|
Teodor Benirski
Teodor Benirski vel Benirschke[1][2] (ur. 22 października 1900 w Knihininie Górce, zm. w grudniu 1978) – major saperów Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari, inżynier mechanik i przedsiębiorca. ŻyciorysUrodził się 22 października 1900 we wsi Knihinin Górka, w ówczesnym powiecie stanisławowskim Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Alojzego i Gertrudy z Windischów[3]. W latach 1908–1911 uczęszczał do Powszechnej Szkoły Ćwiczeń przy Męskim Seminarium Nauczycielskim w Stanisławowie, a następnie do tamtejszej c. k. Wyższej Szkoły Realnej[4]. W roku szkolnym 1915/1916 ukończył naukę w klasie V, a z uwagi na sytuację wojenną zmuszony był kontynuować naukę w Krośnie[1][4]. 5 marca 1918 ukończył naukę w klasie VII i zdał maturę c. k. Szkole Realnej w Krośnie[5][6]. W 1917 był członkiem Hufca Harcerskiego i Polskiej Organizacji Wojskowej w Krośnie[7]. Wiosną 1918 został wcielony do armii austro-węgierskiej, w której ukończył szkołę oficerów rezerwy[4]. 1 listopada 1918 jako ochotnik wstąpił do Wojska Polskiego[8]. W szeregach III batalionu 35 pułku piechoty walczył na wojnie z Ukraińcami, a następnie wojnie z bolszewikami[4]. Wyróżnił się 4 marca 1920 w wypadzie na Kalinkowicze jako adiutant III batalionu[9]. 17 sierpnia 1921 został zdemobilizowany i przydzielony w rezerwie do macierzystego pułku[4][10][11]. 8 stycznia 1924 został zatwierdzony w stopniu porucznika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 5704. lokatą w korpusie oficerów rezerwy piechoty[12][13]. Posiadał wówczas przydział w rezerwie do 83 pułku piechoty w Kobryniu[14][15]. W 1921, po zwolnieniu z wojska, rozpoczął studia na Wydziale Mechanicznym Politechniki Lwowskiej[4]. 27 stycznia 1925 zdał pierwszy egzamin państwowy „z postępem bardzo dobrym”[4]. Od 1 grudnia 1923, zmuszony sytuacją materialną, łączył obowiązki studenta z pracą zarobkową w Państwowej Szkole Technicznej we Lwowie, w charakterze asystenta[4]. Od 1 grudnia 1926 do 15 lutego 1928 pracował w Galicyjskim Karpackim Naftowym Towarzystwie Akcyjnym[4]. 1 listopada 1928 objął posadę asystenta w katedrze mechaniki technicznej macierzystego wydziału politechniki[4]. 10 czerwca 1929 uzyskał dyplom inżyniera mechanika[4]. W czasie studiów został członkiem Akademickiego Związku Młodzieży Postępowej, a później Związku Strzeleckiego i Związku Oficerów Rezerwy[4]. 1 września 1929 rozpoczął pracę wykładowcy w Państwowej Szkole Włókienniczej w Łodzi[4]. 1 listopada 1930 został zatrudniony w Fabryce Wyrobów Tytoniowych Polskiego Monopolu Tytoniowego w Grodnie, w charakterze inżyniera fabrycznego[4]. W 1934 został przeniesiony na takie samo stanowisko do Fabryki Wyrobów Tytoniowych PMT w Poznaniu[16]. Po otrzymaniu dyplomu inżyniera został przeniesiony do korpusu oficerów rezerwy inżynierii i saperów, i przydzielony w rezerwie do batalionu elektrotechnicznego w Nowym Dworze Mazowieckim[17]. Na stopień kapitana rezerwy został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1939 i 21. lokatą w korpusie oficerów saperów[18]. W czasie II wojny światowej służył w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie, awansując na majora. Był jednym z 76 oficerów PSZ, których 26 września 1946 Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej pozbawił obywatelstwa polskiego. W 1949 założył przedsiębiorstwo Luneside Engineering Company (Halton), w skrócie „LECH” z siedzibą w Halton[19]. Firma zatrudniała 99 pracowników i kooperowała z takimi gigantami jak Rolls-Royce, Vickers, British Nuclear Fuels i British Aerospace[19]. Firma specjalizowała się w produkcji precyzyjnych mechanizmów, które wchodziły w skład wyposażenia takich samolotów jak de Havilland Comet, English Electric Lightning, BAC TSR-2, Concorde, SEPECAT Jaguar i Panavia Tornado[19]. Produkowała również części do reaktorów atomowych i innych urządzeń[19]. Zanim przedsiębiorstwo stało się znaczącym dostawcą precyzyjnie obrobionych komponentów dla przemysłu lotniczego i nuklearnego, zajmowało się między innymi produkcją mechanicznych słoni, które służyły jako atrakcje turystyczne, przejażdżki dla dzieci z nadmorskich miejscowości na terenie całego kraju (poza sezonem słonie wracały do Halton w celu konserwacji i przechowywania)[20][21][22]. Zmarł w grudniu 1978 na zawał mięśnia sercowego. 2 sierpnia 1927 ożenił się ze Stefanią Czerny, z którą miał dwie córki: Ewę, później Evę Hermacinski (1929–2023) i Halinę (ur. 1931)[23][24]. Córka Ewa, po śmierci ojca przez 20 lat prowadziła firmę „LECH”[24]. Ordery i odznaczenia
Przypisy
Bibliografia
|
||||||||||||||||||||
.jpg){kind=small}
