|
Luboń Wielki
Luboń Wielki (1022 m n.p.m.)[1] – najwybitniejszy szczyt górski w Beskidzie Wyspowym[2]. W państwowym rejestrze nazw geograficznych ma nazwę Luboń[3], ale w literaturze turystycznej i na mapach nazywany jest Luboniem Wielkim, co pozwala na odróżnienie go od innych szczytów o nazwie Luboń[4][1][5]. Przez miejscową ludność dawniej nazywany był Biernatką[2]. TopografiaU podnóży Lubonia Wielkiego znajdują się pola i zabudowania miejscowości: Tenczyn, Glisne, Krzeczów, Mszana Dolna, Raba Niżna, Rabka-Zdrój (Zaryte), Skomielna Biała. Od pobliskiego Szczebla oddziela go przełęcz Glisne. W kierunku zachodnim od szczytu odchodzi długi grzbiet dochodzący aż do Naprawy, w którym znajduje się Luboń Mały[3]. Ze znajdującej się na tym ramieniu polany Surówki, przez którą przebiega niebieski szlak turystyczny, widoczna jest rozległa panorama Tatr, Gorców i Babiej Góry. Wszystkie potoki spływające z masywu Lubonia Wielkiego zasilają Rabę lub jej dopływ – Smugawkę. Masyw Lubonia Wielkiego wznosi się prawie 500 m ponad dolinami tych rzek[4]. OpisNa szczycie znajduje się nieduże schronisko PTTK wybudowane w 1931 r., radiowo-telewizyjna stacja nadawcza, punkt meteorologiczny, ławki i stoły dla turystów. Widoczny z daleka maszt przekaźnika pozwala na rozpoznanie góry. Przekaźnik został wybudowany w 1961 r. w celu umożliwienia transmisji mistrzostw świata FIS w Zakopanem. Ze szczytu rozlegają się widoki na północ i zachód. Na południowo-wschodnim stoku utworzono rezerwat przyrody dla ochrony największego w Beskidzie Wyspowym gołoborza oraz skałek, zwanych Dziurawymi Turniami, i jaskini. Ze szczytem Lubonia związanych jest wiele legend i opowieści ludowych[5]. Góra porośnięta jest w dolnej części lasami świerkowo-jodłowymi, górą buczyną karpacką. Ostały się dwie polany: Polana Surówki i Polana Lugusowa[3]. Rozległy i silnie zalesiony Luboń Wielki stanowił w czasie II wojny światowej schronienie dla partyzantów. W połowie długości Czarnego Potoku, w tzw. Jamach, posiadali oni zamaskowaną ziemiankę, a obok niej drewniany barak, tymczasowo zajmowali także schronisko na szczycie. Wybudowane w 1931 r. schronisko przetrwało II wojnę światową[5] i w 2009 r. zostało wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[6].
Szlaki turystyczneSzlaki turystyki pieszej[4]:
 Panorama spod schroniska na Luboniu Wielkim
Przypisy
Linki zewnętrzne |
||||||||||||||||
