różniły się od pozostałych zestawem uzbrojenia, gdyż zamiast dziobowego działa 234 mm uzbrojono je w dwie armaty 152 mm obok siebie, na podwyższonym pokładzie dziobowym (miały 1 działo 234 mm i 12 dział 152 mm). HMS „Gibraltar”, „Crescent”, „Royal Arthur” i „St George” miały dno pokryte drewnem i blachą miedzianą dla służby w tropikach bez regularnego dokowania, co zwiększało ich wyporność o 350 t i obniżało prędkość o pół węzła. Krążowniki typu Edgar okazały się udanymi okrętami, bardziej ekonomicznymi od typu Blake. Miały bardzo dobre własności morskie i mogły przez dłuższy czas utrzymywać prędkość 18 węzłów. Budowa i służbaBudowę pierwszych okrętów rozpoczęto w 1889, całą seria weszła do służby w latach 1893–1896. Przez pierwsze lata służyły głównie na stacjach zagranicznych (m.in. na Morzu Śródziemnym, Pacyfiku, w Chinach i Australii). Podczas I wojny światowej były już przestarzałe. HMS „Hawke” jako jedyny został utracony podczas wojny – zatopiony 15 października 1914 przez niemiecki okręt podwodny U-9. HMS „Edgar”, „Grafton”, „Endymion” i „Theseus” po modernizacji polegającej na dodaniu „bąbli” przeciwtorpedowych i zastąpieniu dział 234 mm działami 152 mm, wspierały wojska podczas operacji dardenelskiej. Pozostałe okręty od 1915 używane były do zadań pomocniczych, głównie jako okręty-bazy. Ocalałe krążowniki zostały wycofane i sprzedane na złom w latach 1920–1923. Okręty typu Edgar
Opis konstrukcjiOkręty miały sylwetkę i architekturę taką, jak krążowniki typu Blake. Kadłub był gładkopokładowy, z wyjątkiem „Royal Arthur” i „Crescent”, które miały podwyższony pokład dziobowy. Dziobnica miała formę taranową, mało wysuniętą do przodu. Sylwetkę okrętów wyróżniały dwa wysoki i cienkie kominy, pochylone do tyłu. Na śródokręciu ciągnęła się niska i długa nadbudówka, na której z przodu znajdował się pomost bojowy, z przeszkloną kabiną nawigacyjną i odkrytymi skrzydłami na boki. Za pomostem i na końcu nadbudówki znajdowały się lekko pochylone rozbudowane maszty. Uzbrojenie główne obejmowało dwa pojedyncze działa kalibru 234 mm z maskami pancernymi, na pokładzie dziobowym i rufowym oraz 10 pojedynczych dział 152 mm w stanowiskach burtowych. Po dwa na burtę znajdowały się w kazamatach, umieszczonych w burtach na śródokręciu, dość nisko nad wodą, pod pokładem górnym, a pozostałe trzy na burtę były ustawione na pokładzie na śródokręciu, z maskami ochronnymi. Po dwa z pokładowych dział 152 mm mogły teoretycznie strzelać wprost w kierunku dziobu lub rufy. HMS „Crescent” i „Royal Arthur” zamiast dziobowego działa 234 mm miały tam dwie armaty 152 mm obok siebie. Uzbrojenie uzupełniało 12 dział 57 mm w nieopancerzonych kazamatach burtowych lub stanowiskach na pokładzie, 5 lekkich działek 47 mm i 4 podwodne wyrzutnie torped. Dane taktyczno-techniczne
Bibliografia
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
