Memantyna

Memantyna

Nazewnictwo Nomenklatura systematyczna (IUPAC) 3,5-dimetyloadamantano-1-amina
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	C12H21N
Masa molowa	179,30 g/mol
Identyfikacja
Numer CAS	19982-08-2
PubChem	4054
DrugBank	DB01043
SMILES CC12CC3CC(C1)(CC(C3)(C2)N)C
InChI InChI=1S/C12H21N/c1-10-3-9-4-11(2,6-10)8-12(13,5-9)7-10/h9H,3-8,13H2,1-2H3 InChIKey BUGYDGFZZOZRHP-UHFFFAOYSA-N
Niebezpieczeństwa Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów chlorowodorek memantyny Substancja w tej postaci nie jest klasyfikowana jako niebezpieczna według kryteriów GHS[1].
Klasyfikacja medyczna
ATC	N06DX01
Multimedia w Wikimedia Commons

Memantyna – organiczny związek chemiczny, antagonista receptora NMDA, stosowany jako lek prokognitywny. Znajduje zastosowanie w leczeniu otępienia w przebiegu choroby Alzheimera.

Memantyna jest niekompetycyjnym antagonistą receptora NMDA (kwasu N-metylo-D-asparaginowego). Zaburzenia przekaźnictwa glutaminergicznego, szczególnie w obrębie receptorów NMDA, są jedną z głównych przyczyn występowania chorób neurodegeneracyjnych, takich jak choroba Alzheimera. Memantyna, hamując aktywność tego receptora, niweluje efekty patologicznie zwiększonych stężeń glutaminianu, które prowadzą do zaburzeń czynności neuronów^[2].

Memantyna stosowana jest przede wszystkim w leczeniu choroby Alzheimera o umiarkowanym lub ciężkim przebiegu^[2].

W badaniach przedklinicznych lek ten wykazywał działanie przeciwmaniakalne. Zebrane dane sugerują, że w połączeniu z substancją stabilizującą nastrój memantyna może działać przeciwdepresyjnie i prokognitywnie^[3].

Maksymalna dawka memantyny w przypadku choroby Alzheimera wynosi 20 mg; jest to też docelowa dawka podtrzymująca. Lek podaje się raz dziennie. Aby zminimalizować ryzyko wystąpienia działań niepożądanych, terapię rozpoczyna się od dawki 5 mg/dobę, a następnie zwiększa się ją stopniowo (o 5 mg na tydzień), aż do osiągnięcia standardowej dawki podtrzymującej^[2].

Preparaty memantyny (w postaci chlorowodorku) dostępne w Polsce (stan na grudzień 2022 r.)^[4]:

• AnnaA. Członkowska AnnaA., AndrzejA. Członkowski AndrzejA., Leczenie w Neurologii. Kompendium, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2005, ISBN 83-200-3086-2 . Brak numerów stron w książce
• Leki po Dyplomie. Neurologia i Psychiatria, Medical Tribune Polska, 2009, ISBN 978-83-60135-56-3 . Brak numerów stron w książce
• Stephen M.S.M. Stahl Stephen M.S.M., Podstawy psychofarmakologii, Gdańsk: Via Medica, 2008, s. 322–325, ISBN 978-83-60945-73-5 .