|
Ziemica półkulista
 Ziemica półkulista (Humaria hemisphaerica (F.H. Wigg.) Fuckel) – gatunek grzybów należący do rzędu kustrzebkowców (Pezizales)[1]. Systematyka i nazewnictwoPozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Humaria, Pyronemataceae, Pezizales, Pezizomycetidae, Pezizomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1]. Po raz pierwszy takson ten opisał w 1780 roku Friedrich Heinrich Wiggers, nadając mu nazwę Peziza hemisphaerica. Obecną nazwę nadał mu w 2005 r. Leopold Fuckel[1]. Ma 19 synonimów. Niektóre z nich:
Nazwa polska według M.A. Chmiel[3]. MorfologiaTypu apotecjum bez trzonu, początkowo miseczkowaty, w trakcie rozwoju coraz bardziej rozszerzający się i osiągający średnicę do 3 cm. Powierzchnia górna o barwie od białej do białoniebieskawej i dość gładka, powierzchnia dolna brązowa i gęsto owłosiona, z włoskami wystającymi ponad brzeg miseczki. Miąższ brązowawy, kruchy, bez zapachu[4].
Worki 8-zarodnikowe z nieamyloidalnymi wierzchołkami. Parafizy nitkowate z maczugowatymi wierzchołkami, septowane, w KOH szkliste. Zarodniki 20–24 × 10–12 µm, w KOH gładkie, w odczynniku Melzera brodawkowate lub chropowate, eliptyczne, często z nieco spłaszczonymi końcami, początkowo z dwiema gutulami, które po osiągnięciu dojrzałości rozpadają się na drobne kropelki. Włoski ze spiczastymi wierzchołkami, gładkie, w KOH brązowe, często septowane, o szerokości 7,5–12,5 µm, grubościenne[4].
Jest wiele gatunków grzybów o miseczkowatych owocnikach naziemnych, ale ziemica półkulista jest łatwa do odróżnienia. Inne gatunki tych grzybów albo są jaskrawo ubarwione, albo mają mniejsze owocniki, albo występują tylko na wypaleniskach. Podobne są gatunki z rodzaju Jafnea[4], ale nie występują w Polsce[3]. Występowanie i siedliskoHumaria hemisphaerica jest szeroko rozprzestrzeniona w Ameryce Północnej, Środkowej, Europie i Azji, pojedyncze jej stanowiska podano także w Ameryce Południowej. W Europie występuje od Morza Śródziemnego po Islandię i północne krańce Półwyspu Skandynawskiego[5]. W Polsce M.A. Chmiel w 2006 r. przytoczyła liczne stanowiska tego gatunku[3], w późniejszych latach również podano wiele jego stanowisk[6]. Grzyb naziemny[3], mykoryzowy, żyjący w symbiozie z drzewami, ale czasami także grzyb saprotroficzny, rozwijający się na silnie zbutwiałym drewnie[4]. Owocniki tworzy pojedynczo lub grupkami, zwykle od lipca do października, w miejscach wilgotniejszych lub po deszczach w lasach mieszanych, zaroślach i parkach[7]. Jest grzybem niejadalnym[7]. Przypisy
|
||||||||||||||||||||||||
