Piławki

Piławki

osada
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	ostródzki
Gmina	Miłomłyn
Liczba ludności	20
Strefa numeracyjna	89
Kod pocztowy	14-140[2]
Tablice rejestracyjne	NOS
SIMC	0482051
Położenie na mapie gminy Miłomłyn Piławki
Położenie na mapie Polski Piławki
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Piławki
Położenie na mapie powiatu ostródzkiego Piławki
53°44′31″N 19°53′43″E/53,741944 19,895278[1]

Piławki (niem. Pillauken^[3]) – osada śródleśna w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Miłomłyn przy drodze krajowej nr 7 nad jeziorem Drwęckim. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

Osada śródleśna na północnym krańcu Jeziora Drwęckiego, dobrze rozwiniętą bazą noclegowa. Do wsi prowadzi turystyczny szlak pieszy z Ostródy^[4]. W miejscowości istniały przystanki autobusowy i kolejowy Piławki (linia 257 Ostróda – Miłomłyn), ośrodek zdrowia, dom wycieczkowy Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego, kąpielisko nad jeziorem Drwęckim, informacja turystyczna, sezonowe kąpielisko, wypożyczalnia sprzętu wodnego, stanica wodna, kilka ośrodków wypoczynkowych i kemping. Obecnie działa pole namiotowe oraz zajazd i przystań żeglarska pod nazwą "Zajazd Przystanek Piławki".

W miejscu obecnych Piławek znajdował się prawdopodobnie staropruski gród, wskazuje na to nazwa osady (pilla - gród). Być może nazwa dotyczyła jedynie obronnego miejsca otoczonego lasem, bagnami i jeziorami, gdzie chroniły się rodziny, z których mężczyźni ruszali walczyć z wrogiem.

Wieś wzmiankowana w dokumentach pochodzących z roku 1335, 1341. W wieku XVI we wsi znajdowały się młyn i tartak. W 1599 roku po śmierci młynarza Marcina Pluskwy młyn odziedziczył młodszy syn Adam. Nowemu właścicielowi starosta przyznał prawo do cięcia drzewa. W tym samym 1599 roku istniał tu również tartak, przerabiający drewno z okolicznych lasów na maszty do statków. Szczególnie cenionym surowcem były pnie sosny taborskiej, z których budowano maszty statków^[5]. Sosnę taborską, potaż i produkty leśne eksportowano do zachodniej Europy. W 1628 roku młyn został spalony w czasie działań wojennych. W XVII wieku we wsi funkcjonowały cztery piece smolarskie. Zapiski pochodzące z 1767 roku mówią o istnieniu terpentyniarni obsługiwanej przez czterech budników^[6]. W 1776 roku w dwóch domach we wsi mieszkało 45 osób. Dwie rodziny trudniły się rybactwem. W 1782 roku leśniczy o nazwisku Danielewski wziął w dzierżawę tutejszą karczmę. W 1820 roku we wsi mieszkało 15 osób, w tym 9 osób z rodziny rybaka.

• Tomasz Darmochwał, Marek Jacek Rumiński: Warmia Mazury, przewodnik. Białystok: Agencja TD, 1996. ISBN 83-902165-0-7 s. 44
• Ostróda. Z dziejów miasta i okolic. Pojezierze, Olsztyn, 1976, 448 str.