Rudolf Ksieniewicz
Rudolf Stanisław Ksieniewicz[a] (ur. 28 grudnia 1897?/9 stycznia 1898 w Kiertelu, zm. 1940 w Kijowie) – podpułkownik piechoty Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari. ŻyciorysUrodził się 9 stycznia 1898 we wsi Kiertel na wyspie Hiuma, należącej do ówczesnej guberni estońskiej, w rodzinie Józefa i Anny z domu Rehesaar[4][5]. Rodzina ojca należała do szlachty zamieszkałej na terytorium guberni mińskiej[2]. W 1905 przeniósł się z rodzicami i czworgiem rodzeństwa (dwie siostry i dwóch braci) do Haapsalu, gdzie uczęszczał do szkoły miejskiej[6][5]. Na początku 1908 przeniósł się z rodziną do Ufy, gdzie skończył szkołę miejską z prawem sześcioklasowego gimnazjum przy Instytucie Nauczycielskim[7][5]. W maju 1915 jako ochotnik wstąpił do armii rosyjskiej i został wcielony do 144 zapasowego batalionu piechoty[8]. 1 lipca?/14 lipca 1915 został podoficerem[2]. 20 lipca tego roku został skierowany do 1 Szkoły Praporszczyków w Peterhofie[6][2]. 15 listopada?/28 listopada 1915 został mianowany chorążym, a 6 grudnia 1915 wysłany na front, gdzie został wcielony do 6. kompanii 50 syberyjskiego pułku strzelców na stanowisko młodszego oficera[6][2]. 3 lipca 1916 nad rzeką Ķekaviņa koło Rygi został kontuzjowany[6][9]. W listopadzie wrócił do pułku, z którym walczył w Małopolsce Wschodniej jako dowódca 1. kompanii[6]. 20 stycznia 1917 został przeniesiony do 3 pułku strzelców polskich w Połtawie na stanowisko młodszego oficera 5. kompanii[6]. W szeregach tego oddziału od kwietnia walczył na froncie, a jesienią 1917 wyjechał pod Mohylew, gdzie organizował się I Korpus Polski w Rosji[6]. Tam awansował na podporucznika[6]. 4 stycznia 1918 wyjechał na urlop do Ufy[6]. Rozwój rewolucji w tym rejonie uniemożliwił mu powrót do korpusu, wobec czego wstąpił do Organizacji Kontrrewolucyjnej Oficerów[6]. 3 lipca 1918, po zmianie sytuacji politycznej, rozpoczął organizację oddziału złożonego z Polaków[6]. Przez kilka miesięcy prowadził walki partyzanckie z bolszewikami, a następnie dołączył do 5 Dywizji Syberyjskiej[10]. Został dowódcą 1. kompanii 1 pułku strzelców polskich im. Tadeusza Kościuszki[6]. Na początku sierpnia wyjechał ze swoją kompanią na front w rejonie Jekaterynburga[6]. Walki z bolszewikami prowadził samodzielnie do lutego 1919, kiedy to dołączył do macierzystego pułku[6]. Za waleczność został awansowany na porucznika i kapitana[6]. W grudniu 1919 walczył ze swoją kompanią jako straż tylna dywizji, w tym w boju pod miastem Tajga[6]. 10 stycznia 1920 dostał się do niewoli bolszewickiej[6]. 28 kwietnia 1922 major Franciszek Dindorf-Ankowicz we wniosku o odznaczenie Orderem Virtuti Militari napisał: „jako jeden z pierwszych organizatorów Wojska Polskiego na Syberii kapitan Ksieniewicz Rudolf jako dowódca 1-wszej kompanii 1-go pułku strzelców polskich już w lipcu 1918 wyrusza z kompanią na front permski. Pozostawiony sam sobie, bez żadnej łączności z resztą Wojska Polskiego, kapitan Ksieniewicz w przeciągu pół roku stacza cały szereg walk z bolszewikami, zyskując sławę i poważania wśród obcych dla dzielnego żołnierza polskiego. W marcu 1919 powraca z kompanią do pułku, przyprowadza żołnierza bitnego, pełnego poświęceń, silnego moralnie, zbudowanego przykładem dowódcy”[11]. Wniosek podpisali dowódca 5 Dywizji Syberyjskiej płk Walerian Czuma[12], pułkownik Kazimierz Rumsza oraz generał broni Józef Haller[13]. 