|
Urszula Plewka-Schmidt (ur. 29 grudnia 1939 w Smoguleckiej Wsi, zm. 20 stycznia 2008 w Pławnie) – polska artystka i pedagog, współtwórca „polskiej szkoły tkaniny”, uprawiająca monumentalne kompozycje ścienne. Profesor sztuk plastycznych (1996) o specjalności gobelin artystyczny, malarstwo, tkanina[1].
Życiorys
Absolwentka Akademii Rolniczej w Poznaniu (1964) i Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Poznaniu. Dyplom w 1966 na Wydziale Malarstwa w pracowni prof. M. Szmańdy; związana z uczelnią do 1992, debiut w pracowni Magdaleny Abakanowicz, od 1980 prowadziła Pracownię Barwy na Wydziale Architektury Wnętrz. W 1991 powołała Scholę Posnaniensis, Wyższą Szkołę Sztuki Stosowanej, której była do 2006 rektorem i wykładowcą. W 1996 uzyskała tytuł naukowy profesora.
Twórczość
Zapoczątkowała swoją działalność artystyczną w latach 70. tworząc formy tkane i struktury przestrzenne, metalowe konstrukcje obciągnięte materiałem tkackim. Z tych lat datują się również początki akcji wkraczania tkaniny w przestrzeń jak „Działania pejzażowe”, utrwalone jedynie na kliszy fotograficznej, będące zbliżeniem do performance. Kolejny okres to powrót artystki do tradycyjnych technik tkackich, które stosuje odtąd w swoich pracach. Udział w 1971 w prestiżowym V Międzynarodowym Biennale Tkaniny Artystycznej w Lozannie zaowocował zaproszeniami na następne Biennale torując drogę do wielu wystaw o zasięgu światowym. Przełomową rolę odegrało zaprezentowanie tam w 1979 tkanin: „Madonny z Krużlowej” i „Marilyn Monroe” – zderzenia dwóch kanonów piękna, historii ze współczesnością, będących jednocześnie odpowiedzią artystki w dyskusji twórców XX wieku nad wzajemnym przenikaniem różnych dziedzin sztuki.
Często przewijającym się tematem monumentalnych prac U. Plewki-Schmidt jest refleksja nad czasem, jego przemijaniem, jego oddziaływaniem na ludzi oraz interpretacja tradycji minionych epok. W swoich kompozycjach ściennych artystka operuje m.in. znanymi wizerunkami sztuki świeckiej i obiektami kultu.
Galeria
-
„Okrąg” – VII Biennale Tkaniny, Lozanna, 1975.
-
„Kanony piękna” IX Biennale Tkaniny, Lozanna, 1979.
-
„Kanony piękna” IX Biennale Tkaniny, Lozanna, 1979.
-
„Czas życia, czas śmierci”, 1986.
-
„Ogrody pamięci”, 1987.
-
„Notatnik”, 2000.
Cykle prac
- „Podróż do źródeł czasu”, 1978
- „Czas życia, czas śmierci” 1986
- „Ogrody pamięci”, 1987
- „Ten XX wiek”, 2001
Ważniejsze wystawy
- 1971 V Międzynarodowe Biennale Tkaniny Artystycznej w Lozannie
- 1972 Centralne Muzeum Włókiennictwa, Łódź „Kompozycje tkackie”
- 1973 VI Międzynarodowe Biennale Tkaniny Artystycznej w Lozannie
- 1975 VII Międzynarodowe Biennale Tkaniny Artystycznej w Lozannie
- 1977 Biuro Wystaw Artystycznych, Poznań „Wystawa gobelinów”
- 1977 VIII Międzynarodowe Biennale Tkaniny Artystycznej w Lozannie
- 1980 Centralne Muzeum Włókiennictwa, Łódź „Podróż do źródeł czasu”
- 1980, 1982, 1984 Chateau de Copet, Genewa: wystawy indywidualne
- 1981 X Międzynarodowe Biennale Tkaniny Artystycznej w Lozannie
- 1985 Filharmonia Narodowa, Warszawa – pokaz cyklu gobelinów „Chopin”
- 1987 Jacques Baruch Gallery, Chicago – wystawa indywidualna „U.P.Schmidt tapestry”
- 1988 Interart 88, Poznań – pokaz indywidualny gobelinów i kompozycji przestrzennych
- 1992 Galeria Atena, Warszawa, wystawa gobelinów towarzysząca Międzynarodowe Triennale Tkaniny|7 Międzynarodowemu Triennale Tkaniny, Łódź 92
- 1997 Centrum Sztuki – Galeria El, Elbląg, „U.P.Schmidt. Tkanina Monumentalna”
- 1997 Hertogenbosch, Provinciehuis
- 2000 Biuro Wystaw Artystycznych, Gorzów Wielkopolski – wystawa indywidualna
- 2000 Galeria Sztuki Współczesnej, Kołobrzeg – wystawa indywidualna
- 2001 Centralne Muzeum Włókiennictwa; Łódź, Międzynarodowe 10. Triennale Tkaniny – wystawa indywidualna
Wystawy indywidualne
Od 1972 kilkadziesiąt wystaw w kraju i zagranicą m.in.: Pittsburg, Genewa, Hertogenbosch, Eindhoven, Freiburg, Chicago, Sztokholm, Moskwa.
