Maria Librachowa

Maria Lipska-Librachowa

Data i miejsce urodzenia	2 listopada 1878 Zbiroża
Data i miejsce śmierci	4 marca 1955 Warszawa
profesor nauk humanistycznych
Specjalność: psychologia
Alma Mater	Uniwersytet Łódzki
Nauczyciel akademicki
Uczelnia	Wolna Wszechnica Polska Państwowy Instytut Robót Ręcznych Uniwersytet Łódzki
Odznaczenia

Maria Lipska-Librachowa (ur. 2 listopada 1878 w Zbiroży w powiecie Rypin, zm. 4 marca 1955 w Warszawie) – polska pedagog, psycholog, profesor Wolnej Wszechnicy Polskiej i Uniwersytetu Łódzkiego.

Działaczka Polskiej Partii Socjalistycznej-Lewicy. Współorganizatorka Polskiego Związku Nauczycielskiego (1905).

W latach 1914–1915 wykładała pedagogikę na Wydziale Humanistycznym Towarzystwa Kursów Naukowych w Warszawie^[1].

Od 1929 wykładowca psychologii w Wolnej Wszechnicy Polskiej jako docent, a następnie profesor; w latach 1946–1953 profesor Uniwersytetu Łódzkiego.

Prekursorka badań w zakresie psychologii rozwojowej i wychowawczej w Polsce, popularyzatorka wiedzy pedagogicznej. Prowadziła badania nad procesami myślenia i wpływem warunków środowiskowych na rozwój dziecka. Wykładowca w placówkach kształcenia nauczycieli, m.in. w Państwowym Instytucie Robót Ręcznych w Warszawie.

Jej mężem był Ludwik Librach (1879–1942), działacz ruchu robotniczego i spółdzielczego, publicysta. Ślub odbył się w 1907 roku.

Pośmiertnie odznaczona Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski^[2]. Pochowana została na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 118 rząd 1 grób 9)^[3].

• Psychologia pedagogiczna w ćwiczeniach. Warszawa: Gebethner i Wolff, 1933.
• Dziecko wsi polskiej: próba charakterystyki. Część 1: teoretyczna; Część 2: Charakterystyki regionalne. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1934; (współautor – S.M.Studencki).
• Jak chować dziecko. Warszawa, 1937, wznowienie: Warszawa, 1946 (współautor – Janina Skarżyńska).
• O metodach nauczania w szkole elementarnej: rozważania metodyczno-pedagogiczne. Warszawa: M. Arct, 1918.
• Pogadanki z dziećmi. Cz. 1, Pierwszy rok nauczania (dla szkół miejskich); książka dla nauczyciela. Lwów, Warszawa: Książnica Polska Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych, 1922 (współautor – Hipolita Selmowiczówna-Gnoińska).
• Rozumowanie dzieci: badania eksperymentalne nad dziećmi od lat dziewięciu do dwunastu. Lwów, Warszawa: Książnica Polska Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych, 1922.
• Wskazówki w samokształceniu i w samouctwie dla kandydatów na nauczycieli. Katowice: Związek Nauczycielstwa Polskiego. Okręg Śląski, 1946.
• Zbudzony rycerz: fantazja sceniczna w 3 aktach. Warszawa: Księgarnia Naukowa, 1907.

Redaktorka:

• Stanisław Karpowicz. Wybór pism; pod red. Marii Librachowej. Warszawa: "Nasza Księgarnia", 1929.
• Praca Szkolna: Dodatek miesięczny do „Głosu Nauczycielskiego” poświęcony sprawom pedagogiczno-dydaktycznym związanym z praktyką szkolną (w latach 1924-1929).

• S. Michalski, Działalność pedagogiczna Marii Lipskiej-Librachowej. Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu im. A. Mickiewicza, 1974. ISSN 0860-1380 nr 30.
• Polski słownik biograficzny, tom XVII, s. 290-292 (aut. biogramu: Alicja Pacholczykowa).
• Teresa Rzepa: Librachowa (Lipska-Librachowa) Maria. W: Słownik psychologów polskich. Elwira Kosnarewicz, Teresa Rzepa, Ryszard Stachowski (red.). Poznań: Instytut Psychologii UAM, 1992, s. 135-136.
• Librachowa Maria. Encyklopedia WIEM. [dostęp 2013-04-09].