Ngola Ana Nzinga Mbande
Ngola Ana Nzinga Mbande (ur. 1583, zm. 1663) – królowa państwa Ndongo (1624–1663) położonego na terenie dzisiejszej północnej Angoli. ŻyciorysUrodziła się w 1582 roku[1], była córką króla Mbande a Ngola (władcy Ndongo przyjmowali tytuł Ngola)[2]. Ojciec traktował ją ze szczególną sympatią, pozwalał jej brać udział w naradach wojskowych i politycznych[3]. W młodości brała udział w wojnie, którą jej brat toczył z Luísem Mendesem de Vasconcellos, portugalskim gubernatorem Angoli. Vasconcellos zamierzał dokonać podboju Ndongo. Dowodziła oddziałami na terenie wschodniego Ndongo i w okolicach Matamby[4]. W 1622 roku była liderką delegacji dyplomatycznej, którą jej brat, król Ndongo Ngola Mbande, wysłał do Luandy w celu rozpoczęcia negocjacji pokojowych z Portugalczykami[5]. Podczas wielomiesięcznego pobytu w Luandzie przygotowywała się do chrztu, uczyła się katechizmu, w końcu przyjęła chrzest i imię Ana da Sousa[6]. Pomimo chrztu nigdy nie odrzuciła tradycyjnych wierzeń ludów Mbundu (w tym takich jak ofiary z ludzi czy przechowywanie kości członków rodziny, co oburzało portugalskich misjonarzy)[6]. W 1624 roku, po śmierci brata, objęła władzę w Ndongo[7]. Po wstąpieniu na tron krwawo rozliczyła się z potencjalnymi rywalami, zamordowała m.in. swojego kuzyna[7]. Podczas rządów prowadziła nieustanne walki z portugalskimi gubernatorami Angoli, którzy próbowali podporządkować sobie jej królestwo[8]. W kulturze popularnejW 2023 Netflix wyemitował pierwszy sezon serialu Afrykańskie królowe, którego bohaterką jest Nzinga. Producentką wykonawczą serialu i narratorką jest Jada Pinkett Smith[9][10][11]. UpamiętnienieW Luandzie znajduje się jej pomnik. Jej imieniem nazwano szkołę capoeiry w Brazylii[12]. Przypisy
Bibliografia
Kontrola autorytatywna (osoba): |