Ośrodek Zapasowy Telegraficzny „Lublin” – oddział łączności Wojska Polskiego.
Historia ośrodka
Ośrodek Zapasowy Telegraficzny „Lublin” nie istniał w organizacji pokojowej Wojska Polskiego. Był jednostką mobilizowaną zgodnie z uzupełnionym planem mobilizacyjnym „W”, w II rzucie mobilizacji powszechnej, w Lublinie[1][2][a]. Jednostką mobilizującą była Kadra 2 batalionu telegraficznego w Krasnymstawie[1][2]. Komendant kadry był odpowiedzialny za przygotowanie i przeprowadzenie mobilizacji m.in. OZ Telegraficznego „Lublin”[4].
Ośrodek miał być formowany według organizacji wojennej L.3125/mob.org., ukompletowany zgodnie z zestawieniem specjalności L.3125/mob.AR oraz uzbrojony i wyposażony zgodnie z wojennymi należnościami materiałowymi L.3125/mob./mat.[5]
Skład ośrodka zapasowego:
- dowództwo ośrodka zapasowego,
- kompania gospodarcza,
- park ośrodka zapasowego,
- cztery kompanie telefoniczne[1][2].
Opisany wyżej skład należało traktować jako ramowy dla obliczenia zapotrzebowań mob. Szczegółową organizację miał ustalić dowódca ośrodka zapasowego zależnie od wysokości otrzymanych nadwyżek i warunków lokalnych[6].
Do OZ Telegraficznego „Lublin” miały przynależeć pod względem ewidencyjnym jednostki zmobilizowane przez:
- Kadrę 2 batalionu telegraficznego z Krasnegostawu,
- Kadrę 3 batalionu telegraficznego i kompanię łączności 29 DP z Grodna,
- Kadrę 4 batalionu telegraficznego oraz kompanie łączności 9 i 30 DP Brześcia,
- kompanie łączności 1 DP i Obszaru Warownego „Wilno” z Wilna,
- kompanię łączności 3 DP z Zamościa,
- kompanię łączności 13 DP z Równego,
- kompanię łączności 19 DP z Mołodeczna,
- kompanię łączności 20 DP z Baranowicz,
- kompanię łączności 27 DP z Kowla,
z wyjątkiem jednostek radio, które przynależały do Ośrodka Zapasowego Radio w Warszawie[6]. Ponadto pod względem ewidencji i uzupełnień do ośrodka przynależały w czasie wojny jednostki pozostające o etatach pokojowych:
- Składnica Łączności nr 2 w Lublinie,
- Składnica Łączności nr 3 w Grodnie,
- Składnica Łączności nr 9 w Brześciu[7].
30 sierpnia 1939 między godz. 10.00 a 11.00 została zarządzona mobilizacja powszechna. Jako jej pierwszy dzień wyznaczono 31 sierpnia[8]. Zgodnie z planem ośrodek miał osiągnąć gotowość mobilizacyjną jedenastego dnia mobilizacji powszechnej (X+4, dzień „X” był siódmym dniem mob. powszechnej)[1][2]. 2 września 1939 Naczelny Wódz zarządził przyśpieszenie o dwa dni mobilizacji jednostek II rzutu. Dniem „X” stał się 4 września[9]. Zgodnie z rozkazem L.dz. 23/mob.39 ośrodek powinien osiągnąć gotowość mob. 8 września.
Do OZ Telegraficznego „Lublin” nadwyżki personelu i materiału miały odesłać:
Nadwyżki personelu i materiału kompanii łączności 3 DP maszerowały pieszo do Lublina, natomiast nadwyżki z pozostałych jednostek odsyłane były koleją[10].
Ośrodek był jednostką podległą dowódcy Okręgu Korpusu Nr II w Lublinie[11][d].
Na stanowisko dowódcy ośrodka wyznaczony został mjr łącz. Kazimierz Jan Korasiewicz[13][e].
Ośrodek wykorzystany został częściowo do wystawienia oddziałów łączności Armii „Lublin”, częściowo został ewakuowany w kierunku wschodnim po zbombardowaniu Lublina. „Dalsze losy są niejasne, zdaje się, że błąkał się między Łuckiem i Krasnymstawem, gdzie dnia 26 września zakopał broń”[18].
Do Lublina z Jarosławia dotarła część kadry oficerskiej i podoficerskiej poznańskiego 7 batalionu telegraficznego jako obsada ośrodka zapasowego[18].
8 września wyjechały z Grodna, transportem kolejowym, nadwyżki Kadry 3 baonu telegraficznego, lecz nie mogły dojechać do Lublina, wyładowały się w Kamienicy Wołyńskiej i dalej maszerowały pieszo[19]. W okolicach Stanisławowa do sowieckiej niewoli dostał się kpt. adm. (łącz.) Teofil Brzozowski.
