Studia muzyczne Ludwik Wawrzynowicz odbywał w latach 1894–1897 w Konserwatorium Warszawskim pod kierunkiem P. Maszyńskiego, G. Roguskiego, M. Zawirskiego i Z. Noskowskiego. Po ukończeniu studiów zorganizował w 1897 roku Chór Drukarzy Warszawskich. Zespół ten, pod batutą L. Wawrzynowicza, otrzymał w 1901 roku III nagrodę na konkursie amatorskich chórów męskich w Warszawie. W tym samym czasie Wawrzynowicz pracował w charakterze śpiewaka w Operze Warszawskiej, zyskując uznanie ówczesnego dyrektora tej placówki, Adama Munchheimera.
W 1902 roku L. Wawrzynowicz przyjechał do Częstochowy, gdzie objął funkcję dyrektora Towarzystwa Śpiewaczego „Lutnia” oraz dyrygenta zespołów wokalnych działających przy tym Towarzystwie. Dwa lata później otworzył prywatną szkołę muzyczną. Była to pierwsza tego typu placówka w Częstochowie. Wcześniej istniała w tym mieście szkoła muzyczna przy Kapeli Jasnogórskiej, ale kształciła ona wyłącznie młodzież na potrzeby wspomnianego zespołu. Założoną przez siebie szkołą Wawrzynowicz kierował nieprzerwanie, także podczas obu wojen światowych, do 1946 roku, kiedy to połączyła się ona z powołanym w 1945 roku Instytutem Muzycznym Kolegium Nauczycieli Muzyki (później Państwowa Szkoła Muzyczna I i II stopnia; obecnie szkoła nosi nazwę Zespołu Szkół Muzycznych im. M.J. Żebrowskiego). Dyrektorem tej z kolei placówki został syn Ludwika Wawrzynowicza – Tadeusz. Nowo utworzonej szkole Ludwik Wawrzynowicz przekazał nieodpłatnie instrumentarium. W Instytucie Muzycznym rozpoczęła także pracę część grona pedagogicznego z dawnej szkoły L. Wawrzynowicza. On sam pracował do 1950 roku jako nauczyciel gry na fortepianie, a w 1955 roku brał udział w powołaniu ogniska muzycznego i przez dwa lata był jego nauczycielem.
Ludwik Wawrzynowicz – Dwa preludia na fortepian op. 20, wyd. Gebethner & Wolff, Warszawa 1918
Ludwik Wawrzynowicz równolegle z działalnością pedagogiczną zajmował się krytyką muzyczną. Pisał na łamach: „Dziennika Częstochowskiego”, „Gońca Częstochowskiego”, „Gazety Częstochowskiej”, „Życia Częstochowy” i „Ziemi Częstochowskiej”. Ponadto dał się poznać jako organizator licznych imprez muzycznych, m.in. koncertów wybitnych polskich artystów, wśród których znajdują się nazwiska pianistów: Aleksandra Michałowskiego, Artura Rubinsteina, Józefa Turczyńskiego, Henryka Melcera, Józefa Smidowicza oraz skrzypków: Stanisława Barcewicza, Pawła Kochańskiego, Bronisława Hubermana. W 1911 roku L. Wawrzynowicz zainicjował cykl koncertów umuzykalniających dla szkół, połączonych z pogadankami o muzyce. Był także współzałożycielem wielu zespołów chóralnych. Wygłaszał liczne odczyty i prelekcje o muzyce. Założył również Częstochowski Oddział Związku Muzyków Rzeczypospolitej Polskiej.
Zasadniczą domeną jego działalności, obok wzmiankowanych wyżej, była twórczość kompozytorska. Ludwik Wawrzynowicz jest autorem szeregu dzieł instrumentalnych, wśród których szczególną uwagę zwracają utwory fortepianowe. Stylistyka brzmienia i faktura tych kompozycji pozostaje w kręgu inspiracji muzyką Chopina. Silne związki z tradycją polską objawiają się m.in. w cyklu mazurków. Ponadto, obok kilku dzieł organowych i kameralnych, znaczną grupę tworzą kompozycje wokalne i wokalno-instrumentalne, a wśród nich pieśni na głos i fortepian, pieśni chóralne a cappella oraz kompozycje przeznaczone na różne obsady wokalno-instrumentalne. Wśród wykorzystywanych przez Wawrzynowicza tekstów znajduje się zarówno poezja polska, teksty ludowe, jak również polskie i łacińskie teksty o tematyce religijnej.
Do najważniejszych dzieł Ludwika Wawrzynowicza należy 4-aktowa opera dziecięca Baba Jaga, z librettem według Janiny Porazińskiej. Operę wystawiono po raz pierwszy w 1931 roku siłami uczniów szkoły Wawrzynowicza. Po II wojnie światowej dzieło zostało ponownie zinstrumentowane przez Romualda Twardowskiego i wystawione w 1964 roku (tym razem przez uczniów i pedagogów PSM I i II st.) na deskach częstochowskiego Teatru im. Adama Mickiewicza i doczekało się ogółem 11 przedstawień.
