|
Paweł (Lebiediew)
Paweł, imię świeckie Pietr Wasiljewicz Lebiediew (ur. 30 listopada?/12 grudnia 1827 w guberni twerskiej, zm. 11 kwietnia?/23 kwietnia 1892 w Kazaniu) – rosyjski biskup prawosławny. ŻyciorysBył synem prawosławnego psalmisty[1]. Ukończył seminarium duchowne w Twerze (1843), a następnie Petersburską Akademię Duchowną (1853). W roku uzyskania w niej dyplomu złożył 28 czerwca śluby mnisze, 5 lipca przyjął święcenia diakońskie, zaś 26 września – kapłańskie. W 1855 obronił dysertację magisterską. Od 1857 do 1859 był inspektorem seminarium duchownego w Petersburgu, od 1858 jako archimandryta. Od 1859 do 1861 był inspektorem Petersburskiej Akademii Duchownej, w której wykładał także teologię dogmatyczną[1]. W 1861 przeniesiony do pracy w seminarium w Smoleńsku jako jego rektor, otrzymał równocześnie godność przełożonego monasteru Przemienienia Pańskiego i św. Abrahama w Smoleńsku. W 1866 został rektorem seminarium w Petersburgu[2]. 8 września 1868 miała miejsce jego chirotonia na biskupa wyborskiego, wikariusza eparchii petersburskiej. W roku następnym, pozostając wikariuszem tejże eparchii, przyjął tytuł biskupa ładoskiego. W 1871 został przeniesiony na katedrę kiszyniowską i chocimską. Jego praca w tejże eparchii, do której rozwoju wydatnie się przyczynił, sprawiła, iż nadano mu przydomek „apostoła Besarabii”[2]. Równocześnie prowadził w Besarabii politykę rusyfikacji Cerkwi[1], wymuszając na parafiach i monasterach porzucanie języka liturgicznego rumuńskiego (mołdawskiego) i przechodzenie na język cerkiewnosłowiański oraz rosyjski (w kazaniach)[3]. Mimo prowadzonych przez niego działań w tym kierunku w roku jego wyjazdu z Besarabii (1882) język mołdawski obowiązywał nadal w 417 wiejskich parafiach, podczas gdy cerkiewnosłowiański i rosyjski wprowadzono do 608[3]. Po ośmiu latach otrzymał godność arcybiskupa. W 1882 mianowany arcybiskupem kartlińskim i kachetyńskim, egzarchą Gruzji i stałym członkiem Świątobliwego Synodu Rządzącego[2]. Szybki awans w hierarchii cerkiewnej zawdzięczał m.in. rekomendacjom metropolity moskiewskiego Filareta, który poznał go jako wykładowcę Petersburskiej Akademii Duchownej i wysoko cenił jego pracę[1]. W Gruzji kontynuował podjętą przez swoich poprzedników politykę rusyfikacyjną w Cerkwi, wprowadzając do nabożeństw język cerkiewnosłowiański i zwalczając miejscowe tradycje gruzińskie[1]. W 1886, przemawiając w czasie pogrzebu rektora seminarium duchownego w Tyflisie, Czudieckiego, zamordowanego przez seminarzystę Joseba Lagiaszwilego za publiczną obrazę języka gruzińskiego, określił cały naród gruziński jako przeklęty[4]. Według innej wersji egzarcha przeklął jedynie środowisko, z którego wywodzą się „bandyci, tacy jako Lagiaszwili”. Jego gruzińscy słuchacze uznali, że tym samym klątwą kościelną obłożony został cały naród[5]. Przeciwko jego słowom zaprotestował marszałek szlachty guberni tyfliskiej Dmetre Kipjani, który za karę został pozbawiony stanowiska i zesłany do Stawropola[4]. Powodem jego odwołania z katedry był zamach dokonany na niego przez seminarzystę[6]. Incydent ten wyciszono (nie pisały o nim rosyjskie gazety)[1], jednak biskup został w 1887 przeniesiony po raz kolejny, tym razem na katedrę kazańską i swijaską[2]. Na katedrze kazańskiej biskup Paweł zmienił swoje nastawienie do wiernych narodowości nierosyjskiej. Popierał tworzenie szkół dla rdzennej ludności, wyświęcał na prawosławnych kapłanów ochrzczonych jej przedstawicieli[1]. Wskutek rany odniesionej w zamachu w 1887 jego stan zdrowia sukcesywnie się pogarszał. Według wspomnień swojego wikariusza, biskupa czeboksarskiego Nikanora, w 1891 metropolita Paweł nie był już w stanie zarządzać eparchią i przekazał mu jej faktyczny zarząd. W 1892 zachorował na zapalenie płuc i zmarł 23 kwietnia tegoż roku w czasie modlitwy[1]. Został pochowany w katedralnym soborze Zwiastowania w Kazaniu przy ołtarzu Świętych Borysa i Gleba[1]. Przez współczesnych sobie Rosjan był postrzegany jako mądry, sprawiedliwy i miłościwy duchowny, obdarzony talentem kaznodziejskim, szczodry dla ubogich i niedbający o własne bogactwo[2]. Inny obraz jego postaci przedstawił Nikołaj Durnowo w wydanej na krótko po śmierci biskupa pracy. Zarzucił on Pawłowi zniszczenie struktur cerkiewnych w Gruzji, gwałtowny charakter, negatywnie ocenił także jego pracę w Besarabii, gdzie miał zniszczyć setki ksiąg liturgicznych w języku mołdawskim[7]. Przypisy
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
