Maksymilian Kowalewski (lotnik)
Maksymilian Kowalewski (ur. 17 czerwca 1898 w Chełmnie, zm. 9 czerwca 1966 w Bydgoszczy) – major obserwator Wojska Polskiego. Żołnierz armii cesarstwa niemieckiego, powstaniec wielkopolski, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej i II wojny światowej, kawaler Orderu Virtuti Militari. ŻyciorysSyn Ottona i Teofili[1]. Po ukończeniu gimnazjum w Chełmnie 23 sierpnia 1914 roku został powołany do odbycia służby w armii cesarstwa niemieckiego. Początkowo otrzymał przydział do piechoty i służył w 2 batalionie strzelców pomorskich. 13 grudnia 1916 roku został skierowany do szkoły strzelców lotniczych w Grossenber, a następnie we Fryburg nad Łabą. Szkolenie zakończył w lutym 1917 roku i otrzymał przydział do 1 oddziału lotniczego bombardowania Luftstreitkräfte w Belgii[2]. 3 kwietnia 1917 roku został skierowany do 18 eskadry ochronnej (Schutzstaffel) stacjonującej na lotnisku Alincourt, która w późniejszym czasie została przemianowana na 18 eskadrę szturmową (Schlachtstaffel). W sierpniu 1918 roku otrzymał przydział do 226 eskadry rozpoznawczej (Flieger-Abteilung)[3]. Latał na samolocie Halberstadt CL.II, wykonywał zadania polegające na osłonie własnych samolotów rozpoznawczych i zwalczaniu samolotów rozpoznawczych przeciwnika[4]. Po zakończeniu służby w armii cesarskiej zgłosił się do służby w szeregach armii wielkopolskiej. Jako wyszkolony lotnik otrzymał przydział do nowo powstającej 1 eskadry wielkopolskiej (1 ew), która w ramach Frontu Wielkopolskiego działając z lotniska Wojnowice prowadziła rozpoznanie linii demarkacyjnej między Wielkopolską a Niemcami[5]. 10 września 1919 roku, w składzie Frontu Litewsko-Białoruskiego, wziął udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Pod koniec października 1919 roku przeprowadził pierwszy bojowy lot nocny 1 wielkopolskiej eskadry wywiadowczej, podczas którego rozpoznał miejsca postoju oddziałów nieprzyjaciela i zbombardował dworzec kolejowy w Rohaczewie[6]. 2 stycznia 1920 roku, z powodu choroby ppor. Wiktora Pniewskiego, objął dowodzenie 1 ew. Eskadra pod jego dowództwem została przemianowana na 12 eskadrę wywiadowczą[7]. 3 marca przekazał dowództwo eskadry kpt. pil. Władysławowi Jurgensonowi[8]. W czerwcu, po zestrzeleniu kapitana Jurgensona, ponownie objął dowództwo eskadry[9]. Sprawował je do zakończenia działań bojowych[10]. Dzięki jego postawie eskadra zachowała pełną gotowość bojową zarówno w czasie walk odwrotowych, bitwy warszawskiej, bitwy nad Niemnem oraz późniejszych walk[5]. Dzięki zastosowanemu podziałowi eskadry na trzy autonomiczne klucze, wspierana 14 Dywizja Piechoty dysponowała lotnictwem na wszystkich kierunkach swych działań[11][12]. Stanowisko dowódcy eskadry zdał w lutym 1921 roku, a jego następcą został por. pil. Władysław Chramiec[13]. Następnie został mianowany oficerem taktycznym VII dywizjonu lotniczego[2]. Pod koniec sierpnia 1921 roku objął stanowisko komendanta oddziału portu lotniczego 3 pułku lotniczego w Poznaniu. W październiku 1924 roku został mianowany dowódcą II dywizjonu lotniczego 3 pułku lotniczego[14]. Podczas pełnienia tej funkcji przeżył katastrofę lotniczą 9 sierpnia 1927 roku pod Łodzią. W kwietniu 1929 roku został przeniesiony na stanowisko zastępcy dowódcy 4 pułku lotniczego w Toruniu. Z powodu pogarszającego się stanu zdrowia został w 1932 roku przeniesiony w stan spoczynku. W sierpniu 1939 roku został zmobilizowany i otrzymał przydział do 1 batalionu balonowego. Podczas kampanii wrześniowej dostał się 20 września 1939 roku do niewoli niemieckiej i przebywał w oflagach VIIB Eichstätt i VIIA Murnau. Został uwolniony przez wojska amerykańskie i w 1946 roku powrócił do Polski[5]. Pracował w Bydgoszczy w różnych miejscowych zakładach pracy niezwiązanych z lotnictwem. W 1959 roku przeszedł na emeryturę. Zmarł w Bydgoszczy 9 czerwca 1966 roku[5][a]. Odznaczenia i odznakiZa swą służbę otrzymał odznaczenia[15]:
UwagiPrzypisy
Bibliografia
Linki zewnętrzne |