W czasie pobytu Kwatery Głównej Naczelnego Wodza w Brześciu z nadwyżek Kadry 4 baonu telegraficznego wystawiono jedną kompanię marszową do dyspozycji naczelnego dowódcy łączności. 11 lub 12 września nadwyżki miały wyjechać koleją z Brześcia do Stanisławowa. Dalsze losy nie są znane[20].
Obsada personalna
- dowódca ośrodka – mjr łącz. Kazimierz Jan Korasiewicz
- dowódca plutonu telegraficznego – ppor. łącz. Kazimierz Paweł Klimek[21][22]
Uwagi
- ↑ Wg Zygmunta Chamskiego był to ośrodek zapasowy 7 batalionu telegraficznego w Lublinie (dawniej w Poznaniu)[3].
- ↑ Razem z nadwyżkami personelu i materiału kompanii łączności 29 Dywizji Piechoty z Grodna.
- ↑ Razem z nadwyżkami personelu i materiału kompanii łączności 9 i 30 Dywizji Piechoty z Brześcia.
- ↑ Wg Zygmunta Chamskiego ośrodek, należący do „krajowych formacji łączności”, podlegał Dowództwu Wojsk Łączności MSWojsk[12].
- ↑ Mjr łącz. Kazimierz Jan Korasiewicz ur. 24 października 1897 w Samborze[14]. Na stopień majora został awansowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1936 i 10. lokatą w korpusie oficerów łączności. W marcu 1939 pełnił służbę w Dowództwie Wojsk Łączności Ministerstwa Spraw Wojskowych na stanowisku kierownika referatu wyszkolenia. Był odznaczony Krzyżem Walecznych[15] i Złotym Krzyżem Zasługi[16]. 5 listopada 1935 Komitet Krzyża i Medalu Niepodległości odrzucił wniosek o nadanie mu tego odznaczenia „z powodu braku pracy niepodległościowej”[14]. Przed II wojną światową objął obowiązki I zastępcy dowódcy 7 baonu telegraficznego w Poznaniu[17].
Przypisy
- ↑ a b c d Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 478.
- ↑ a b c d Zarzycki 1995 ↓, s. 142.
- ↑ Chamski 1941 ↓, s. 29, 39.
- ↑ Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 474.
- ↑ Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 1096.
- ↑ a b Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 475.
- ↑ Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 786.
- ↑ Zarzycki 1995 ↓, s. 218.
- ↑ Zarzycki 1995 ↓, s. 219.
- ↑ Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 478, 479, 480, 487, 488, 491, 493, 497, 501, 502 i 503.
- ↑ Zarzycki 1995 ↓, s. 234.
- ↑ Chamski 1941 ↓, s. 28, 29, 39.
- ↑ Chamski 1941 ↓, s. 69.
- ↑ a b Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-06-16]..
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-06-16]..
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 263, 437.
- ↑ Chamski 1941 ↓, s. 59.
- ↑ a b Chamski 1941 ↓, s. 167.
- ↑ Chamski 1941 ↓, s. 168, w oryginale „Kamienicy Podolskiej”.
- ↑ Chamski 1941 ↓, s. 168.
- ↑ Klimek 1940 ↓, s. 8.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 272, 820.
Bibliografia
- Zygmunt Chamski: Studjum łączności w kampanii polskiej 1939 roku. [w:] B.I.9c cz. 1 odpis [on-line]. Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, październik 1941. [dostęp 2022-06-13].
- Kazimierz Klimek: Kwestionariusz „B”. [w:] B.I.110g [on-line]. Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, 1940-01-16. [dostęp 2022-06-30].
- Władysław Leonard: Dowództwa i łączność : Obsada we wrześniu 1939. [w:] B.I.9c cz. 2 [on-line]. Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, styczeń 1991. [dostęp 2018-10-31].
- Tadeusz Popławski. Polskie wojska łączności w wojnie obronnej 1939 r.. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 4 (36), 1965. Warszawa: Wojskowy Instytut Historyczny.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Najlepsza broń. Plan mobilizacyjny „W” i jego ewolucja. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Adiutor”, 2010. ISBN 978-83-86100-83-5.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Piotr Zarzycki: Plan mobilizacyjny „W”. Wykaz oddziałów mobilizowanych na wypadek wojny. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1995. ISBN 83-85621-87-3.
Wojska Łączności II Rzeczypospolitej
| grupy łączności |
|
|---|
| pułki łączności |
|
|---|
| bataliony łączności |
|
|---|
| kompanie łączności |
|
|---|
| szkolnictwo |
|
|---|
| służba łączności |
|
|---|
