Podział administracyjny Monako

W skład niewielkiego państwa wchodzi jedna gmina Monako (fr. commune de Monaco) podzielona od 2013 r. na 7 osiedli (fr. quartiers), podlegających standardowej organizacji przestrzennej zgodnej z zarządzeniem nr 3647 z 1966 r^[1]. i 2 sektory wydzielone (fr. secteurs réservés), których zabytkowy charakter podlega ochronie. Dodatkowej ochronie podlegają również tereny zielone księstwa na obszarze osiedli. Gmina Monako, mimo jednokładności z obszarem Księstwa Monako nie jest z nim tożsama i stąd rada gminy posiada inne kompetencje niż parlament Monako (fr. conseil national).

Historia podziału administracyjnego Monako

Samorząd gminy Monako zaczął się rodzić już w XIII stuleciu^[2]. Do połowy XIX wieku księstwo składało się z trzech gmin miejskich obejmując 24 km² powierzchni. Po utracie Roquebrune i Menton (de facto w wyniku wiosny ludów w 1848 r., de jure w wyniku traktatu francusko-monakijskiego z 1861 r.) do 1911 r. księstwo składało się z jednej gminy Monako o powierzchni 1,5 km².

Konstytucja kraju z 1911 r. wprowadziła podział na trzy gminy (Monako Miasto, La Condamine i Monte Carlo), oraz zreformowała sposób ich działania. Każda miała mera mianowanego przez księcia oraz dziewięciu radnych^[2]. W 1918 r. gminy scalono, a liczbę radnych ustalono na 15. Wprowadzono też podział Monako na trzy osiedla (fr. quartiers), nie posiadające charakteru administracyjnego ani samorządowego. W 1971 r. z terenów pozyskanych od morza powstało Fontvieille; te cztery obszary funkcjonują do dziś jako „dzielnice tradycyjne”.

W kolejnych latach wydzielono sześć kolejnych osiedli. W 2013 r. przeprowadzono reformę podziału gminy, redukując liczbę jednostek pomocniczych do dziewięciu; liczbę radnych gminy utrzymano na poziomie 15^[3].

Aktualne osiedla i sektory Monako

Poniższa lista przedstawia podział gminy Monako na osiedla wprowadzony 13 września 2013 r. Dodatkowo w budowie jest kolejne osiedle pozyskiwane z terytorium morskiego, Le Portier o obszarze około 6 ha, które ma być ukończone do 2024 r. i znajdować się na wschód od Monte Carlo.

Osiedle lub sektor	Status	Dzielnica tradycyjna	Obszar	Opis	Ilustracja
Monaco-Ville	sektor wydzielony	Monako Miasto	19,65 ha	Stare miasto Monako położone na Skale Monakijskiej wraz z pałacem książęcym i Muzeum Oceanograficznym.
La Condamine	osiedle	La Condamine	29,58 ha	Obejmuje osiedle wokół Portu Herkulesa.
Jardin exotique	osiedle	La Condamine	23,49 ha	Osiedle na zboczu góry Tête de Chien, najwyżej położone w państwie. Znajduje się tu m.in. Ogród Egzotyczny Monako i Szpital Księżnej Grace.
Fontvieille	osiedle	Fontvieille	32,95 ha	Osiedle wybudowane na terenie pozyskanym od morza w latach 1965-71; tu mieści się Stadion Ludwika II.
Moneghetti	osiedle	La Condamine	11,52 ha	Osiedle o charakterze mieszkalnym położone na wzgórzu nad La Condamine.
Ravin de Sainte-Dévote	sektor wydzielony	La Condamine	2,35 ha	Jar oddzielający La Condamine od Monte Carlo w którym znajduje się kościół pw. św. Dewoty, patronki księstwa oraz ostatni fragment naturalnej zieleni w państwie.
Monte Carlo	osiedle	Monte Carlo	43,68 ha	Najsłynniejsze osiedle państwa-miasta, gdzie znajduje się m.in. kasyno i opera.
Larvotto	osiedle	Monte Carlo	21,79 ha	Północno-wschodnie osiedle Monako, którego znaczna część znajduje się na lądzie pozyskanym od morza. Tu mieści się m.in. Grimaldi Forum, Sporting Club de Monaco, czy Ogród Japoński.
La Rousse	osiedle	Monte Carlo	17,69 ha	Najbardziej na północ wysunięte osiedle Monako.