|
Tad Danielewski
Tad Danielewski (ur. 29 marca 1921 w Radomiu, zm. 6 stycznia 1993 w Los Angeles) – amerykański reżyser filmowy, producent i pedagog polskiego pochodzenia. ŻyciorysMłodośćW czasie II wojny światowej był członkiem polskiego podziemia, brał udział w powstaniu warszawskim, został wywieziony na roboty do Niemiec, z których został oswobodzony przez wojska amerykańskie[1][2]. Po wojnie studiował aktorstwo na Royal Academy of Dramatic Art w Londynie. W 1948 wyemigrował do Stanów Zjednoczonych[1][2]. Tam studiował na Uniwersytecie Stanu Ohio, University of Iowa i na Uniwersytecie Johnsa Hopkinsa w Baltimore[2]. Kariera filmowaW 1957 założył Stratton Productions Inc. – firmę, która zrealizowała wiele produkcji filmowych w Nowym Jorku, Los Angeles i Londynie. W filmie The Big Wave (1961) był współautorem scenariusza, reżyserem i koproducentem (wspólnie z japońską firmą, Toho Company). W kilku projektach współpracował z noblistką Pearl S. Buck. Przykładem ich wpółpracy jest realizacja amerykańskiej wersji indyjskiego filmu Przewodnik (The Guide, 1965), której scenarzystką była Buck[1][2]. W 1962 roku Danielewski wyreżyserował film No Exit, do którego scenariusz, na podstawie sztuki Jean-Paula Sartre’a Huis clos, napisał George Tabori. Główne role zagrały w nim żona Taboriego, Viveca Lindfors, oraz Rita Gam. Za swoje kreacje obydwie wykonawczynie zostały nagrodzone Srebrnymi Niedźwiedziami dla najlepszej aktorki na 12. MFF w Berlinie[3][1][2][4]. Zajmował się też filmami dokumentalnymi. Był jednym z realizatorów 4-godzinnego dokumentu Africa, nagrodzonego nagrodą Emmy i emitowanego przez stację ABC w sezonie 1967–1968[1]. Z kolei w roku 1972 wyreżyserował dokument España puerta abierta[2]. Przy realizacji swoich seriali (Omnibus, Robert Montgomery Presents, Matinee Theater, Wide Wide World, a także serialu dla dzieci Muggsy) współpracował z wieloma, różnymi stacjami telewizyjnymi.[2]. Kariera pedagogicznaPod koniec lat 50. XX wieku założył w Nowym Jorku szkołę aktorską – Tad Z. Danielewski Actors’ Workshop. Dwadzieścia lat później otworzył też jej oddział w Los Angeles. Wśród jego uczniów były takie późniejsze gwiazdy kina, jak James Earl Jones, Mercedes Ruehl, Martin Sheen czy Sigourney Weaver[1][2]. W latach 1977–1988 był profesorem na wydziale filmu i teatru Uniwersytetu Brighama Younga w Provo w stanie Utah. Wykładał też na Uniwersytecie Południowej Kalifornii w Los Angeles, którego był profesorem emeritusem[2]. Życie prywatneTad Danielewski był trzykrotnie żonaty. Pierwszą jego żoną była Polka, z którą wyemigrował do Ameryki, aktorka Sylvia Daneel (z d. Łakomska). Miał z nią syna Christophera[5]. Z drugą żoną, Priscillą Decatur Machold, miał syna Marka i córkę Annę. Mark Z. Danielewski (ur. w 1966) jest pisarzem, nominowanym do National Book Award. Anna Danielewski (ur. w 1968) jest piosenkarką rockową, jazzową i folkową, znaną pod pseudonimem Poe[6]. JegoTrzecie małżeństwo, z Lillian D’Arc, pozostało bezdzietne i trwało do jego śmierci[1]. Tad Danielewski zmarł na raka w wieku 71 lat, w swoim domu, w Los Angeles[2]. Filmografia
Przypisy
Bibliografia
Linki zewnętrzne
|
