Lubie (jezioro w powiecie świebodzińskim)
Lubie – jezioro w Polsce, położone na Pojezierzu Łagowskim, w województwie lubuskim, w powiecie świebodzińskim, w gminie Lubrza. Drugie pod względem średniej głębokości jezioro Pojezierza Lubuskiego[a]. Jezioro uformowało się w wyniku ostatniego zlodowacenia, posiada regularną linię brzegową. PołożenieJezioro znajduje się w środkowej części Pojezierza Łagowskiego, na terenie powiatu świebodzińskiego we wschodnim odgałęzieniu niesulicko-jordanowskiej rynny polodowcowej. Nad jego północnym brzegiem znajdują się zabudowania składające się z domków rekreacyjnych należących do wsi Lubrza oraz niewielki ośrodek wczasowy. Nad brzegiem południowym i południowo-zachodnim znajduje się zabudowa jednorodzinna należąca do wsi Nowa Wioska[4]. HydronimiaZ niemieckich publikacji wynika, że do 1770 roku jezioro było nazywane Lüben See[5]. Dopiero po tej dacie jego nazwa została ustalona jako Lieben See, co odpowiadało nazwie pobliskiego miasta Liebenau[6]. Obecna nazwa została wprowadzona urzędowo 17 września 1949 roku[7]. Państwowy rejestr nazw geograficznych jako nazwę oboczną podaje nazwę Nowa Wioska[1]. Informacje hydrologiczneJezioro Lubie jest naturalnym zbiornikiem wodnym powstałym w okresie zlodowacenia bałtyckiego na skutek wytopienia się bryły martwego lodu. Powierzchnia zwierciadła wody według różnych źródeł wynosi od 28,4 ha do 32,5 ha[3]. W zależności od sezonu poziom wód ulega wahaniom do około 0,8 m. Średnia głębokość jeziora wynosi 13 m, natomiast głębokość maksymalna 35 m. Objętość wody w zbiorniku wynosi 3697,1 tys. m³[4][3]. Długość maksymalna to 850 m, a szerokość maksymalna – 500 m[8]. Zlewnia bezpośrednia jeziora jest niewielka i wynosi 3,8 km². Do jeziora dochodzi niewielki ciek z południa, który okresowo zasila stawy rybne zlokalizowane przy południowym brzegu jeziora. Wody jeziora zasilane są zarówno wodami podziemnymi, jak i spływem powierzchniowym ze zlewni. Odpływ wód z jeziora odbywa się w kierunku północnym, poprzez kanał łączący się Kanałem Niesulickim, a następnie z jeziorem Goszcza[4]. Według Mapy Podziału Hydrograficznego Polski leży na terenie zlewni siódmego poziomu Kanał Niesulicki do jez. Goszcza[9]. Identyfikator MPHP to 1878811[9]. PrzyrodaWschodni brzeg jeziora przylega bezpośrednio do krawędzi rynny polodowcowej. Wyniesienie terenu na tym obszarze jest określane jako „Lubskie Wzgórza”[10]. Różnica w wysokości lustra wody, a szczytu wysoczyzny sięga 56 m, dodatkowo brzeg jeziora w tym miejscu poprzecinany jest wieloma dolinkami erozyjnymi. Wschodni stromy brzeg jeziora porośnięty jest drzewostanem dębowym, bukowym, brzozowym i grabowym. Północny łagodniejszy brzeg porastają lasy składające się z olchy, jesionu oraz czeremchy[11]. Zgodnie z regionalizacją przyrodniczo-leśną jezioro leży w mezoregionie Pojezierza Łagowskiego[12]. Jezioro ze względu na znaczną głębokość posiada słabo rozwiniętą strefę roślinności wodnej. Łagodne brzegi znajdują się po stronie północnej jeziora i tam pas roślin wodnych ma szerokość do 20 metrów. Po stronie wschodniej oraz południowej pas roślinności osiąga maksymalnie dwa metry. Ze względu na znaczną przeźroczystość wód, rośliny występują do głębokości 7 metrów. Nad jeziorem i w jeziorze występują: trzcina pospolita, oczeret jeziorny, grzybienie białe, osoka