|
Ruda (powiat giżycki)
Ruda (niem. Ruhden, od 1938 Eisenwerk[3]) – osada w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie giżyckim, w gminie Miłki. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. Integralne części osady
HistoriaW roku 1481 przywilej na prowadzenie tu młyna wodnego otrzymał Marcin Pieczarka. Przy młynie około 1504 powstała wieś Ruda lokowana na 60 włókach. Nazwa wsi Ruda pochodzi od rudy przerabianej w uruchomionej tu hamernii. Nie wszystkie włóki w Rudzie zostały obsadzone osadnikami, ponieważ w roku 1539 zagospodarowanych było tu 28 włók, w tym cztery sołtysa i dwie młynarza. W roku 1625 mieszkali tu sami Polacy. Wieś została zniszczona w roku 1657 przez Tatarów posiłkujących polskie wojska. Zniszczona została także hamernia w takim stopniu, że już później jej nie odbudowano. W roku 1830 w Rudzie było trzydzieści gospodarstw chłopskich. Od 1850 nastąpiło wchłanianie gospodarstw chłopskich przez utworzony tu majątek ziemski. W roku 1880 pozostały tu tylko dwa gospodarstwa chłopskie. Podczas akcji germanizacyjnej nazw miejscowych i fizjograficznych historyczna nazwa niemiecka Ruhden została w 1938 r. zastąpiona przez administrację nazistowską sztuczną formą Eisenwerk. W roku 1939 majątek ziemski w Rudzie miał powierzchnię 382 ha. W majątku ziemskim była cegielnia i gorzelnia. W roku 1945 wieś znalazła się na terenie Polski. W Rudzie powstała siedziba klucza nieruchomości ziemskich zarządzanego przez kadrę pochodzącą z przesiedleń z terenów Wileńszczyzny. Zarządca klucza majątków działał w oparciu o pełnomocnictwo ówczesnego starosty łuczańskiego Ławrowskiego., a podlegał pod Powiatowy Urząd Ziemski w Giżycku (utworzony 10 marca 1945). W roku 1945 w Rudzie funkcjonowała gorzelnia, a w oborze odbywała się normalna produkcja mleka. W roku tym w Rudzie znajdował się punkt rozdziału koni pochodzących z UNRRY. Konie z Rudy trafiały do tworzonych gospodarstw państwowych jak i osadników w gospodarstwach chłopskich, przesiedlonych tu z dawnych terenów Polski na wschodzie. Majątek ziemski w Rudzie z chwilą utworzenia Państwowych Nieruchomości Ziemskich podlegał pod Zarząd PNZ w Giżycku, a od 1949 powstał tu PGR. W latach 1954–1972 Ruda znajdowała się na terenie Gromadzkiej Rady Narodowej w Upałtach, a później na terenie gminy Miłki w sołectwie Staświny. Współcześnie Ruda jest samodzielnym sołectwem. Przypisy
Bibliografia i źródła
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
