Przegorzały

Przegorzały

Widok od południa (z przeciwnego brzegu Wisły) na górujący nad Przegorzałami zamek i willę
Państwo	Polska
Miasto	Kraków
Dzielnica	VII Zwierzyniec
Poprzednia nazwa	Dzielnica XXXI Przegorzały
Położenie na mapie Krakowa Przegorzały
Położenie na mapie Polski Przegorzały
Położenie na mapie województwa małopolskiego Przegorzały
50°03′01,2″N 19°51′42,0″E/50,050333 19,861667

Przegorzały – obszar Krakowa wchodzący w skład Dzielnicy VII Zwierzyniec. Dawna wieś ulokowana między Wisłą a Przegorzalską Przełęczą, znajdującą się między Sikornikiem (297 m n.p.m.) a Pustelnikiem (352 m n.p.m.) w Lesie Wolskim. Od wschodu graniczy ze Zwierzyńcem, od północy z Wolą Justowską, a od zachodu zaś z Bielanami. Przyłączona do Krakowa w 1941 jako jego XXXI dzielnica.

Po raz pierwszy wzmiankowane w 1162 roku, w najwcześniejszych zapisach jako Pregoral lub Przegorzala – od "wypalonego miejsca"^[1] (porównaj Zgorzelec, czy Gorlice).

Podczas II wojny światowej na tzw. Glinniku w Przegorzałach Niemcy rozstrzeliwali Polaków przetrzymywanych w więzieniu św. Michała i więzieniu przy ul. Montelupich. W 2014 r. pochowano 66 odnalezionych ciał. Dokładna liczba i tożsamość wszystkich zamordowanych nie jest znana.^[2]

Najbardziej znanym obiektem Przegorzał jest zamek i willa Rotunda, gdzie mieszczą się Instytut Europeistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego i restauracja.

Poniżej tych budowli na stromym wschodnim zboczu znajduje się rezerwat przyrody Skałki Przegorzalskie.

30 października 2007 r. otwarto obwodnicę Przegorzał w ówczesnym ciągu drogi wojewódzkiej nr 780.

• 1 Pułk Artylerii (LP)

• Przegorzały, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 142 .
• Przegorzały, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 522 .