aloesowata, grążel żółty, rdestnica połyskująca, rogatek, krynicznik giętki oraz moczarka kanadyjska[4]. Dominującymi gatunkami ryb w wodach jeziora Lubie są: sielawa, leszcz, węgorz, płoć, szczupak, krąp, lin[4]. Poza tym spotkać można również: okonia, troć jeziorową, karpia, sandacza oraz miętusa[13][14]. Czystość wód i ochrona środowiskaWedług badań z 1983 roku przewodność wód wynosiła 130 μS/cm, odczyn (pH) – 7,9, utlenialność – 3,5 mgO2/l, zawartość wapnia – 41,7 mg/l, siarczanów – 34,0 mg/l, a chlorków – 10,8 mg/l[8]. W wyniku badań przeprowadzonych w 1998 roku wody jeziora Lubie zostały zakwalifikowane do III klasy czystości[15]. Zdecydowały o tym wysokie stężenia azotu, fosforu, chlorofilu oraz całkowicie odtleniony hypolimnion. Wody jeziora charakteryzują się również bardzo wysoką zawartością soli mineralnych, co negatywnie wpływa na ocenę czystości jeziora. Badania wykonane w 2003 roku potwierdziły wcześniejsze wyniki, nastąpiła jednak niewielka poprawa badanych wskaźników i jezioro zostało zakwalifikowane do II klasy czystości[4][16]. Przeźroczystość wody w okresie letnim wynosiła 4,1 m, co odpowiadało wodom I klasy czystości. Podczas badań oceniono, że jezioro Lubie jest odporne na degradację, wpływ na to ma wysoka średnia głębokości, niewielka wymiana wód w ciągu roku oraz przewaga lasów w zlewni bezpośredniej[4]. Ścieki z miejscowości położonych nad brzegami jeziora są odprowadzane do oczyszczalni ścieków w Lubrzy. W badaniach bakteriologicznych stan sanitarny jeziora nie budził zastrzeżeń i został określony na I klasę czystości[4][17]. Jezioro znajduje się na obszarze planowanej strefy chronionego krajobrazu o nazwie Rynna „Ołoboku i Paklicy”. Głównym założeniem projektowanej strefy jest ochrona naturalnego korytarza ekologicznego wzdłuż wspomnianej rynny polodowcowej[18]. ZagospodarowanieJezioro spełnia funkcje turystyczno-rekreacyjne oraz jest wykorzystywane do celów wędkarskich i rybackich. Administratorem wód jeziora jest Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Poznaniu. Utworzył on obwód rybacki, który obejmuje wody rzeki Paklica oraz m.in. jeziora Paklicko Wielkie, Goszcza, Lubrza i Lubie (obwód rybacki jeziora Paklicko Wielkie na rzece Paklica – Nr 2[19]). Ekstensywną gospodarkę rybacką prowadzi na jeziorze Polski Związek Wędkarski Okręg w Zielonej Górze[20]. Jezioro jest regularnie zarybiane, a na początku XXI w. odłów z hektara wód wynosił średnio 29 kg[4]. Na północnym krańcu jeziora jest zlokalizowany ośrodek wczasowy oraz liczne domki rekreacyjne[4]. Ze względu na dużą przeźroczystość wód, jezioro Lubie jest wykorzystywane przez nurków do prowadzenia obozów szkoleniowych[21][22]. Nad jeziorem brak kąpielisk ujętych w ewidencji gminnej[23]. Jezioro Lubie otoczone jest pieszo-rowerowym „Szlakiem Nenufarów”[24]. Wzdłuż jego linii brzegowej zbudowane zostały altanki oraz drobniejsze miejsca postoju, pozwalające odpocząć podczas spaceru lub jazdy rowerem. Na północnym zachodzie z jeziora odchodzi kanał prowadzący do jeziora Goszcza, łącząc oba jeziora z Lubrzańskim Szlakiem Kajakowym[25]. LegendyJezioro występuje w legendzie, która jest opowiadana corocznie podczas Nocy Nenufarów. Legenda opisuje historię powstania Nowej Wioski i Lubrzy oraz historię słowiańskiej córki rybaka o imieniu Lubrzana[26]. Uwagi
Przypisy
|