|
Łomianki
Łomianki – miasto w Polsce w województwie mazowieckim, w powiecie warszawskim zachodnim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Łomianki. Zaliczane do aglomeracji warszawskiej. Miasto Łomianki powstało 1 stycznia 1989 roku z obszarów należących do sześciu wsi[1]:
Według danych GUS z 1 stycznia 2024 r. miasto liczyło 18 226 mieszkańców, będąc 29. najludniejszym miastem w województwie[2]. Położenie Miasto położone jest 14 km od centrum Warszawy przy drodze krajowej nr 7 (Warszawa – Gdańsk (ul. Kolejowa)). Łomianki graniczą od północy z sołectwami Łomianki Dolne i Łomianki Chopina, przez Wisłę z osiedlem Nowodwory w warszawskiej dzielnicy Białołęka, od wschodu z osiedlem Młociny w warszawskiej dzielnicy Bielany, od południa z Kampinoskim Parkiem Narodowym, miejscowościami Laski i Sieraków z gminy Izabelin, od zachodu z sołectwami Dziekanów Leśny i Kiełpin. Znaczna część Łomianek leży na terenie zalewowym w starorzeczu Wisły, w którym znajdują się trzy z sześciu jezior w gminie: Pawłowskie, Fabryczne i Ostrowskie. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa warszawskiego. HistoriaPoczątki osadnictwa w tej okolicy datowane są na X–XI wiek. Pierwsza wzmianka pisana pochodzi z 1418. Od XV–XVI wieku osadnictwo mennonickie nad Wisłą. Prywatna wieś szlachecka, w 1739 roku należała do klucza Łomianki Lubomirskich[6]. W XVIII wieku istniała tu prochownia założona przez generała Alojzego Fryderyka von Brühla. Wieś szlachecka Łomni położona była w 1580 roku w powiecie warszawskim ziemi warszawskiej województwa mazowieckiego[7]. Przed II wojną światową część gminy Młociny, po przyłączeniu Młocin do Warszawy samodzielna gmina wiejska Łomianki. W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Łomianki. Do 1975 należała do powiatu nowodworskiego. Przed II wojną światową wieś wielonarodowościowa – Polacy, Niemcy, Żydzi. W 1924 przeniesiono tu kościół i parafię z Kiełpina, w 1929 otwarto kolej Warszawa – Młociny – Palmiry[8]. W czasie II wojny światowej miejsce walk w 1939 i w 1944. W ramach prowadzonej przez okupanta niemieckiego akcji zagłady Żydów osoby pochodzenia żydowskiego deportowano do getta w Legionowie[9]. W latach 50. XX wieku po włączeniu Młocin do Warszawy powstała Gmina Łomianki. 1 stycznia 1989 miejscowość otrzymała prawa miejskie[1]. NazwaNazwa Łomianki pochodzi od słów łominy, łomna oznaczających miejsca, gdzie wylewy rzeki naniosły drzewa, lub równiny z wykrotami po wykarczowanym lesie[10]. Burmistrzowie miasta i gminy ŁomiankiOd powstania miasta Łomianki stanowisko burmistrza pełnili kolejno[11]:
DemografiaWedług danych GUS na 30 czerwca 2006 pod względem liczby ludności jest 37. miastem województwa mazowieckiego spośród 85, w latach 2006–2007 przyrost ludności wyniósł tu 2,58%[12]. Według stanu na 1 stycznia 2020 r. miasto zamieszkiwało 17 042 mieszkańców[13].
Według GUS 31 grudnia 2006 było w Łomiankach zameldowanych 15 679 osoby, a faktycznie zamieszkiwało 15 875.
