Wręczenie prezydentowi RP Ignacemu Mościckiemu maski przeciwgazowej przez delegację ZG LOPP 9 maja 1934
Opis
W latach 20. XX w. na wyposażeniu Wojska Polskiego znajdowało się kilka rodzajów masek przeciwgazowych. Utrudniało to szkolenie, zaopatrywanie i eksploatację. Dążąc do zmiany tej sytuacji, w 1923 uruchomiono na licencji francuskiej produkcję masek w Polsce. Prace badawczo-rozwojowe prowadzone przez Wojskowy Instytut Przeciwgazowy spowodowały, że na początku lat 30. w Wojskowej Wytwórni Sprzętu Przeciwgazowego w Radomiu uruchomiono produkcję maski przeciwgazowej wz. 32[1].
Maska wz. 32 miała dobre parametry ochronne i eksploatacyjne. Masa skompletowanej maski była równa 1,8 kg, z czego 0,64 kg przypadało na sam pochłaniacz. Czas pracy pochłaniacza wynosił około 24 godzin, natomiast opór właściwy 15–16 mm słupa wody – przy przepływie 30 dm³ powietrza w ciągu 1 minuty[2]. Miała jednak również wady. Były nimi zły wykrój maski właściwej – co utrudniało odpowiednie dopasowanie do kształtu głowy – oraz niezbyt udana konstrukcja pochłaniacza. Komora z węglem aktywowanym zawieszona była na sprężynach i nie gwarantowała należytej ścisłości masy węgla. Również filtr mechaniczny łatwo ulegał uszkodzeniu[2].
W dniu wybuchu II wojny światowej Wojsko polskie dysponowało około 800 tysiącami masek przeciwgazowych wz. 32. W tym czasie w użyciu były już też nowocześniejsze maski przeciwgazowe wz. 38[a].
Budowa
Część twarzowa (maska właściwa)
Produkowana w trzech rozmiarach część twarzowa wykonana była z gumy[b]. Na wysokości oczu osadzano szklane szybki okularowe, na które można było nakładać szkła optyczne. W dolnej części maski właściwej znajdowało się gniazdo gwintowane do wkręcenia wkrętki rury wdechowej lub gwintu pochłaniacza, a także obsada zaworu wydechowego i metalowa jego osłona. Także w dolnej części maski umocowane było gniazdo zaworu wdechowego z gumowym zaworem wdechowym, a na gnieździe zaworu wdechowego był osadzony gumowy kominek umieszczony we wgłębieniu między ścianą maski a ścianką maseczki pomocniczej. Wylot kominka umieszczono między szybkami okularowymi. W maskach przeznaczonych dla kadry dowódczej przewidziano możliwość zamontowania gwizdka. Do brzegów maski przyszyta była ramka uszczelniająca. Częścią składową maski właściwej było też nagłowie taśmowe[3].
Rura wdechowa
Produkowana z gumy miała postać karbowanego węża[4]. Na jego końcach zamontowane były łączniki do połączenie maski właściwej i pochłaniacza. Występowały w rozmiarach o długości 73 lub 43 cm[5].
Miał kształt owalnej metalowej puszki. W jego górnej części znajdowała się pokrywa z gwintem do połączenia z rurą wdechową, w dolnej zaś pokrywa z otworem wydechowym. W środku puszki, w górnej jej części, umieszczono materiały chłonne zatrzymujące gazy bojowe, a w dolnej znajdował się filtr mechaniczny zatrzymujący aerozole środków trujących[2].
Torba
Produkowano dwa rodzaje toreb[c]. Torba wykonana była z mocnego, nieprzemakalnego brezentu, a w jej wnętrzu, w przegrodach, umieszczano pochłaniacz i maskę właściwą z rurą wdechową[2].
Uwagi
↑Maska przeciwgazowa wz. 38 była efektem prac modernizacyjnych nad maską wz. 32. W tym przypadku część twarzowa wykonana była z gumy, pochłaniacz był mniejszy, a filtr filcowy zastąpiono filtrem bibułowym[2].
↑W niektórych przypadkach guma części twarzowej pokrywana była tkaniną.
↑Rodzaj (wielkość) torby dostosowany był odpowiednio do masek z długimi bądź krótkimi rurami wdechowymi.
Ireneusz Nowak: Wybrane problemy historii polskiej techniki wojskowej XX wieku. Sprzęt i środki wojsk chemicznych. T. 2. Warszawa: Akademia Obrony Narodowej, 2001. ISBN 83-88062-81-6.
