Roddy McDowall

Roddy McDowall

Roddy McDowall (1963)
Imię i nazwisko	Roderick Andrew Anthony Jude McDowall
Data i miejsce urodzenia	17 września 1928 Londyn
Data i miejsce śmierci	3 października 1998 Los Angeles
Zawód	aktor, fotograf, reżyser, producent filmowy
Multimedia w Wikimedia Commons

Roderick Andrew Anthony Jude McDowall^[1] (ur. 17 września 1928 w Herne Hill^[2], zm. 3 października 1998^[3] w Studio City, dzielnicy Los Angeles) − brytyjski aktor, reżyser i producent filmowy.

Urodził się w Londynie w Anglii jako jedyne dziecko Andrew Thomasa McDowalla^[4], handlowca portowego szkockiego pochodzenia, i urodzonej w Irlandii Winsfriede L. (z domu Corcoran), która marzyła o zawodzie aktorki. Dorastał wraz z siostrą Virginią (1927–2006).

Mając dziesięć lat zadebiutował na ekranie w filmie kryminalnym Morderstwo w rodzinie (Murder in the Family, 1938) z Jessicą Tandy, Sarah Siddons (1938) i komedii Widzę lód (I See Ice, 1938). W wieku dwunastu lat wraz z rodziną przybył do USA z powodu trwającego bombardowania Wielkiej Brytanii przez nazistowskie Niemcy^[5]. Zagrał postać Huw Morgana w dramacie familijnym Zielona dolina (How Green Was My Valley, 1941) i Francisa Chisholma w dzieciństwie w dramacie Klucze królestwa (The Keys of the Kingdom, 1944)^[6] u boku Gregory Pecka. W 1946 roku ukończył szkołę średnią University High School w zachodnim Los Angeles.

Trzykrotnie spotkał się na planie ze swoją przyjaciółką Elizabeth Taylor; w Lassie, wróć! (Lassie Come Home, 1943)^[7], melodramacie wojennym Białe urwiska Dover (The White Cliffs of Dover, 1944) oraz Kleopatra (Cleopatra, 1963) w roli późniejszego cezara Oktawiana Augusta, za którą był nominowany do nagrody Złotego Globu.

W roku 1960 jego sceniczna rola Tarquina Edwarda Mendigalesa w broadwayowskiej sztuce Walka kogutów (The Fighting Cock) została uhonorowana nagrodą Tony^[8].

Za postać Philipa Hamiltona w serialu muzycznym NBC Niedzielny przypadek (Sunday Showcase, 1960) odebrał nagrodę Emmy. Sławę zawdzięcza roli szympansa Galena w serialu CBS Planeta Małp (Planet of the Apes, 1974)^[9]. Kreacja Petera Vincenta, prezentera telewizyjnych horrorów zwanego pogromcą wampirów w horrorze Postrach nocy (Fright Night, 1985) przyniosła mu nagrodę Saturna.

Był prawdopodobnie tzw. „ukrytym gejem”^[10] chociaż nigdy sam nie określił swoje seksualności.

Zmarł 3 października 1998 w swoim domu w dzielnicy Los Angeles – Studio City, położonej w dolinie San Fernando, na nowotwór złośliwy – raka płuca w wieku 70 lat^[11].

• 1941: Zielona dolina (How Green Was My Valley) jako Huw Morgan
• 1943: Lassie, wróć! (Lassie Come Home) jako Joe Carraclough
• 1948: Makbet (Macbeth) jako Malcolm
• 1963: Kleopatra (Cleopatra) jako Cezar Oktawian August
• 1965: Opowieść wszech czasów (The Greatest Story Ever Told) jako Mateusz
• 1968: Planeta Małp (Planet of the Apes) jako Cornelius
• 1970: W podziemiach Planety Małp (Beneath the Planet of the Apes) jako Cornelius
• 1971: Ucieczka z Planety Małp (Escape from the Planet of the Apes) jako Cornelius
• 1972: Podbój Planety Małp (Conquest of the Planet of the Apes) jako Caesar
• 1972: Tragedia „Posejdona” (The Poseidon Adventure) jako Acres
• 1973: Bitwa o Planetę Małp (Battle for the Planet of the Apes) jako Caesar
• 1985: Postrach nocy (Fright Night) jako Peter Vincent
• 1987: Dama za burtą (Overboard) jako Andrew
• 1987: Śmiertelnie mroźna zima (Dead of Winter) Mr. Murray
• 1989: Wagary (Cutting Class) jako pan Dante, dyrektor szkoły

• 1985: Alicja w Krainie Czarów (Alice in Wonderland) jako Szarak bez Piątej Klepki
• 1985: Żony Hollywood (Hollywood Wives) jako Jason Swandle
• 1996: Przeklęta wyspa (Dead Man’s Island) jako Prawnik Trevor Dunnaway

• 1966: Batman jako mól książkowy
• 1968: Legenda Robin Hooda (The Legend of Robin Hood) jako książę Jan
• 1970: Centrum medyczne (Medical Center) jako Carl Marris
• 1972: Mission: Impossible jako Leo Ostro
• 1972: Rekruci (The Rookies) jako Fenner
• 1973: Barnaby Jones jako Stanley Lambert
• 1974: Planeta Małp (Planet of the Apes) jako Galen
• 1975: Sierżant Anderson (Police Woman) jako Moulton
• 1976: Harry O jako Arnold Applequist
• 1979: Statek miłości (The Love Boat) jako Fred Bery
• 1982–1983: Opowieści złotej małpy (Tales of the Gold Monkey) jako „Bon Chance” Louie
• 1984: Hotel jako Anthony Spears
• 1989: W 80 dni dookoła świata (Around the World in 80 Days) jako McBaines
• 1992-1994/94: Batman jako dr Jervis Tetch/Szalony Kapelusznik (dubbing)

• Roddy McDowall w bazie IMDb (ang.)
• Roddy McDowall w bazie Filmweb
• Roddy McDowall w bazie Notable Names Database (ang.)