Wystawy zbiorowe
Od 1965 udział w wielu wystawach krajowych i zagranicznych oraz międzynarodowych prezentacjach sztuki polskiej m.in.: Lozanna, Haarlem, Groningen, Venlo, Edynburg, Liverpool, Londyn, Hawana, Brno, Chicago, Austin, Cleveland, Kopenhaga, Aalborg, Praha, Chicago, Nowy Jork, Berlin, Hamburg, Lille, Paryż, Zagrzeb, Belgrad, Düsseldorf, San Francisco, Helsinki, Madryt, Lizbona, Moskwa, Mexico, Regstrup, Angers.
Prace w zbiorach
- Kunstgewerbemuseum – Staatlicher Preussischer Kulturbesitz, Berlin, Niemcy
- Kościół i klasztor OO Paulinów na Jasnej Górze, kolekcja gobelinów „Jan Paweł II w Sanktuariach Maryjnych Świata” (wspólnie z Włodzimierzem Schmidtem), Częstochowa, Polska
- Muzeum Początków Państwa Polskiego, Gniezno, Polska
- Centralne Muzeum Włókiennictwa, Łódź, Polska
- Muzeum Narodowe w Poznaniu, Poznań, Polska
- Musée Cantonal des Beaux-Arts. musees.vd.ch. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-06-18)]., Lozanna, Szwajcaria
- The Art Institut of Chicago, Chicago, USA
- Muzea Watykańskie, Watykan
- Ponadto w kolekcjach i zbiorach prywatnych we Francji, Izraelu, Niemczech, Nowej Zelandii, Norwegii, Polsce, Szwajcarii, USA
Nagrody
- Stypendium Ministerstwa Kultury i Sztuki, 1974
- Nagroda Województwa Poznańskiego za wybitne osiągnięcia w dziedzinie upowszechniania kultury, 1979
- Nagroda im. Błogosławionego Brata Alberta za twórczość o tematyce sakralnej, 1988
- Nagroda indywidualna miasta Poznania, 1989
- Nagroda Ministra Kultury i Sztuki III stopnia za szczególne osiągnięcia w dziedzinie dydaktyczno-wychowawczej
- Medal „Ad Perpetuam Rei Memoriam” nadany przez wojewodę poznańskiego, 1996
- Medal Centralnego Muzeum Włókiennictwa w Łodzi (10. Międzynarodowe Triennale Tkaniny) 2001
Przypisy
Bibliografia
- Teisseyre St. (red.), Państwowa Wyższa Szkoła Sztuk Plastycznych w Poznaniu. 1919-1969, Poznań 1971
- Wróblewska D., Konstrukcje z włókna/Structures Made of Fibers /w:/ Projekt, nr 1/92/, 1973.
- Kuenzi A., La Nouvelle Tapisserie, Genéve 1973, Paris-Lausanne 1981
- Ritschard C., Thevoz M., CITAM, Lausanne 1975
- Kondratiukowa K., Unikatowa tkanina polska w latach 1961–1971 /w/ Centralne Muzeum Włókiennictwa, Łódź 1977
- Wróblewska D. Fotogobelin /Photo-tapestry /w:/ Projekt, nr 4 /125/, 1978
- Huml I., Polska sztuka stosowana XX w., Warszawa 1978
- Thompson F.P. /OBE/, Tapestry. Mirror of History. London-Melbourne-New York 1980
- Contantine M., Larsen J.L., Beyond Craft: The Art, New York b.d.
- Constantine M., Larsen J.L., The Art Fabric Mainstream, New York-London-Toronto-Melbourne 1981
- Załecka J., Tkanina. Ceramika /w:/ Kostyrko T. /red./, Sztuki plastyczne w Poznaniu. 1945-1980, Poznań b.d.
- Jurga H., Od makaty do „miękkiej rzeźby” /w:/ Odra nr 5/1984
- Mainguy Ch., Pomnier S. Thomas M., L’Art Textile, Paris 1985 (Edition:Skira)
- Wimmer G., Polish Textile Art: Photo-Realism in the Second Generation /w:/ American Craft, /February-March/ 2-3/1986
- Jurga, H., Tkanina. Ceramika. Szkło, Warszawa 1987
- Huml I., Współczesna sztuka użytkowa /w:/ Kowalska B. (red.), Dzieje sztuki polskiej, Warszawa 1987
- Zawisza N., Urszula Plewka-Schmidt. Tapestry, Lódź 1984
- Huml I., Współczesna tkanina polska, Warszawa 1989
- Wróblewska D., Fiber Art and world Image; Wimmer G., Contemporary Polish Fiber Art; Bar-Or G., The Background to the Polish Revolution in Textile Art /w:/ Contemporary Polish Fiber Art., Ein Harod 1991
- Mańczak A. Textilkunst und Fotografie /w:/ Textilforum nr 2, 1992
- Jotejko J., Cmentarzyska czasu. O tkaninie Urszuli Plewki-Schmidt (wywiad) /w:/ Arteon, Magazyn o sztuce nr 5, 2000
- Zawisza, N., Scenografia do..., tekst do retrospektywy, Poznań, 2001
Identyfikatory zewnętrzne:
|
