Lun-a

Nòm sientìfich: Luna - Terra I

Sìmbol: ☾

Categorìa: SATÉLIT

Sènter orbital: TÈRA

Element orbitaj ${\displaystyle T\,\!}$ 27,32 di 2,361 Ms (milion ëd sëcond) ${\displaystyle a\,\!}$ 0,00257 UA 384'399 km ${\displaystyle i\,\!}$ 5,145° sl'eclìtica da 18,3° a 28,6° sl'equator dla Tèra ${\displaystyle \Omega \,\!}$ .....periòdich..... a regredis con ën perìod ëd 18,6 agn ${\displaystyle e\,\!}$ 0,2056 ${\displaystyle \omega \,\!}$ periòdich a progredis con ën perìod ëd 8,9 agn

T= perìod . a= semi-grandass

i= inclinassion . Ω= neu assendent

e= ecentricità . ω= argoment dël perigé

Caraterìstiche fìsiche Diàmetro equatorial 3476 km Sgnacament polar 0,00 Massa 7,348 x 1022 kg Densità 3,346 g/cm3 Gravità 1,622 m/s2 Perìod ëd rotassion 27,32 di = 2,361 Ms Inclinassion ëd l'ass 1,54° sl'eclitica 6,69° sl'òrbita Albedo 0,12 Temperatura dla surfassa da 70 a 390 K = da -203 a 117 °C

Osservassion Magnitùdin da -2,5 a -12,9 Diàmetro angolar da 29,3" a 34,1" Color gris Perìod sinòdich 29,5 di

La Lun-a (dal latin LUNA, -AE) a l'é un dij pì gròss satélit ant ël Sistema Solar, l'ùnich satélit natural ëd la Tèra.

A l'ha na rotassion sìncrona ch'a veul dì ch'a-j buta l'ìstess temp për giré dantorn a sò ass e dantorn a la Tèra.

A l'ha nen d'atmosfera. La surfassa dla Lun-a a l'é bin grotolùa përchè a l'é tempestà 'd cratéj.

La facia stërmà ëd la Lun-a a l'é stàita osservà dël 1959 da Luna 3. Dël 1970 la surfassa a l'é stàita esplorà dal robò Lunokhod 1, aterà ai 17 ëd novèmber ant ël Mar dle Pieuve. Ai 15 ëd gené 1973 l'astromòbil Lunokhod 2 a l'é aterà ant ël Mar dla Serenità.

Ant l'astronomìa la paròla lun-a a l'é dovrà për ciamé ij satélit naturaj d'ën pianeta. Sti satélit a son dit lun-e dël pianeta, con ël sust ch'a son come la Lun-a për ël pianeta Tèra.

An piemontèis, na lun-a (o na lunà) a l'é ël temp ch'a-i buta la Lun-a a fé sò cicl ch'a l'é 'd 29 di e mes. Sto perìod-sì ant l'astronomìa a l'é dit mèis sinòdich.

• Librassion ëd la Lun-a