Kompozycje
Instrumentalne
Fortepianowe
Dwa preludia op. 20, wyd. Gebethner i Wolff Warszawa 1925:
b-moll nr 1
c-moll nr 2
Deux preludes pour piano seul op. 20, wyd. Gebethner i Wolff, Warszawa 1918:
cis-moll nr 1
d-moll nr 2
Preludium c-moll op. 80
Pięć etiud koncertowych
nr 1 (zaginęła)
b-moll nr 2
F-dur nr 3
g-moll nr 4 (1926)
fis-moll nr 5 „Całotonowa” (1928)
Mazourka fantastique Souvenir de la valse de Chopin c-moll op. 2
7 Mazurków fortepianowych:
F-dur nr 1 (1944)
g-moll nr 2 „Wojenny” (1944)
D-dur nr 3 (1944)
Es-dur nr 4 (1945)
b-moll nr 5 (1944)
A-dur nr 6 (1944)
cis-moll nr 7 (1944)
Impromptu f-moll op. 10, wyd. Gebethner i Wolff, Warszawa 1910
Wesele na wsi na 2 głosy i fortepian, sł. K. Laskowski
Z tamtej strony Wisły na 2 głosy i fortepian
Pieśń żniwna na 2 głosy i fortepian, sł. K. Laskowski
Słoneczko śliczne na 2 głosy i fortepian, sł. S. Szymonowicz
A czy znasz ty bracie młody na 2 głosy i fortepian, sł. W. Pol
Pieśni na głos i organy
Pieśń do św. Józefa na głos i organy
Utwory na różne składy wokalno-instrumentalne
Hymn koronacyjny na 5-głosowy chór mieszany, tenor solo, organy i zespół smyczkowy (1911)
Hymn na cześć św. Jakuba na chór mieszany, organy i zespół instrumentalny (1948)
Kantata jasnogórska na chór męski i organy
Kantata papieska na chór męski, tenor solo i fortepian
Cieszmy się i pod niebiosy – kolędy na chór mieszany, tenor solo i organy
Matko Pocieszenia na chór męski i organy (1935)
Gwiazdo zaranna na chór męski, tenor solo i organy (1939)
Msza pastoralna na chór męski, głosy solowe i organy
Msza D-dur na głosy solowe, chór męski i organy (1936)
Kyrie i Gloria A-dur
Kyrie F-dur
Sceniczne
Baba Jaga – opera dziecięca, libretto według J. Porazińskiej (1929)
Bibliografia
Janusz Jadczyk, Ludwik Wawrzynowicz – kompozytor i działacz muzyczny, praca magisterska (maszynopis), WSP, Częstochowa 1984
Leon Jelonek, Z dziejów życia muzycznego w Częstochowie, Wydawnictwo WSP, Częstochowa 1995
Małgorzata Komorowska, Pod Jasną Górą, „Ruch Muzyczny”, 1975 nr 12
Tomasz Lerski, Syrena Record. Pierwsza polska wytwórnia fonograficzna. Poland’s first recording company 1904-1939, Editions „KARIN”, New York – Warsaw bd [2003]
Maria Łukaszewska, 50-lecie Częstochowskich Szkół Muzycznych, „Aleje 3. Częstochowski Dwumiesięcznik Kulturalny”, 1996 nr 1
Marcin Łukaszewski, Kultura muzyczna Częstochowy od XVI wieku do wybuchu II wojny światowej na tle przemian historycznych i społecznych miasta i regionu, w: Zeszyty Historyczne VI, red. Marek Cetwiński, Wydawnictwo WSP, Częstochowa 2000, s. 195-216
Wanda Malko, 100 lat szkolnictwa muzycznego w Częstochowie, Częstochowa 2004
Wanda Malko, Biografie kompozytorów częstochowskich. Ludwik Wawrzynowicz, „Almanach Częstochowy” 1989, s.
Słownik muzyków polskich, red. J. Chomiński, t. II, PWM, Kraków 1965, s. 269
Bohdan Snoch, Mały leksykon miasta, hasło o Ludwiku Wawrzynowiczu, „Almanach Częstochowy” bd.
F. Starczewski, Jubileusz Szkoły Muzycznej Ludwika Wawrzynowicza, „Goniec Częstochowski”, 1914 nr 169
Stanisław Sypek, „Baba Jaga” w Częstochowie, „Ruch Muzyczny” nr 8, 1965
Stanisław Sypek, Ludwik Wawrzynowicz 1870-1957, „Ruch Muzyczny” nr 12, 1997
Stanisław Sypek, Życie muzyczne Częstochowy w latach 1900-1918, praca magisterska, PWSM Warszawa 1967
