Wieszczęta

Wieszczęta
	wieś
	; Widok na Wieszczęta
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Powiat	bielski
Gmina	Jasienica
Liczba ludności (2009)	487
Strefa numeracyjna	33
Kod pocztowy	43-386
Tablice rejestracyjne	SBI
SIMC	0055260
	Położenie na mapie gminy Jasienica Wieszczęta
	Położenie na mapie Polski Wieszczęta
	Położenie na mapie województwa śląskiego Wieszczęta
	Położenie na mapie powiatu bielskiego Wieszczęta
	49°49′53″N 18°51′52″E/49,831389 18,864444
	Multimedia w Wikimedia Commons

Wieszczęta (niem. Wiestschont, Wieschtzend, Wieschtont, cz. Věščút) – wieś sołecka w południowej Polsce, w województwie śląskim, w powiecie bielskim, w gminie Jasienica, w obrębie aglomeracji bielskiej. Powierzchnia sołectwa wynosi 199,4 ha, a liczba ludności 487^[3], co daje gęstość zaludnienia równą 244,2 os./km².

Od północy graniczy z Roztropicami, od zachodu z Kowalami, od południa z Bielowickiem, od południowego wschodu z Łazami, a od północnego wschodu z Rudzicą. Pod względem fizycznogeograficznym położona jest na Pogórzu Śląskim, a pod względem historycznym – na Śląsku Cieszyńskim.

Przez wieś płynie Łaziński Potok, prawobrzeżny dopływ Iłownicy^[4].

Części wsi

Integralne części wsi Wieszczęta^[5]^[6]
SIMC	Nazwa	Rodzaj
0055277	Kęciki	część wsi
0055283	Kowale	część wsi

Historia

Wieszczęta (wieś Wieszcza) powstały w XVI wieku jako osada zagrodnicza^[7]. Po raz pierwszy wzmiankowane zostały w 1577^[8]. Do 1594 Wieszczęta znajdowały się w granicach wydzielonego z księstwa cieszyńskiego skoczowsko-strumieńskiego państwa stanowego. Następnie miejscowość dzieliła na powrót losy księstwa cieszyńskiego do połowy XIX wieku. W 1849 r. weszła w skład powiatu bielskiego, tworząc gminę wiejską.

Według austriackiego spisu ludności z 1900 w 18 budynkach w Wieszczętach na obszarze 198 hektarów mieszkało 120 osób, co dawało gęstość zaludnienia równą 60,6 os./km². z tego 53 (44,2%) mieszkańców było katolikami, 65 (54,2%) ewangelikami a 2 (1,7%) wyznawcami judaizmu, 115 (95,8%) było polsko- a 5 (4,2%) niemieckojęzycznymi^[9]. Do 1910 roku przybyło: 1 budynek i 17 mieszkańców, z czego 12 katolików i 7 ewangelików, wszyscy zaś byli polskojęzyczni^[10].

W 1945 r. utraciła samodzielność jako gmina, wschodząc kolejno w skład: gminy Grodziec, gromady Grodziec (od 1954) i od 1973 r. gminy Jasienica. W latach 1975–1998 położona była w województwie bielskim.

Religia

Na terenie wsi działalność duszpasterską prowadzi Kościół Ewangelicko-Augsburski, parafia w Wieszczętach-Kowalach^[11]. Mieści się tu ewangelicki Kościół Pojednania^[12].

Ludzie związani z Wieszczętami

Henryk Ćmok (1932–2007) – polski duchowny luterański, konsenior diecezji mazurskiej Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w PRL (urodzony w Wieszczętach)^[13].

Przypisy

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 147243
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1453 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
↑ Gmina Jasienica: Sołectwo Wieszczęta. [w:] jasienica.pl [on-line]. [dostęp 2010-12-04].
↑ Mapa turystyczna. [dostęp 2024-11-13].
↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
↑ GUS. Rejestr TERYT
↑ J. Polak, 2011, s. 9
↑ Śląsk Cieszyński w początkach czasów nowożytnych (1528-1653). Idzi Panic (redakcja). Cieszyn: Starostwo Powiatowe w Cieszynie, 2011, s. 176. ISBN 978-83-926929-5-9.
↑ Gemeindelexikon der im Reichsrate vertretenen Königreiche und Länder, bearbeitet auf Grund der Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1900, XI. Schlesien. Wien: 1906. (niem.).
↑ Ludwig Patryn (ed): Die Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1910 in Schlesien. Troppau: 1912. (niem.).
↑ Wieszczęta-Kowale [online], luteranie.pl [dostęp 2024-06-30] .
↑ Wieszczęta – kościół Pojednania [online], luteranie.pl [dostęp 2024-06-30] .
↑ Zmarł ks. Henryk Ćmok. old2020.luteranie.pl. [dostęp 2021-12-26]. (pol.).

Bibliografia

Obrazki z dziejów gminy Jasienica. Jerzy Polak. Cieszyn: Muzeum Śląska Cieszyńskiego, 2011. ISBN 978-83-922005-6-7.

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 147243

[poczta-2] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1453 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .

[3] Gmina Jasienica: Sołectwo Wieszczęta. [w:] jasienica.pl [on-line]. [dostęp 2010-12-04].

[4] Mapa turystyczna. [dostęp 2024-11-13].

[R2013-5] Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)

[teryt-6] GUS. Rejestr TERYT

[7] J. Polak, 2011, s. 9

[8] Śląsk Cieszyński w początkach czasów nowożytnych (1528-1653). Idzi Panic (redakcja). Cieszyn: Starostwo Powiatowe w Cieszynie, 2011, s. 176. ISBN 978-83-926929-5-9.

[spiss-9] Gemeindelexikon der im Reichsrate vertretenen Königreiche und Länder, bearbeitet auf Grund der Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1900, XI. Schlesien. Wien: 1906. (niem.).

[10] Ludwig Patryn (ed): Die Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1910 in Schlesien. Troppau: 1912. (niem.).

[11] Wieszczęta-Kowale [online], luteranie.pl [dostęp 2024-06-30] .

[12] Wieszczęta – kościół Pojednania [online], luteranie.pl [dostęp 2024-06-30] .

[13] Zmarł ks. Henryk Ćmok. old2020.luteranie.pl. [dostęp 2021-12-26]. (pol.).

[2]

[1]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]