|
Zygmunt Döllinger
Zygmunt Döllinger     Zygmunt Antoni Döllinger, także Doellinger, ps. „Doelli”[1] (ur. 1 kwietnia 1899 w Bogumiłowicach, zm. 29 maja 1949 w Londynie) – polski działacz niepodległościowy, polityk i prawnik, kapitan artylerii Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari, starosta brzeski, tarnowski i żywiecki, poseł na Sejm RP. ŻyciorysUrodził się 1 kwietnia 1899 w Bogumiłowicach, w ówczesnym powiecie brzeskim Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Leopolda (1859–1928), naczelnika miejscowej stacji c. k. kolei państwowych i Józefy ze Zbigniewiczów (1869–1930)[2][3][4][5]. Był bratem Kazimierza Mariana Czesława (1895–1946), działacza niepodległościowego[6], odznaczonego Krzyżem Niepodległości[7] i Krzyżem Walecznych[8], doktora praw, sędziego Wojskowego Sądu Okręgowego Nr VII w Poznaniu[9] i sędziego Sądu Okręgowego w Krakowie, notariusza w Przeworsku[10][5], porucznika audytora pospolitego ruszenia Wojska Polskiego[11][12] i Franciszka (ur. 1897), działacza niepodległościowego, odznaczonego Medalem Niepodległości[13], doktora praw, adwokata, podporucznika piechoty pospolitego ruszenia Wojska Polskiego[14][15]. Od 1909 uczęszczał do Gimnazjum św. Jacka w Krakowie[16][17][18][19]. 1 sierpnia 1914 w Oleandrach wstąpił do Legionów Polskich[20][4]. Pełnił służbę w c. k. Komendzie I Brygady w charakterze gońca[21]. W styczniu 1915 został zwolniony z Legionów „z powodu młodocianego wieku i niedorozwoju fizycznego”[20]. Po powrocie do Krakowa kontynuował naukę w c. k. Gimnazjum V[22][23]. Dwa lata później zdał tam egzamin maturalny[24]. 15 września 1917 został wcielony do cesarsko-królewskiej Obrony Krajowej[20]. Ukończył szkołę oficerów artylerii[21]. Egzamin złożył z odznaczeniem[21]. Został przydzielony do c. k. Pułku Artylerii Polowej Ciężkiej Nr 46[20]. Służbę w armii zaborczej pełnił do 31 października 1918[21]. W listopadzie 1918 wstąpił do 1 Pułku Artylerii Polowej Legionów[21]. Został przydzielony do 3. baterii i w jej szeregach walczył na wojnie z Ukraińcami, a następnie wojnie z bolszewikami[21]. 1 marca 1920 został przeniesiony do 16 Pułku Artylerii Polowej[21][4]. Wyróżnił się w walkach pod wsią Średnica-Maćkowięta (2 sierpnia) i Paproć Mała (4 sierpnia), dowodząc w zastępstwie 2. baterią I dywizjonu[21]. 8 i 20 sierpnia 1920 porucznik Lubomir Głażewski sporządził dwa wnioski na odznaczenie podporucznika Döllingera Krzyżem Złotym Orderu Virtuti Militari[25]. Oba wnioski „gorąco poparł” podpułkownik Adam Koc, dowódca Dywizji Ochotniczej, do której przydzielony był I dywizjon[25]. W styczniu 1921 Zygmunt Döllinger został przeniesiony do rezerwy[21]. W rezerwie został przydzielony do 26 Pułku Artylerii Polowej w Skierniewicach[26][27][28]. 8 stycznia 1924 został zatwierdzony w stopniu porucznika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 1314. lokatą w korpusie oficerów rezerwy artylerii[29][30]. W 1934, jako oficer pospolitego ruszenia pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Tarnów. Miał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr V. Był wówczas „reklamowany na 12 miesięcy”[31]. Po zwolnieniu z wojska kontynuował studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego[21]. W maju 1921 ponownie przerwał studia i wziął udział w III powstaniu śląskim jako dowódca artylerii Grupy „Południe”[21][32]. W 1923 ukończył studia z tytułem doktora praw[21]. 6 listopada tego roku rozpoczął aplikację sędziowską w Sądzie Okręgowym w Krakowie[21][4]. W grudniu 1925 zdał egzamin sędziowski ze stopniem celującym[21][4]. W maju 1926 został mianowany sędzią powiatowym w Białej[21][33]. 16 lutego 1929 został wybrany burmistrzem Białej, a w czerwcu 1930, po rozwiązaniu Rady Miasta, mianowany komisarzem rządowym Białej[21][4]. W lutym 1931 został mianowany starostą powiatowym w Brzesku, a 25 marca 1932 starostą powiatowym w Tarnowie, w dotychczasowym VII stopniu służbowym[21][34]. Od 30 kwietnia 1934 do 5 marca 1938 pełnił funkcję starosty powiatowego w Żywcu[4]. Był założycielem Towarzystwa Ziemi Żywieckiej[35]. W październiku 1935 został członkiem Rady Naczelnej Związku Powstańców Śląskich[36]. Później pełnił funkcję inspektora ministerialnego w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych[37]. 16 listopada 1938 został wybrany posłem na Sejm RP V kadencji w Okręgu nr 87 miasto Wadowice[37] z ramienia Obozu Zjednoczenia Narodowego, którego był członkiem i kierownikiem Oddziału Polityczno-Społecznego[38]. 1 września 1939 Eugeniusz Kwiatkowski zanotował w swoim Dzienniku: „Doellinger rozpuszczał w kuluarach Sejmu pogłoskę, że grupa generała Skwarczyńskiego zajęła Gdańsk. Władze wojskowe nie potwierdziły tego”[39]. We wrześniu 1939 dowodził 2. baterią w Ośrodku Zapasowym Artylerii Lekkiej nr 3 w Wilnie[40]. W walkach nie wziął udziału[40]. 19 września 1939 został internowany na terytorium Republiki Litewskiej[41]. W 1940, po zajęciu Litwy przez ZSRR, został przekazany do Obozu NKWD w Kozielsku (tzw. Kozielsk II), a 2 lipca 1941 do Obozu NKWD w Griazowcu[41]. 21 lipca tego roku został osadzony w więzieniu w Wołogdzie[41]. 9 października 1941, po zwolnieniu z więzienia, przybył do Buzułuku[41]. Tam został przyjęty do Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR i przydzielony do 6 Pułku Artylerii Lekkiej[40]. Później jako kapitan pełnił służbę w Oddziale Informacyjnym Sztabu Armii Polskiej na Wschodzie[4]. Po demobilizacji zamieszkał u brata Franciszka[4]. Zmarł 29 maja 1949 w Londynie[4]. Został pochowany na Cmentarzu Brompton[42][38]. 14 lutego 1931 ożenił się z Zofią z Uniechowskich ps. „Pajączek” (1909–1993), damą Orderu Virtuti Militari, z którą miał córkę Annę Karolę (ur. 19 grudnia 1932[43][35], zm. 2014), po mężu Ursyn-Niemcewicz, lekarkę[42]. Ordery i odznaczenia
Przypisy
Bibliografia
|
||||||||||||||||||||
