|
İsmail Gaspıralı
  İsmail Gaspıralı (Gasprinski) (20 marca 1851 – 24 września 1914) - krymskotatarski intelektualista, pedagog, wydawca i polityk. Jeden z pierwszych w Imperium Rosyjskim, który działał na rzecz edukacji i reform społecznych wśród społeczności tureckich i muzułmańskich[1][2]. ŻyciorysGaspıralı, którego nazwisko pochodzi od miasta Gaspra, skąd wywodził się jego ojciec, urodził się we wsi Uchuköy w pobliżu Bakczysaraju. Pochodził z rodziny szlacheckiej; odebrał staranną edukację[3]. Realizował swoje plany głównie dzięki założonej przez siebie i syna, w 1883 roku gazecie Tercüman[4]. W swoich publikacjach wzywał do zjednoczenia ludów tureckich i ich modernizacji na wzór europejski. Główną rolę w procesie modernizacji przyznawał powszechnej edukacji. Krytykował klerykalny model edukacji, który według niego zbyt duży nacisk kładł na sprawy religii[5][1]. Był również pomysłodawcą gazety przeznaczonej dla kobiet Alem-i Nisvan, którą redagowała jego córka Şefiqa[6] oraz gazetki dla dzieci. Swoją siostrę, Pembe Bolatukową, zachęcił do założenia szkoły dla dziewcząt w Bakczysaraju[7]. Był jednym z organizatorów I Wszechrosyjskiego Kongresu Muzułmańskiego oraz jednym z założycieli i przywódców partii Unia Muzułmańska (İttifaq âl-Möslimin), skupiającej muzułmańskich intelektualistów w Rosji[8]. NagrodyOrder Medżydów IV klasy Order Lwa i Słońca III i IV klasy Order Korony (Buchara) - złoty, III klasa Brązowy Medal Rosyjskiego Stowarzyszenia Technicznego w Petersburgu Jedna z ulic w Kijowie została nazwana jego imieniem i nazwiskiem. Przypisy
Kontrola autorytatywna (osoba): |
||||||||||
