Związek został założony przez komitet założycielski składający się z 21 uczestników powstania. Został zarejestrowany 30 listopada 1989 roku w Rejestrze Stowarzyszeń prowadzonym przez Sąd Okręgowy w Warszawie, VII Wydział Cywilny i Rejestrowy pod numerem 593. Wkrótce połączył się ze Stowarzyszeniem Żołnierzy Powstania Warszawskiego, powstałym w 1989 roku na bazie Zespołu Środowisk Ruchu Oporu, działającym przy Warszawskim Okręgu Związku Bojowników o Wolność i Demokrację[2].
Cele, struktura i władze
Zgodnie z obecnie obowiązującym statutem, uchwalonym przez Walne Zebranie Delegatów Związku w dniu 23 marca 1991 roku, ze zmianami uchwalonymi przez Walne Zebranie Delegatów w dniu 21 listopada 1994 roku, celami związku są:
„utrzymywanie więzów przyjaźni, organizowanie pomocy i opieki nad powstańcami warszawskimi i ich rodzinami
badanie, upowszechnianie i utrwalanie historii Powstania Warszawskiego
reprezentowanie interesów członków Związku wobec władz i społeczeństwa”.
Zarząd Główny składający się z 9–15 członków Prezydium wybranych przez Walne Zebranie Delegatów oraz prezesów wszystkich kół środowiskowych i terenowych,
Główna Komisja Rewizyjna, oraz
Główny Sąd Koleżeński.
W 2014 roku w skład Zarządu Głównego i jego Prezydium wchodzili:
Organizacja nie prowadzi działalności gospodarczej ani odpłatnej działalności pożytku publicznego. Związek finansuje swoją działalność z darowizn i dotacji. Związek jest organizacją pożytku publicznego od 2004 roku.
honorowy patronat nad akcją „70 sekund dla powstania w 70. rocznicę” (2014)[7]
Zarząd Główny Związku Powstańców Warszawskich jest wydawcą książek o tematyce związanej z powstaniem warszawskim, m.in.:
Sławomir Fojcik: Żołnierze AK „Kryska”. Pruszków: Związek Powstańców Warszawskich. Zarząd Główny. Środowisko „Kryska”, 1994. Brak numerów stron w książce
Richard Woytak: Werble historii. Bydgoszcz: Związek Powstańców Warszawskich w Bydgoszczy, 1999. ISBN 83-902357-8-1. Brak numerów stron w książce
Związek jest wydawcą czasopisma „Powstaniec Warszawski. Biuletyn Informacyjny Związku Powstańców Warszawskich”.
Wystawa w siedzibie Związku
W 2022 roku w siedzibie związku otwarto nową multimedialną wystawę poświęconą powstaniu warszawskiemu[8].