|
Mintaka
Mintaka (Delta Orionis, δ Ori) – gwiazda wielokrotna, jedna z jaśniejszych gwiazd w gwiazdozbiorze Oriona (obserwowana wielkość gwiazdowa: 2,41m). Jest to zachodnia gwiazda pasa Oriona. Odległa od Słońca o około 1200 lat świetlnych. Nazwa Gwiazda ma tradycyjną nazwę Mintaka, która wywodzą się z arabskiego منطقة manṭaqa i oznacza „pas”, co nawiązuje do jej położenia w gwiazdozbiorze[6][7][8]. Międzynarodowa Unia Astronomiczna w 2016 formalnie zatwierdziła użycie nazwy Mintaka dla określenia tej gwiazdy[9]. Charakterystyka fizycznaJest to układ sześciokrotny, w którego skład wchodzą jasne, masywne gwiazdy[3][10]. Różne metody pomiaru dają różne wartości odległości tego systemu gwiezdnego, co ma wpływ na wyznaczone parametry gwiazd, jednak wiadomo że należą one do asocjacji Orion OB1b, odległej o około 380 pc (~1200 lat świetlnych). Odległość uzyskana z użyciem fotometrii jest spójna z takim założeniem, sprawia ono także, że parametry fizyczne gwiazd nie mają anomalnych wartości. Podane niżej wartości zakładają taką odległość[3]. Delta Orionis AGłówny składnik to gwiazda potrójna. Gwiazdy δ Ori Aa1 i Aa2 tworzą układ spektroskopowo podwójny, jest to także gwiazda zmienna zaćmieniowa typu Algola[1][6]. W większej odległości okrąża je składnik δ Ori Ab, odległy od pary Aa o 0,30 sekundy kątowej (pomiar z 2013 r.); mają one wielkości gwiazdowe 2,41m (Aa) i 3,76m (Ab)[11]. Zaćmienia powodują spadki jasności o 0,2m[6]. Układ podwójny Delta Orionis Aa (właściwa Mintaka[9]) ma okres orbitalny (a także zmienności) równy 5,732 doby. Tworzy go jasny błękitny olbrzym należący do typu widmowego O9,5 II i gwiazda ciągu głównego reprezentująca typ widmowy B1 V. Składnik Aa1 ma temperaturę 29 500 ± 500 K i jasność około 190 tysięcy razy większą niż jasność Słońca; jego masa to 24 +10−8 M☉, a promień fotosfery jest równy 16,5 ± 1,0 R☉. Składnik Aa2 ma temperaturę 25 600 ± 3000 K i jasność około 16 tysięcy razy większą niż Słońce; jego masa to około 8,4 masy Słońca, a promień fotosfery jest równy 6,5 +2,0−1,5 R☉[3]. Delta Orionis Ab okrąża tę parę w okresie 346 lat, w odległości około 100 au. Odpowiada za około 25% światła emitowanego przez układ. Gwiazda ta ma temperaturę 28 400 ± 1500 K i jasność około 63 tysiące razy większą niż Słońce; jej masa to około 22,5 masy Słońca, a promień fotosfery jest równy 10,4 ± 2,0 promienia Słońca[3] Delta Orionis BSłaba gwiazda Delta Orionis B znajduje się 33,0″ od głównego składnika (pomiar z 2014 roku), ma wielkość obserwowaną 14,20m[11]. Odkrył ją Sherburne Wesley Burnham[7][11]. Delta Orionis CSkładnik C znajduje się 53,3″ od głównego składnika (w 2015 r.) i ma wielkość obserwowaną 6,83m. Odkrył go Friedrich Struve[11]. Charakteryzują ją wyraźne, ostre linie spektralne helu i silne pole magnetyczne[10]. Jest to gwiazda spektroskopowo podwójna[5][10]. Główny składnik to gwiazda ciągu głównego typu widmowego B3, a jego słabsza towarzyszka należy najprawdopodobniej do typu widmowego A0. Okres obiegu składników wokół wspólnego środka masy to 29,96 ± 0,02 doby, orbity mają mimośród 0,32 ± 0,07. Jaśniejsza gwiazda ma temperaturę ok. 19 000 K i masę ok. 7 M☉, zaś słabsza 10 000 K i masę około 2,5 masy Słońca. Masywniejsza gwiazda szybko rotuje, co powoduje zmienność emisji w linii wodoru Hα z okresem około 1,5 dnia, a to odpowiada prędkości obrotu 32 km/s; słabszy składnik obraca się z prędkością około 15 km/s[10]. W fikcjiMintakanie to fikcyjna rasa przedstawiona w serialu Star Trek: Następne pokolenie w odcinku Who Watches the Watchers? zamieszkująca planetę Mintaka III – trzecią planetę w systemie Mintaki[12]. Zobacz teżPrzypisy
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
