|
Wiktor Woroszylski
  Wiktor Woroszylski (ur. 8 czerwca 1927 w Grodnie, zm. 13 września 1996 w Warszawie) – polski poeta, prozaik, tłumacz i recenzent filmowy. ŻyciorysUrodził się w zasymilowanej rodzinie żydowskiej Grzegorza i Barbary z Grodzieńczyków. Ojciec był lekarzem prowadzącym praktykę przy ul. Rydza-Śmigłego 8 w Grodnie[1]. Po 1941 roku przesiedlony przez Niemców do getta w Grodnie, skąd wraz z rodziną się wydostał i ukrywał w Łosośnie na przedmieściach Grodna[2][1], pracując na fałszywych dokumentach w warsztacie stolarskim. W 1945 został repatriowany z Grodna do Łodzi, w której rozpoczął studia[3]. Początkowo studiował medycynę na Uniwersytecie Łódzkim[3], a od 1946 roku polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim[4]. Zapisał się do PPR, potem był członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej[5]. Zaczynał jako autor poezji publicystyczno-agitacyjnej, będąc czołową postacią tzw. pryszczatych. W 1947 r. przeniósł się do Warszawy. Od końca 1948 do 1951 mieszkał w Szczecinie, gdzie w 1949 roku urodził się jego pierwszy syn – Feliks. W 1950, z okazji święta 22 lipca, za poemat O generale Świerczewskim i tom wierszy pt. Śmierci nie ma otrzymał Państwową Nagrodę Artystyczną III stopnia[6]. W latach 1952–1956 studiował w Instytucie Literatury im. Maksyma Gorkiego w Moskwie, gdzie uzyskał doktorat z rusycystyki[3][7]. Po 1955 zaczął pisać lirykę refleksyjną, opowiadania, szkice, utwory dla dzieci i młodzieży oraz zajął się przekładami literackimi z języka rosyjskiego. Redaktor m.in. czasopism „Głos Ludu”, „Po prostu”, „Nowa Kultura”, a po 1977 roku czasopisma „Zapis” wydawanego w drugim obiegu. Tłumacz utworów i listów Zoszczenki, Majakowskiego, Sołżenicyna, Brodskiego, Awierincewa. Zerwał z komunizmem po stłumieniu rewolucji węgierskiej 1956, którą obserwował na własne oczy, przebywając wówczas w Budapeszcie. Przeżycia i przemyślenia z 1956 roku umieścił w Dzienniku węgierskim, którego z powodu cenzury nie mógł w całości wydrukować w Polsce, dlatego opublikowano go w Paryżu[3]. W 1957 roku usunięty ze stanowiska redaktora naczelnego pisma „Nowa Kultura” na osobiste polecenie Władysława Gomułki[7]. Woroszylski w 1964 roku sprzeciwił się władzom PRL, które zażądały potępienia autorów „listu trzydziestu czterech”, w którym krytykowano komunistyczną cenzurę[3]. W 1965 roku odmówił potępienia listu biskupów polskich do biskupów niemieckich[3]. W 1967 roku wyrzucony z PZPR za podpisanie protestu przeciwko usunięciu z niej Leszka Kołakowskiego[4]. W grudniu 1974 sygnatariusz listu 15 ws. zapewnienia Polakom w ZSRR dostępu do polskiej nauki i kultury[4]. W styczniu 1976 roku podpisał list protestacyjny do Komisji Nadzwyczajnej Sejmu PRL przeciwko zmianom w Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej[8]. W latach 70. związany z opozycją demokratyczną, współpracownik Komitetu Obrony Robotników i Komitetu Samoobrony Społecznej „KOR”[5]. Od lat 70. objęty zakazem druku przez cenzurę[7]. Od lutego 1978 członek i następnie wykładowca Towarzystwa Kursów Naukowych. W latach 1977–1979 wykładowca historii literatury rosyjskiej na Uniwersytecie Latającym[4]. 23 sierpnia 1980 roku dołączył do apelu 64 uczonych, pisarzy i publicystów do władz komunistycznych o podjęcie dialogu ze strajkującymi robotnikami[9]. Internowany po wprowadzeniu stanu wojennego i osadzony w więzieniu na Białołęce, a następnie w obozach w Jaworzu i Darłówku[3]. W 1983 po zamordowaniu Grzegorza Przemyka autor listu otwartego z protestem do wicepremiera Mieczysława F. Rakowskiego[4]. Był mężem Janiny z Witczaków (1925–2002)[10]. Zmarł w Warszawie, pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera G-14-6)[10]. TwórczośćProza
Poezja
Inne
Omówienia:
Ordery i odznaczenia
UpamiętnienieJest patronem ławeczki w Parku Ratuszowym w Krakowie w dzielnicy XVIII Nowa Huta, o czym informuje tabliczka. Patroni ławeczek w przestrzeni publicznej są wybierani w ramach projektu Kody Miasta realizowanego przez Krakowskie Biuro Festiwalowe, operatora tytułu Kraków Miasto Literatury UNESCO, którym Kraków został uhonorowany w 2013 roku[14][11]. Przypisy
Bibliografia
Linki zewnętrzne
Kontrola autorytatywna (osoba): |
||||||||||||||||||||