 Gospodarka
Transport Stan do 2018 roku.jpg) Historia komunikacji miejskiej w Łomiankach sięga 1991 roku. Komunikację Miejską Łomianki jako referat Urzędu Miasta i Gminy Łomianki uruchomiło trzech powołanych przez burmistrza Lecha Jeziorskiego kierowników: Jan Kornalewski, Marek Ślusarczyk oraz inż. Ryszard Wyszogrodzki. Początkowo były to linie Ł i Ł-BIS, które obsługiwały trasy z Placu Wilsona w Warszawie do szpitala w Dziekanowie Leśnym oraz do Łomnej i Sadowej. Komunikacja Miejska Łomianki w takiej formule pracowała do końca 1996 roku. Następnym operatorem komunikacji stało się przedsiębiorstwo miejskie Komunikacja Miejska Łomianki sp. z o.o., które obsługiwało linie autobusowe[14]:
Do Dąbrowy Zachodniej w południowej części miasta dojeżdżał także autobus ZTM linii „701”. Na zlecenie ZTM prywatny ajent obsługiwał także linię „L-7” łączące miasto ze Starostwem Powiatowym w Ożarowie Mazowieckim (trasa prowadziła przez warszawskie osiedle Wólka Węglowa, Mościska i Stare Babice). Komunikacja miejska po wejściu do ZTMOd 1 stycznia 2018 r. Łomianki, na mocy umowy pomiędzy miastem a ZTM (obecnie WTP), zostały włączona w I strefę biletową ZTM Warszawa. Dotychczasowy przewoźnik Komunikacja Miejska Łomianki stał się podwykonawcą ZTM. Dzięki temu w autobusach obowiązuje ujednolicona taryfa z ZTM, zmieniono przebieg oraz numerację linii autobusowych[15] a pojazdy zostały dostosowane do wymagań ZTM[16]. Ponadto na wniosek Urzędu Miasta Łomianki od 3 września 2018 roku, z Metra Marymont do Centrum Handlowego Auchan w Łomiankach, w dni powszednie dojeżdża linia 110. Obecnie po Łomiankach kursuje 6 linii WTP:
W Łomiankach kursują także 3 linie lokalne zarządzane przez Komunikację Miejską Łomianki. Przejazdy tymi liniami są bezpłatne:
Dodatkowo przez Łomianki przejeżdżają autobusy PKS Polonus w kierunku Warszawy, gmin Czosnów, Zakroczym i Leoncin oraz Nowego Dworu Maz. W sezonie letnim istnieje również okresowe połączenie promem pieszo-rowerowym Łomianek z Warszawską Białołęką. Obwodnica ŁomianekOd 2031 roku DK7 zostanie zamieniona w drogę ekspresową S7 z węzłami :
Prócz nowej S7-ki trasa linii autobusowej 750 zamieni się w DK69 na odcinku Warszawa - Kazuń Bielany wraz z DK85 i DW579 i trasa S50 , czyli Trasa Mikołajka wraz z autostradą A50 , jako Autostradą Raweckiego i GDDKiA zbuduje też nową drogę ekspresową S10 , którą nazwiemy Trasą HC . Jeżeli chodzi o DW101 , to będzie łącznik między S7 a DK69 . .jpg) .jpg) Autobusy KM Łomianki[17]
Osiedla * kolorem jasnozielonym zaznaczono sołectwa gminy * kolorem khaki zaznaczono obszar miasta  W skład miasta Łomianki wchodzą następujące jednostki pomocnicze[18]:
EdukacjaSzkoły
Przedszkola
Uczelnie
Niepubliczna Szkoła Muzyczna I i II stopniaW Łomiankach od 1995 działa Niepubliczna Szkoła Muzyczna I i II st. o statusie artystycznej szkoły publicznej. Uprawnienia szkoły publicznej otrzymała od Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w 2000. Siedziba główna Szkoły mieści się przy ul. Warszawskiej 73 (klasy filialne w ICDS i Dziekanowie Leśnym przy ul. Akinsa). W szkole edukację muzyczna pobiera 70 uczniów w następujących sekcjach instrumentalnych: klasa fortepianu, skrzypiec, wiolonczeli, gitary, perkusji, instrumentów dętych. Przy szkole działa Przedszkolne Studium Muzyczne dla dzieci od lat trzech. W szkole prowadzone są zajęcia gry na instrumentach, a także lekcje teorii: kształcenie słuchu, rytmika, audycje muzyczne, zespół kameralny, chór itp. Szkoła współpracuje z ośrodkami muzycznymi za granicą – uczniowie szkoły brali udział m.in. w konkursach międzynarodowych (w Koszycach na Słowacji, Fundão w Portugalii), zdobywając tytuły laureatów. 