|
Teodor Mrozowicki
Teodor Mrozowicki herbu Prus III (ur. 8 listopada 1784 we Lwowie, zm. 13 kwietnia 1862 w Majdanie) – ziemianin galicyjski, pionier przemysłu cukrowniczego w Galicji. ŻyciorysTeodor Józef Tadeusz Ignacy Mrozowicki urodził się 8 listopada 1784 r. we Lwowie jako syn Stanisława, starościca stęgwilskiego i Marianny z Karczewskich herbu Jasieńczyk, starościanki liwskiej. Nauki pobierał m.in. w szkole realnej we Lwowie, gdzie poznał podstawy chemii, fizyki i mechaniki. Po wprowadzeniu przez cesarza Napoleona w 1806 r. blokady przywozów towarów kolonialnych wzrosło w Europie zainteresowanie produkcją cukru. W prasie niemieckiej i francuskiej pojawiło się wówczas wiele artykułów na temat doświadczeń odnośnie do produkcji cukru z buraka. Otrzymawszy od ojca kilka majątków Mrozowicki rozpoczął w nich uprawę buraków cukrowych i na podstawie literatury naukowców niemieckich i francuskich opracował własną technologię i skonstruował urządzenia do przerobu cukru z buraków cukrowych. W jednym ze swoich majątków, Puźnikach w pow. brzeżańskim, rozpoczął w 1823 r. produkcję cukru – cukrownia ta, nazywana wówczas ogniową, pomimo że miała charakter doświadczalny, jest uznana jako pierwsza cukrownia uruchomiona w Cesarstwie Austriackim, a Mrozowicki został nazwany ojcem cukrownictwa galicyjskiego[1]. Po trzech latach istnienia cukrownia ta została w 1826 r. przeniesiona z Puźnik do miasteczka ojca, Sokołówki, gdzie gospodarował jego młodszy brat Franciszek, a niedługo po tym założył nową cukrownię w kolejnym swoim majątku, Kołodziejówce, która leżała o trzy mile ode Lwowa na trakcie do Bursztyna, co było bardziej dogodne dla sprzedaży cukru we Lwowie[1]. Zygmunt Przyrembel[2] uważa, że rozpoczęcie na większą skalę produkcji cukru w Sokołówce w 1826 r., można uważać za początek przemysłu cukrowniczego na ziemiach polskich[3]. Ta data początków polskiego przemysłu cukrowniczego jest również przyjęta we współczesnych publikacjach[4]. Mrozowiccy w 1833 r. zostali wymienieni, obok generała Ferdynanda Piotra hr. de Hennequin et Curel de Fresnel z Olszanicy, jako najwięksi producenci cukru w Galicji[5]. Mrozowicki swoje innowacyjne rozwiązania publikował w czasopismach lwowskich, czym spopularyzował wśród ziemian galicyjskich cukrownictwo, w konsekwencji czego zaczęto uprawiać buraki cukrowe i powstało wówczas kilka nowych cukrowni. Cieszył się on powszechnym podziwem, zwłaszcza, że wskutek choroby na ospę utracił w dzieciństwie wzrok i swoje inżynierskie pomysły realizował jako osoba niewidoma, w czym pomagał jemu jego ojciec, Stanisław. Jak pisze Stanisław Nikiel: Czasopisma lwowskie w latach 1826-1830 w licznych artykułach podkreślały pionierski charakter działalności Mrozowickich i ich wielkie zasługi dla rozwoju cukrownictwa w Galicji[6]. Teodor Mrozowicki był patronem tytularnym parafii Cerkwi greckokatolickiej pw. Św. Paraksewy w Puźnikach[7]. W 1815 r. ożenił się z Sylwią Oziembłowską herbu Radwan (ur. w 1791, zm. 9 lutego 1861 w Majdanie). Pozostawił z nią ośmioro dzieci: Agnieszkę Mariannę Felicję, Walerianę Marię Ignację, Feliksa Józefa Ignacego, Felicję Józefę Ignację, Justyna Franciszka Marcelego, Marię, Jana Celestyna Wiktora oraz Eligiusza Franciszka Teodora[8]. Teodor Mrozowicki zmarł 13 kwietnia 1862 w swoim majątku Majdan w powiecie nadwórniańskim. Wywód przodków
Bibliografia
Przypisy
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
