Ukraińska Akademia Gospodarcza w Poděbradach

Ukraińska Akademia Gospodarcza

Українська господарська академія

Ukrainian School of Economy

Zamek w Poděbradach – siedziba Akademii
Data założenia	1922
Data likwidacji	1935
Państwo	Pierwsza Republika Czechosłowacka
Adres	Poděbrady, zamek
Rektor	Borys Iwanyckyj
Położenie na mapie Czech Ukraińska Akademia Gospodarcza
50°08′N 15°07′E/50,133333 15,116667

Ukraińska Akademia Gospodarcza w Poděbradach – ukraińska uczelnia o profilu politechnicznym, działająca w Podiebradach w Czechosłowacji w latach 1922–1935.

Inicjatorem utworzenia Akademii był ukraiński komitet obywatelski, w którym największa rolę odgrywało Wszechukraińskie Towarzystwo Techników Rolniczych (Всеукраїнська спілка сільськогосподарських техніків), które działała w Tarnowie.

Statut Akademii został zatwierdzony przez Ministerstwo Rolnictwa Republiki Czechosłowackiej 16 maja 1922. W maju 1925 do statutu uczelni wprowadzono zmiany. Według nowego statutu była to prywatna szkoła wyższa z 4-letnim programem nauczania, uzyskiwano w niej tytuł inżyniera.

Uczelnia składała się z trzech fakultetów:

• agronomiczno-leśny (oddziały agronomiczny i leśny – w sumie 19 katedr)
• ekonomiczno-spółdzielczy (oddziały ekonomiczny, spółdzielczy, statystyczny – w sumie 20 katedr)
• inżynierski (oddziały hydrotechniczny i chemiczno-technologiczny – w sumie 20 katedr)

Akademia finansowana była przez rząd czechosłowacki i podlegała 2 ministerstwom: Rolnictwa (nauczanie), oraz do 1928 r. – Spraw Zagranicznych (sprawy organizacyjno-administracyjne).

Akademia zatrudniała 118 wykładowców (92 Ukraińców i 26 Czechów)^[1]. Przez cały okres jej funkcjonowania naukę pobierało 786 studentów, w tym studia ukończyło 559. Nauka była bezpłatna, część studentów otrzymywała stypendia^[2]. Przy uczelni działała biblioteka (około 30 tysięcy tomów), 33 gabinety naukowe, 14 laboratoriów, 2 fermy, szkółka leśna i stacja meteorologiczna.

W ramach uczelni działał Ukraiński Instytut Techniczno-Gospodarski, prowadzący od 1932 studia zaoczne. Akademia prowadziła szeroką działalność naukowo-wydawniczą. UGA i jej profesorowie uczestniczyli w międzynarodowym życiu naukowym (kongresy, publikacje itp.). Działalność badawczo-wydawnicza UGA i jej profesorów była znaczna. W czasie istnienia UGA opublikowano 698 publikacji naukowych, w tym 229 książek (głównie podręczników dla studentów), w tym szereg pierwszych technicznych podręczników dla szkół wyższych w języku ukraińskim (opublikowano tylko 37, inne były w większości litograficzne). Ogromne znaczenie miał rozwój ukraińskiej nomenklatury technicznej (m.in. Komisja Terminologii Leśnej wydała niemiecko-ukraiński Słownik Leśnictwa). W czasie jego istnienia w UGA działało 50 organizacji, w tym 9 naukowo-zawodowych i profesjonalnych^[3].

• Iwan Szowheniw 1922–1925, 1926–1927
• Borys Iwanycki 1925–1926, 1928–1935
• Serhij Tymoszenko 1927–1928

• Łuka Bicz – prawo gospodarcze
• Olgierd Boczkowski – socjologia
• Serhij Borodajewski – historia spółdzielczości i spółdzielczość kredytowa
• Otto Ejchelman – prawo administracyjne i międzynarodowe
• Borys Iwanycki – leśnictwo i dendrologia
• Borys Martos – teoria spółdzielczości, spółdzielczość spożywcza
• Ołeksandr Mycjuk – ekonomia polityczna
• Fedir Szczerbyna – statystyka
• Wołodymyr Starosolski – prawo państwowe
• Wasyl Iwanys – technologia chemiczna
• Isaak Mazepa – łąkarstwo i gleboznawstwo
• Wasyl Koroliw – anatomia i fizjologia weterynaryjna

W 1928 r. Ministerstwo Rolnictwa zabroniło przyjmowania nowych studentów i poleciło przystąpić do likwidacji uczelni. W 1931 r. utworzono (z zamiarem podtrzymania działalności naukowej) Towarzystwo Przyjaciół Akademii, jednak nie udało się zebrać wystarczających funduszy, i uczelnia została ostatecznie zamknięta w 1935 r.

• Tajny Uniwersytet Ukraiński
• Wolny Uniwersytet Ukraiński

• Українська господарська академія w: Dovidnyk z istorii Ukrainy, opr. Ihor Pidkova, Roman Shust, Kost Bondarenko; Lviv 1999, Wyd. Lvivskyi derzhavnyi universytet im. Ivana Franka i Vydavnyctvo Heneza, ISBN 978-966-504-237-2.