Rezerwat przyrody Wyspy Świderskie

Wyspy Świderskie

Ujście Świdra do Wisły
rezerwat faunistyczny
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Mezoregion	Dolina Środkowej Wisły
Data utworzenia	23 grudnia 1998
Akt prawny	Dz.U. z 1998 r. nr 166, poz. 1224, § 2
Powierzchnia	572,28 ha
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Wyspy Świderskie
Położenie na mapie Polski Wyspy Świderskie
52°05′53″N 21°12′42″E/52,098056 21,211667
Multimedia w Wikimedia Commons

Rezerwat przyrody Wyspy Świderskie – faunistyczny^[1] rezerwat przyrody utworzony w 1998 r., położony w gminie Konstancin-Jeziorna oraz na terenach miast Karczew, Otwock i Józefów w województwie mazowieckim. Zajmuje powierzchnię 572,28 ha. Obejmuje liczne wyspy, mielizny i piaszczyste łachy przy ujściu rzeki Świder oraz wody płynące Wisły.

Celem utworzenia rezerwatu była ochrona ekosystemów wodnych w korycie środkowej Wisły, o charakterze naturalnym lub zbliżonym do naturalnego. Jest to miejsce gniazdowania i żerowania rzadkich gatunków ptaków oraz ostoja zwierząt związanych ze środowiskiem wodnym. Na terenie rezerwatu stwierdzono 163 gatunki roślin i 175 gatunków kręgowców, w tym 140 gatunków ptaków.

Rezerwat należy do krajowej sieci ekologicznej ECONET-POLSKA.

Plan ochrony dla rezerwatu przyrody Wyspy Świderskie został ustanowiony Rozporządzeniem nr 61 wojewody mazowieckiego z dnia 8 grudnia 2003 r. Ustala on obszar ochrony częściowej na całym terenie rezerwatu, polegającej na czynnej ochronie ekosystemów i składników przyrody dla ich utrzymania w stanie zbliżonym do naturalnego. Określa m.in. rodzaje działań ochronnych, sposoby minimalizacji i eliminacji zagrożeń, warunki udostępniania rezerwatu dla potrzeb naukowych, turystycznych i rekreacyjnych oraz zapisy, które muszą zostać uwzględnione przy uchwalaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego.

Wśród zadań ochronnych plan wymienia:

• wycinkę młodych drzew i krzewów wkraczających na otwarte przestrzenie
• zarybianie
• wieszanie skrzynek lęgowych
• rekultywację miejsca po składowanym piasku w Karczewie
• likwidację kolektora nieoczyszczonych ścieków w Józefowie
• systematyczne sprzątanie śmieci
• przekopanie rowów na drogach wjazdowych do rezerwatu niedopuszczonych do ruchu

Jedynym obszarem, co do którego nie przewiduje się jakiejkolwiek ingerencji człowieka, są piaszczyste ławice i wyspy.

Wśród zagrożeń zewnętrznych dla rezerwatu wymieniono: zanieczyszczenie wód Wisły oraz plany budowy zbiornika Bojary na Świdrze (zalecono rezygnację z jego realizacji, przynajmniej w części tarasu zalewowego Wisły, czyli poniżej mostu drogowego na Świdrze na drodze wojewódzkiej 801 Warszawa–Puławy).

Na podstawie rozporządzeń powołujących rezerwat oraz plan ochrony dla niego, można wyróżnić następujące zakazy:

• polowania, chwytania, płoszenia i zabijania dziko żyjących zwierząt, niszczenia nor i legowisk zwierzęcych, gniazd ptasich i wybierania jaj
  • wyjątek: prowadzenie zrównoważonej gospodarki rybackiej oraz wędkowanie (tylko uprawnieni członkowie Polski Związek Wędkarski)
• pozyskiwania, niszczenia lub uszkadzania drzew i innych roślin
  • wyjątek: wycinka młodych drzew i krzewów wkraczających na otwarte przestrzenie, prowadzona zgodnie z planem ochrony
  • wyjątek: wycinanie wikliny w terminach uzgodnionych z wojewodą
• zmiany stosunków wodnych
• palenia ognisk
• zakłócania ciszy
• wysypywania, zakopywania i wylewania odpadów lub innych nieczystości, innego zanieczyszczania wód, gleby oraz powietrza
• wstępu na tereny rezerwatów przyrody, w tym zakaz poruszania się pojazdami poza drogami dopuszczonymi do ruchu
  • wyjątek: żegluga i spław, ale tylko po oznakowanym szlaku i bez możliwości przybijania do wysp, kęp i łach
  • wyjątek: prowadzenie badań naukowych za zgodą wojewody
• zakaz poboru piasku (z wyłączeniem „prac utrzymaniowych” prowadzonych przez administratora wód)

Ponadto zakazy te nie dotyczą prowadzenia akcji ratowniczych i wykonywania zadań z zakresu obronności państwa.

• Rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 23 grudnia 1998 r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody (Dz.U. z 1998 r. nr 166, poz. 1224)
• Wojciech Sobociński. „Wyspy Świderskie” mają plan ochrony. „Linia Otwocka”, 2004-03-12. [zarchiwizowane z adresu 2007-05-15]. (pol.). brak numeru strony