1 maja 2004 w dniu wejścia Polski do Unii Europejskiej delegacja Szkoły Muzycznej z Łomianek wystąpiła w koncercie w Portugalii (specjalne gratulacje z siedziby Unii Europejskiej w Lizbonie). Szkoła organizuje Międzynarodowy Konkurs Muzyczny im. Juliusza Zarębskiego pod patronatem Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Kultura i sportBiblioteka Publiczna w ŁomiankachBiblioteka Publiczna w Łomiankach powstała w 1947. Mieści się na piętrze budynku przy ul. Wiejskiej 12a. Posiada dwie filie: Filię nr 1 w Dziekanowie Nowym (ul. Rolnicza 435) oraz Filię nr 2 w Dąbrowie Leśnej (ul. Partyzantów 31). Biblioteka pełni rolę ośrodka kultury (organizuje: spotkania autorskie, głośne czytania bajek, warsztaty animacyjno-literackie, konkursy literackie i pokazy filmowe) oraz centrum informacji (oferuje bezpłatny dostęp do Internetu oraz bogaty księgozbiór)[20]. Centrum Kultury w ŁomiankachW Łomiankach istnieje Centrum Kultury w Łomiankach (Łomianki Stare), w których odbywają się zajęcia kulturalne i gimnastyczne. Każde dziecko może tu znaleźć coś dla siebie. Organizowane są tu także zajęcia dla dorosłych. W Centrum Kultury odbywają są koncerty muzyczne, teatrzyki dla dzieci, bale karnawałowe, a także finał WOŚP[21]. ICDS Łomianki posiadają ogromny charakterystyczny niebieski budynek o nazwie Integracyjne Centrum Dydaktyczno-Sportowe im. Jana Pawła II (ICDS). Budynek posiada basen, hale sportową, strzelnicę, saunę, fitness i aule widowiskowo-koncertową, na której, podobnie jak w Domu Kultury, odbywają się koncerty i imprezy dla dzieci. W hali organizowane są różnorodne imprezy sportowe np. Puchar Polski w tańcu na wózkach, Mistrzostwa Warszawy w Tańcu Towarzyskim, Mistrzostwa Polski w Karate itd.[22] Kluby sportowe
Miasto posiada także damską drużynę koszykarską Arcus SMS Łomianki, która dostała się do ekstraklasy. PrasaW Łomiankach wychodzi prasa lokalna – bezpłatny dwutygodnik „Gazeta Łomiankowska.pl” wydawany przez Komunikację Miejską Łomianki Sp. z o.o.[23] oraz niezależny miesięcznik „Łomianki.Info” [1] wydawany przy portalu www.lomianki.info [2]. Bliskość Warszawy sprawia, że można tu też nabyć prasę warszawską. ZabytkiWpisane do rejestru zabytków nieruchomych[24]:
Wspólnoty wyznaniowe   Na terenie miasta Łomianki działają 3 parafie rzymskokatolickie z 4 w gminie archidiecezji warszawskiej, dekanatu kampinoskiego, a dziekanem dekanatu jest ks. prałat dr Marek Kiliszek, proboszcz parafii św. Małgorzaty DM w Łomiankach. Parafie te to[25]:
Oprócz parafii działają tu także klasztor Augustianów (os. Buraków), Dom Zakonny Towarzystwa Chrystusowego dla Polonii (Łomianki), a 2 przedszkola prowadzone są przez siostry zakonne ze Zgromadzenia Sióstr Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny (Siostry Niepokalanki) oraz ze Zgromadzenia Córek Maryi Wspomożycielki (Siostry Salezjanki). Na terenie Wydziału Nauk o Rodzinie UKSW znajduje się także kaplica. Miejscowy zbór Świadków Jehowy posiada Salę Królestwa przy ul. Batalionów Chłopskich[26]. Działalność prowadzi tu także zbór Kościoła Światło Świata (La Luz del Mundo), którego siedziba znajduje się przy ul. Ferrytowej[27]. Inne wyznania nie mają współcześnie swoich świątyń na terenie miasta i gminy. W okresie przed II wojną światową znajdowała się tu synagoga i położona przy ul. Szpitalnej ewangelicka kaplica filialna, podległa parafii ewangelicko-augsburskiej w Nowym Dworze Mazowieckim. Istnienie tych obiektów związane było ze składem etnicznym miejscowej ludności[28][29]. W budynku kaplicy powstały również pomieszczenia szkoły wyznaniowej oraz mieszkanie duchownego[29][30][31]. Założony tu został również ewangelicki cmentarz[29][31]. Filia nowodworskiej parafii luterańskiej działała do 1944[30]. 18 stycznia 1945 dawna siedziba zboru została zajęta na potrzeby szkoły podstawowej, którą uruchomiono w tym budynku 17 marca tego roku. 11 kwietnia 1956 obiekt ten uległ zniszczeniu w wyniku podpalenia[32][33], w związku z czym jedynym materialnym świadectwem obecności mieszkańców wyznania ewangelickiego zachowanym do czasów współczesnych pozostają trzy cmentarze – w Dąbrowie, Dziekanowie Leśnym i Kępie Kiełpińskiej[28][34]. Współpraca międzynarodowaMiasta i gminy partnerskie:
Honorowi obywateleNa mocy Uchwały Rady Miejskiej w Łomiankach nr XXXII/209/93 z 29 grudnia 1993 w sprawie zasad i trybu nadawania Honorowego Obywatelstwa Gminy tytuł honorowego obywatela otrzymali[36]:
Galeria
Zobacz teżPrzypisy
Bibliografia
Linki zewnętrzne
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
