Trakt Królewsko-Cesarski w Poznaniu

Trakt Królewsko-Cesarski
w Poznaniu

Oznakowanie traktu w przestrzeni miasta
Dane szlaku
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
Początek	Brama Poznania
Koniec	Zamek Cesarski w Poznaniu
Długość	ok. 3 km
Multimedia w Wikimedia Commons
Informacje w Wikipodróżach

Trakt Królewsko-Cesarski w Poznaniu – główna trasa turystyczno-kulturowa przebiegająca przez Poznań. Łączy najpopularniejsze turystycznie obszary centrum Poznania, obejmując obiekty związane z dziedzictwem kulturowym miasta i prezentując je przez pryzmat dziejów społeczności Poznania.

Projekt Trakt Królewsko-Cesarski realizowany był w latach 2006-2013 przez Urząd Miasta Poznania^[1], na podstawie koncepcji powstałej w 2004 w Regionalnym Ośrodku Badań i Dokumentacji Zabytków w Poznaniu^[2]. Program stanowił realizację założeń Narodowego Programu Kultury „Ochrona Zabytków i Dziedzictwa Kulturowego na lata 2004-2013”^[3]. Od 2009 koordynowany jest przez Centrum Turystyki Kulturowej TRAKT (w 2020 przemianowane na Poznańskie Centrum Dziedzictwa) – instytucję kultury Miasta Poznania, będącą od 2013 także operatorem Bramy Poznania^[4].

W 2015 szlak został przeprojektowany. W ramach prac m.in. zmodyfikowano i skrócono jego przebieg, dodano nowe obiekty, zmieniono identyfikację wizualną i oznaczenia w przestrzeni miasta, a także rozpoczęto wydawanie nowych publikacji turystycznych^[5].

„Królewskość” traktu związana jest z następującymi postaciami:

„Cesarskość” traktu wiąże się z wizytą:

• Ottona III – cesarza, który przebywał w Poznaniu w roku 1000, w związku z udziałem w zjeździe gnieźnieńskim,
• Napoleona Bonaparte – cesarza Francuzów, który przebywał w Poznaniu w 1806, 1807 i dwukrotnie w 1812 r. Podczas swojej pierwszej wizyty, zamieszkał w Kolegium Jezuickim i stamtąd dowodził swoją armią, czyniąc Poznań na kilka tygodni stolicą Europy,
• Wilhelma II – ostatniego niemieckiego cesarza i króla Prus, który zbudował w Poznaniu zamek cesarski.

Według opisu autorów „głównymi bohaterami” Traktu Królewsko-Cesarskiego jest „czterdzieści pokoleń poznaniaków”, a dziedzictwo kulturowe Poznania interpretowane ma być przez pryzmat dążenia ludzi z nim związanych do przezwyciężania trudności i osiągania sukcesu - metaforycznego „sięgania po koronę”^[6]. Zachowana od początku istnienia traktu nazwa odwołuje się również do tradycji monarszej: królewskiej, głównie piastowskiej, oraz cesarskiej, związanej z pobytami w Poznaniu władców noszących tytuł cesarski^[2]. Narracja traktu zawężona jest do dziedzictwa związanego z okresem historii między Chrztem Polski w 966 a 1918. Trasa przeznaczona jest do zwiedzania pieszego, rowerowego bądź z wykorzystaniem komunikacji miejskiej^[7].

Trakt wewnętrznie dzieli się na:

• „oś główną”, mającą ok. 3 kilometrów długości, przebiegającą od Bramy Poznania do Zamku Cesarskiego. Ma charakter materialny^[a], oznakowany jest w przestrzeni miejskiej bordowymi tablicami z wyciętą koroną - logo traktu, umieszczonymi na elementach infrastruktury miejskiej^[7];
• trzy „obszary”: Ostrów Tumski, Stare Miasto oraz Śródmieście, w których wytyczono „szlaki główne” oraz „szlaki uzupełniające”. „Szlaki główne” oraz „szlaki uzupełniające” mają charakter wirtualny^[a], nie są oznakowane w przestrzeni miejskiej, zostały opisane w internetowych i drukowanych publikacjach turystycznych^[7];
• „szlaki tematyczne”, skupione na określonych tematach związanych z historią Poznania. Mają charakter wirtualny^[a], nie są oznakowane w przestrzeni miejskiej, zostały opisane w internetowych i drukowanych publikacjach turystycznych^[7]. Dotychczas (stan na październik 2017) przygotowane zostały „Szlak dziedzictwa żydowskiego” oraz „Szlak dziedzictwa Reformacji”^[8].

W oparciu o walory kulturowe miasta wyłonione zostały cztery wątki tematyczne traktu, podkreślające elementy decydujące o wyjątkowości Poznania. W pierwotnej formie traktu umożliwiały one turyście wybranie interesujących go atrakcji z wachlarza propozycji kulturalnych i turystycznych Poznania, według następujących „wątków”:

• Trakt Historii – „Tu zaczęła się Polska...”,
• Trakt zabytków architektury – „Tak budował się Poznań – Trakt Pracy i Piękna”,
• Trakt tradycji wielkopolskich – „Nie tylko pyry z gzikiem – Dobra Strawa i Zabawa”.

Przebieg Traktu wiązał się z historią rozwoju urbanistyki i architektury: od miejsca początków Państwa Polskiego, poprzez miasto średniowieczne, nowożytne, aż do współczesności. Oś jego pierwotnego przebiegu wytyczono następująco: Jezioro Maltańskie – Kościół św. Jana Jerozolimskiego za murami – Śródka – Most Jordana – Ostrów Tumski – Most Bolesława Chrobrego – Chwaliszewo – Stary Rynek – ul. Paderewskiego – plac Wolności – ul. 27 Grudnia – ul. Fredry – Most Teatralny – ul. J.H. Dąbrowskiego – Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa i św. Floriana.

Przy realizacji programu w latach 2006-2013 podejmowana była współpraca z partnerami stałymi – 21 instytucjami kultury i sztuki, nauki oraz przedstawicielami duchowieństwa, a także z partnerami stowarzyszonymi, którzy reprezentowali na forum programu instytucje branżowe (m.in. organizacje turystyczne):

• Małolepszy B, Moszyński M., Pukianiec M.: Przewodnik po Trakcie Królewsko-Cesarskim, Centrum Turystyki Kulturowej Trakt, Poznań 2015, ISBN 83-62415-15-0, ISBN 978-83-62415-15-1
• Jabłońska A., Matyaszczyk D., Poznań Trakt Królewsko-Cesarski, przewodnik turystyczny, Wydawnictwo Miejskie, Poznań 2007, ISBN 978-83-7503-026-6,
• Konsorcjum PART S.A. i RES Management, Strategia Rozwoju Narodowego Produktu Turystycznego „Trakt Królewsko-Cesarski w Poznaniu”, Poznań 2005

• Weekend z Historią na Trakcie Królewsko-Cesarskim w Poznaniu

• Trakt Królewsko-Cesarski w Poznaniu