3 października 1921 przyjechał do Polski i po rehabilitacji został przydzielony do 78 pułku piechoty na stanowisko dowódcy 8. kompanii[6]. 10 lutego 1922 został zdemobilizowany i przydzielony w rezerwie do 78 pp[6][3][14]. Po zwolnieniu z wojska wstąpił do Policji Państwowej w stopniu starszego przodownika[6]. 9 października 1922 jako oficer rezerwy został powołany do służby czynnej w 82 pułku piechoty w Brześciu na stanowisko dowódcy 3. kompanii karabinów maszynowych, a 22 grudnia tego roku przeniesiony do 83 pułku piechoty w Kobryniu na stanowisko dowódcy 5. kompanii[6][15]. 16 listopada 1923 został przemianowany z dniem 1 listopada 1923 na oficera zawodowego w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 1594,5 lokatą w korpusie oficerów piechoty[16]. 2 września 1925 został przeniesiony do 68 pułku piechoty we Wrześni na stanowisko oficera administracji materiałowej[6]. Później został przesunięty na stanowisko dowódcy 5. kompanii[6]. 2 kwietnia 1929 prezydent RP nadał mu z dniem 1 stycznia 1929 stopień majora w korpusie oficerów piechoty i 41. lokatą[17]. W lipcu tego roku został zatwierdzony na stanowisku kwatermistrza[18], a w październiku 1931 przesunięty na stanowisko dowódcy I batalionu[6][19][20]. W kwietniu 1936 zastąpił majora dyplomowanego Mirosława Józefa Kalinkę na stanowisku dowódcy garnizonu i dowódcy II batalionu 68 pp, który był detaszowany w Jarocinie[21][22][23]. Na podpułkownika został awansowany ze starszeństwem z 19 marca 1937 i 39. lokatą w korpusie oficerów piechoty[24][25]. Od 11 kwietnia 1938 był I zastępcą dowódcy 45 pułku piechoty w Równem[26][27]. W czasie kampanii wrześniowej pełnił służbę na stanowisku komendanta garnizonu Równe[28]. 17 września 1939 wyjechał z Równego, a dwa dni później dostał się w bliżej nieznanych okolicznościach do niewoli radzieckiej[29]. Początkowo uwięziony w obozie przejściowym w Równem[29]. 28 marca 1940 został przewieziony do więzienia przy ulicy Karolenkiwskiej 17 w Kijowie (więzieni w Równem i wywiezieni tego samego dnia do Kijowa byli także inni polscy oficerowie: Franciszek Górecki i Karol Jeżowski)[29]. Tam, wiosną 1940, został zamordowany przez NKWD. Jego nazwisko znalazło się na tzw. Ukraińskiej Liście Katyńskiej opublikowanej w 1994 (został wymieniony na liście wywózkowej 41/3-221 oznaczony numerem 1561)[30][12]. Ofiary tej części zbrodni katyńskiej zostały pochowane na otwartym w 2012 Polskim Cmentarzu Wojennym w Kijowie-Bykowni[29]. Życie prywatne28 grudnia 1918 ożenił się z panną M. Smirnową, z którą miał dwie córki: Izabelę Janinę (ur. 9 września 1923) i Olgę Marię Annę (ur. 28 grudnia 1930)[31][32]. Pani Ksieniewiczowa był przewodniczącą Koła „Rodziny Wojskowej” w Jarocinie[33]. Ordery i odznaczenia
Zobacz też
UwagiPrzypisy
Bibliografia
|