Przewodniczący Izby Gmin

Przewodniczący Izby Gmin

Leader of the House of Commons

Emblemat Parlamentu Wielkiej Brytanii
Obecny przewodniczący
Lucy Powell, przewodnicząca Izby Gmin (2024)
Stanowisko
Państwo	Wielka Brytania
Data utworzenia	1721
Pierwszy przewodniczący	Robert Walpole
Obecny przewodniczący	Lucy Powell
Obecny od	5 lipca 2024
Strona internetowa

Przewodniczący Izby Gmin (ang. Leader of the House of Commons) – członek brytyjskiego rządu odpowiedzialny za koordynację realizacji polityki rządu w Izbie Gmin.

Nie należy mylić tego stanowiska ze spikerem Izby Gmin – przewodniczący (a właściwie lider, tłumacząc dosłownie) nie prowadzi obrad Izby i, w przeciwieństwie do spikera, nie ma do niego zastosowania wymóg apolityczności i bezstronności. Wprost przeciwnie – jest wysokim funkcjonariuszem rządu i partii rządzącej. Przewodniczący jest mianowany przez monarchę na wniosek premiera na zasadach identycznych jak inni członkowie gabinetu i cieszy się analogicznymi przywilejami. Przy obsadzie tego stanowiska nie jest wymagana akceptacja samej Izby.

W obowiązującym w Wielkiej Brytanii systemie gabinetowo-parlamentarnym władza wykonawcza ma pewną przewagę ustrojową nad parlamentem i niejako organizuje mu ok. 75% czasu, który poświęcany jest na rozpatrywanie rządowych projektów ustaw czy też przedstawianych przez ministrów informacji. Głównym zadaniem przewodniczącego jest szczegółowe organizowanie i planowanie prac Izby nad przedłożeniami rządowymi. Ponadto, jeśli podczas cotygodniowych pytań do premiera w Izbie szef rządu i jego zastępca są nieobecni, przewodniczący odpowiada na pytania deputowanych w jego imieniu.

Stanowisko przewodniczącego Izby Gmin samo w sobie nie daje prawa do zasiadania w gabinecie i pobierania ministerialnej pensji, dlatego zwykle jest łączone z jednym z historycznych urzędów, które choć straciły znaczenie polityczne, wciąż wiążą się z tymi przywilejami. Do najczęściej wykorzystywanych w tym celu stanowisk należą lord przewodniczący Rady czy lord tajnej pieczęci. Do lat 40. XX wieku premier bardzo często mianował przewodniczącym samego siebie.