Ulica Brzozowa w Warszawie
Ulica Brzozowa – ulica znajdująca się na Starym Mieście w Warszawie, biegnąca od ul. Celnej do ul. Mostowej. HistoriaUlica Brzozowa od XV wieku jest ulicą Starej Warszawy. Nazwa, nadana oficjalnie w 1770, pochodzi od brzóz rosnących na cmentarzu szpitala św. Łazarza znajdującym się u zbiegu z Mostową[2]. Dawniej była zwana Podwalną, ze względu na jej położenie pod murami obronnymi miasta, oraz Między Spichlerzami - od spichlerzy znajdujących się po stronie parzystej ulicy[3]. Z jednej strony zabudowana była oficynami kamienic rynkowych strony wschodniej. Po drugiej stronie na przełomie XVI i XVII wieku znajdowały się dworki drewniane oraz charakterystyczne dzielnice składów towarowych pełniące głównie funkcję spichlerzy do przechowywania zboża. Wznoszone były przez kupców takich jak: Baryczkowie, Gizowie, Karbowie, Strubiczowie. Ulicę zamieszkiwali rzemieślnicy oraz staromiejscy handlarze. Wiek XIX przyniósł przemiany demograficzne i architektoniczne. Domy w tym okresie były często przekształcane, zaś ich lokatorami stali się liczni Żydzi. Przy budowie stojących tam domów wykorzystano starsze relikty murów obronnych. W związku z przesunięciem się w XVIII wieku na wschód koryta Wisły spichrze znajdujące się pomiędzy ulicami Brzozową i Bugaj nie mogły już dłużej pełnić swych gospodarczych funkcji i zostały przekształcone na budynki mieszkalne[4]. Na przełomie XIX i XX wieku domy traciły historyczny wystrój, zaś brak regulacji dotyczących wysokości budynków sprawiał, że obok siebie stały nadbudowane, liczące pięć czy siedem kondygnacji „niebotyki“. W dwudziestoleciu międzywojennym przebudowano dawny spichlerz Strubiczów w dom profesorski według projektu Kazimierza Tołłoczki. W 1944 roku został zniszczony, odbudowano go w latach 1959–1962. W roku 1923 na stokach Gnojnej góry wybudowano zespół gmachów Pocztowej Kasy Oszczędności, zaprojektowany przez Mariana Lalewicza. Gigantyczny kompleks nosił adres Brzozowa 2/4, Bugaj 3 i 5. Okres 1939–1945 nie przyniósł przy ulicy wielkich zniszczeń, jednak podjęcie odbudowy domów dopiero w roku 1959 sprawiło, że niezabezpieczone 15 lat wypalone wcześniej obiekty nadawały się już tylko do rozbiórki i rekonstrukcji. Odbudowa nie była zbyt wierna: wprowadzono liczne zmiany w wyglądzie domów i ukształtowaniu ich fasad. W 1773 roku powołano Komisję Edukacji Narodowej. Biura tejże komisji znajdowały się częściowo w domu przy ulicy Brzozowej, ale także w pałacu Krasińskich i w pomieszczeniach przy Bibliotece Załuskich. W 1965 założenie urbanistyczne ulicy zostało wpisane do rejestru zabytków. Ważniejsze obiekty
Przypisy
Bibliografia
Linki zewnętrzne |