|
Wolfgang Staudte
Wolfgang Staudte (ur. 9 października 1906 w Saarbrücken, zm. 19 stycznia 1984 w Zigarskim Urhu k. Mariboru w Słowenii) – niemiecki reżyser, scenarzysta, aktor i producent filmowy. Zasłynął po wojnie jako twórca oskarżycielskich filmów antynazistowskich, w których rozliczał swój naród z hitlerowskiej przeszłości. Pracował z powodzeniem zarówno w NRD, jak i – od 1953 – w RFN. ŻyciorysUrodził się w Saarbrücken w zachodnich Niemczech w rodzinie aktorskiej. Gdy miał sześć lat, jego rodzina osiadła w Berlinie. Chociaż z wykształcenia był inżynierem, w 1926 rozpoczął karierę artystyczną jako aktor teatralny na deskach berlińskich scen. Występował w sztukach wybitnych twórców niemieckiego teatru, Maxa Reinhardta i Erwina Piscatora[1]. Od 1933 miał zakaz występów scenicznych, ze względu na częste role w sztukach współczesnych "o antynazistowskich tendencjach"[2]. Od 1929 grał również w filmach. Wystąpił m.in. w epizodycznych rolach w kultowym Błękitnym aniele (1930) Josefa von Sternberga oraz w słynnym antysemickim Żydzie Süssie (1940) Veita Harlana. Jednak do historii kina przeszedł jako reżyser. W latach 30. tworzył filmy krótkometrażowe, a w czasie II wojny światowej – reklamowe. Fabuły reżyserował od 1943. Szczytowy okres jego twórczości przypada na pierwszą powojenną dekadę, kiedy Staudte pracował dla wytwórni DEFA w NRD[3]. Tworzył wtedy głośne filmy obrachunkowe, rozliczające naród niemiecki z nazizmu. Staudte był autorem pierwszego powojennego filmu niemieckiego Mordercy są wśród nas (1946) z Hildegard Knef w roli głównej, uważanego za jeden z najwybitniejszych filmów antynazistowskich. Ten ekspresjonistyczny w stylu obraz nakręcony został w ruinach zbombardowanego Berlina w radzieckiej strefie okupacyjnej. Opowiadał historię dwojga nieznajomych – byłej więźniarki obozu koncentracyjnego i lekarza, który jako żołnierz był świadkiem hitlerowskich zbrodni w Polsce. Poharatani przez wojnę bohaterowie muszą w powojennej rzeczywistości rozliczyć się z bolesną przeszłością i zacząć wszystko od nowa[4]. Tematykę antynazistowską kontynuował Staudte w Brunatnej pajęczynie (1949), która przyniosła mu główną nagrodę na MFF w Locarno, a następnie w satyrycznym Poddanym (1951) wg Heinricha Manna z wybitną kreacją Wernera Petersa. W tej grotesce z czasów wilhelmińskich Staudte poddał bezlitosnej krytyce kult posłuszeństwa i dyscypliny, demaskując tym samym źródła niemieckiego imperializmu. Po wyjeździe do RFN zrealizował dramat rodzinny Dziecko potrzebuje miłości (1955), wyróżniony Srebrnym Lwem na 16. MFF w Wenecji[5]. Pracując w Niemczech Zachodnich podejmował kolejne próby powiązania hitlerowskiej przeszłości z teraźniejszością w takich filmach jak Róże dla prokuratora (1959), Kiermasz (1960) czy Męski piknik (1964). Zekranizował także brechtowską Operę za trzy grosze (1963) z Hildegard Knef i Curdem Jürgensem w rolach głównych. Gdy jego kolejne filmy rozczarowywały i przechodziły bez echa, przeniósł się w latach 70. do telewizji, gdzie reżyserował popularne seriale, m.in. Tatort. Zmarł na niewydolność serca w Słowenii w czasie plenerowych zdjęć do filmu telewizyjnego Der eiserne Weg. Jego prochy zostały rozsypane nad Morzem Północnym 3 marca 1984. Wybrana filmografiaReżyserFilmy fabularne
Filmy krótkometrażowe
Przypisy
Bibliografia
Linki zewnętrzne
Kontrola autorytatywna (osoba): |
||||||||||||
.jpg)
