Władcy Pomorza Gdańskiego Nagrobek książąt pomorskich w archikatedrze oliwskiej
Książęta gdańscy (pomorscy) (XI-XII w.)
Daty panowania
Władca
Uwagi
ok. 1046
Siemomysł
Książę pomorski, znany jedynie z zapiski w Rocznikach altaichskich i dokumentu króla niemieckiego Henryka III z 1040
ok. 1060 – 1106
Świętobor I
1106 – ok. 1113
Świętopełk I
Bolesław III Krzywousty pokonał dwóch książąt pomorskich – sądzi się, że jednym z nich mógł być Świętopełk I. Od tego momentu datuje się podległość Pomorza Gdańskiego Polsce, zaś gwarantami zależności mieli być namiestnicy (z tytułem princeps ), od drugiej połowy XII w. tworzący dynastię Sobiesławiców. W 1227 roku przyjęto tytuł dux Pomeraniae .
Daty panowania
Władca
Pokrewieństwo
Uwagi
?-ok. 1178
Sobiesław I gdański
ok. 1178-1205/07
Sambor I gdański
syn Sobiesława I
? – 1200/07
Grzymisław
Prawdopodobnie syn lub wnuk Świętopełka I
książę (namiestnik) świecki i lubiszewsko-tczewski
ok. 1178-1213/20
Mściwoj I gdański (Mszczuj I)
syn Sobiesława I
oficjalnie zarządca Pomorza, od ok. 1178 w Białogardzie nad Łebą , od 1205/07 w całości księstwa, od ok. 1210 po Grzymisławie (teść?) w Świeciu i Lubiszewie , od 1210 lennik Danii (stan ten się nie utrzymał)
1213/20 1266
Świętopełk II Wielki
syn Mściwoja I,
razem z braćmi do ok. 1229, od ok. 1224 wydzielił bratu Warcisławowi I Świecie i Gniew , od 1227 z tytułem księcia, wydzielił braciom: Raciborowi Białogardę nad Łebą , a Samborowi II Lubiszewo i Tczew , 1230 – ok. 1260 w Świeciu , od 1335/6 w Słupsku i Sławnie , od ok. 1262 w Białogardzie nad Łebą , pełnił zwierzchnictwo oficjalne nad braćmi
1219/20-1230
Warcisław I świecki
syn Mściwoja I
razem z braćmi, od ok. 1224 w Świeciu i Gniewie , od 1227 z tytułem księcia
1219/20-ok. 1262usunięty
Racibor białogardzki
syn Mściwoja I
razem z braćmi, od 1229 książę na Białogardzie nad Łebą
1219/20-1271usunięty
Sambor II tczewski
syn Mściwoja I
razem z braćmi, od 1229 książę na Lubiszewie i Tczewie , od 1230 w Gniewie
ok. 1260-1294 (patrz niżej)
Mściwój II (Mszczuj II)
syn Świętopełka II
w Świeciu , 1269-1271 lennik Brandenburgii , od 1266 formalny zwierzchnik Pomorza, 1269-1270 w niewoli, od 1271 w Gdańsku i Słupsku , od 1271 w Lubiszewie, Tczewie i Gniewie , od 1272 w Białogardzie nad Łebą , od 1273 w Wyszogrodzie
1266-1271usunięty
Warcisław II gdański
syn Świętopełka II
w Gdańsku, Białogardzie, Słupsku i Sławnie , 1267 strata Sławna , 1269 strata Białogardy
Władcy Pomorza gdańskiego z dynastii Sobiesławiców (z uwzględnieniem podziałów dzielnicowych).
Zjednoczone Pomorze gdańskie (1271-1309)
Daty panowania
Władca
Pokrewieństwo
Uwagi
1271 – 1294
Mściwój II (Mszczuj II)
syn Świętopełka II
Daty panowania
Władca
Pokrewieństwo
Uwagi (wytłuszczono władztwa spoza dzielnicy)
1294 – 1296
Przemysł II
z Piastów wielkopolskich
usynowiony przez Mściwoja II, formalny koregent od 1282
1296usunięty
Leszek inowrocławski
z Piastów kujawskich
usunięty, ale utrzymał się w Wyszogrodzie
1296 – 1299usunięty
Władysław I Łokietek
stryj Leszka inowrocławskiego
prawny następca Przemysła II,
Daty panowania
Władca
Pokrewieństwo
Uwagi (wytłuszczono władztwa spoza dzielnicy)
1299 – 1305
Wacław II
zięć Przemysła II
1305 – 1306
Wacław III
syn Wacława II
Dynastia Piastów
Pomorze Gdańskie po 1308/1309
Od 1308/09 Pomorze Gdańskie przeszło pod panowanie zakonu krzyżackiego . Do Królestwa Polskiego powróciło w 1466 w wyniku wojny trzynastoletniej .
Zobacz też
Bibliografia
Bądkowski L., Samp W., Poczet książąt Pomorza Gdańskiego , Gdańsk 1974.
Bruski K., Lokalne elity rycerstwa na Pomorzu Gdańskim w okresie panowania zakonu krzyżackiego , Gdańsk 2002.
Myślenicki W., Pomorscy sprzymierzeńcy Jagiellończyków , Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1979.
Spors J., Podziały administracyjne Pomorza Gdańskiego i Sławieńsko-Słupskiego od XII do początków XIV w. , Słupsk 1983.
Śliwiński B., Poczet książąt gdańskich , Gdańsk 1997.