|
Lars Vilks
Lars Vilks, właśc. Lars Endel Roger Vilks Lanat (ur. 20 czerwca 1946 w Helsingborgu, zm. 3 października 2021 w Markaryd) – szwedzki artysta malarz, rzeźbiarz, rysownik, wykładowca akademicki, teoretyk sztuki. Jeden z autorów karykatur Mahometa, które spowodowały liczne protesty muzułmanów i co najmniej jedną próbę jego zabójstwa. ŻyciorysMłodość i wykształcenieUrodził się w Helsingborgu jako syn Szwedki i Łotysza[1][2]. W 1987 zdobył stopień doktora historii sztuki na Uniwersytecie w Lund. W latach 1988–1997 pracował w norweskiej Narodowej Akademii Sztuki w Oslo. Od 1997 do 2003 wykładał teorię sztuki w Narodowej Akademii Sztuki w Bergen. Kariera artystycznaBył artystą-samoukiem. W latach 70. XX wieku zajął się malarstwem zaś od 1984 skupił się na tworzeniu niepowtarzalnych rzeźb, które były jego znakiem rozpoznawczym. Pierwszą z rzeźb było Nimis. Należał do nurtu artystów konceptualnych, którzy bardziej niż na formie i treści swoich dzieł skupiają się na osobie samego artysty. Na wiosennej wystawie w Vikingsbergu zaprezentował jako dzieło sztuki samego siebie, zaś na jesiennej wystawie Stowarzyszenia Sztuki Skanii jako rzeźbę przedstawił swój samochód[3]. Nimis i ArxW 1980 stworzył na terenie rezerwatu przyrody Kullaberg, położonego w Skanii, dwie gargantuiczne rzeźby, Nimis i Arx, zbudowane w całości z drewna wyrzuconego na brzeg przez morze. Obszar, na którym stoją rzeźby, został przez Vilksa w 1996 ogłoszony niepodległym państwem o nazwie Ladonia. Rzeźba Nimis została sprzedana Josephowi Beuysowi w celu obejścia szwedzkiego prawa budowlanego i uniknięcia procesu o budowę bez zezwolenia. Obecnie Nimis należy do innego artysty konceptualnego, Christo. Umowa kupna-sprzedaży dzieła jest obecnie eksponatem w Szwedzkim Muzeum Szkiców. Krytyczny odbiór i zainteresowanie mediówVilks scharakteryzował swoje umiejętności w zakresie rzeźbiarstwa jako ograniczone, i choć jego artystyczne pomysły mogą być postrzegane jako charakterystyczne dla szwedzkich artystów konceptualnych jego pokolenia, przez większość swojej kariery pozostawał on niejako outsiderem szwedzkiej sztuki. Zarówno Vilks jako artysta, jak i jego dzieła są pomijane przez szwedzki establishment artystyczny, który twierdzi, że sztuka Vilksa nie jest interesująca i postrzega ją jedynie jako prowokację. Jedną z niewielu jego prac, które zostały włączone do zbiorów, jest mierząca 160 cm wysokości i ważąca tonę betonowa rzeźba Omphalos, która należy do Moderna Museet[3]. Jego długotrwały konflikt z różnymi władzami, spowodowany jego działalnością artystyczną na terenie rezerwatu przyrody Kullaberg, gdzie znajdują się Nimis, Arx i Ladonia spowodowały zainteresowanie mediów, które opisały jego prace jako „stworzone, by prowokować”. Sam Vilks, jako teoretyk sztuki, opisywał swoje prace w drugiej i trzeciej osobie. Różne prace Vilksa, jego działania, działania władz, z którymi artysta znajduje się w konflikcie, uwaga mediów wokół niego zostały w całości zebrane w Gesamtkunstwerk. Lars Vilks opisywał siebie w swoim krytycznym wyobrażeniu religii jako „grzesznika równych możliwości”. Poza swoimi wyobrażeniami Mahometa, często rysował Jezusa jako pedofila[4]. ŚmierćZginął 3 października 2021 w wypadku samochodowym. Cywilny samochód policyjny, którym podróżował wraz z dwójką funkcjonariuszy zderzył się z ciężarówką na drodze E4 niedaleko Markaryd w Szwecji, po czym stanął w płomieniach. Cała trójka poniosła śmierć na miejscu zdarzenia[5]. Vilks miał ochronę policyjną od 2007, po tym jak po opublikowaniu jego rysunków przedstawiających psa z głową proroka Mahometa stał się obiektem gróźb i udaremnionych prób zamachu. Publikacje
Przypisy
Linki zewnętrzne
Kontrola autorytatywna (osoba): |
||||||||||
